Biologia dla liceum/Cholera

Cholera

Dziewiętnastowieczny(?) plakat

Cholera jest chorobą dość łatwo (obecnie! - kiedyś było znacznie trudniej - zwróć uwagę, proszę, na plakat) poddającą się leczeniu, o niskiej śmiertelności – około procenta. Wywołują ją niektórzy przedstawiciele rodzaju Vibrio z najlepiej znanym, odkrytym przez Roberta Kocha Vibrio cholerae na czele. Bakteria występuje w kilku typach serologicznych, co utrudnia wytworzenie "uniwersalnej" odporności po przebyciu cholery. W czasie V pandemii, w Egipcie niemiecki geniusz mikrobiologii określił przecinkowce, jako "mikroskopijne komary z wirującymi witkami".

Barwione metodą Grama Vibrio comma - szczep V. cholerae wywołujący cholerę w Azji	Kolonie V. cholerae na podłożu stałym

Rzut oka

Pandemia to epidemia obejmująca swym zasięgiem znaczne tereny - całe państwo, kontynent, czy nawet cały świat. (opis w Wikipedii)

Zakażenie następuje drogą pokarmową najczęściej przez wypicie wody skażonej odchodami osób chorych na cholerę, bądź nosicieli. Rzadko przyczyną jest spożycie zakażonego pokarmu (owoców morza). Choroba występuje na terenach, gdzie niezmiernie trudno o czystą wodę (głównie Azja i Afryka). Cholera była przyczyną wielu epidemii i kilku pandemii.

Chory na cholerę. Proszę zwrócić uwagę na wygląd skóry

Cholera rozpoczyna się dość gwałtownie. Okres inkubacji jest bardzo krótki: od 1 do 2 dni. Do objawów należą wymioty i charakterystyczne luźne stolce. Kał jest płynny, koloru szarego i nie zawiera śladów krwi. Określany jest mianem stolca ryżowatego, ponieważ przypomina wodę po płukaniu ryżu. W tym okresie wszystkie objawy związane są z zaburzeniami pracy układu trawiennego. Choroba występuje bez gorączki, pojawiają się natomiast zaburzenia wodno-elektrolitowe. Spowodowane są one wspomnianymi biegunkami, a te zaś wytwarzaniem przez bakterie enterotoksyny, która uszkadza czynniki przemian biochemicznych komórek jelit (następuje magazynowanie chlorków i zatrzymanie wchłaniania potasu). Po dłuższym okresie poza objawami charakterystycznymi dla zaburzeń wodno-elektrolitowych dołączą kolejne, wskazujące na silne działanie toksyny: skóra staje się pomarszczona (jak skóra rąk po myciu naczyń), oczy "wpadnięte", a rysy twarzy specyficznie wyostrzone (tzw. twarz Hipokratesa). Następuje także zmiana głosu na bardziej ochrypnięty i piskliwy. W przypadku nieuzupełniania płynów dojść może do śpiączki, a dalej do zejścia śmiertelnego.

Choroba zwykle przebiega łagodnie, nie manifestując wszystkich swoistych symptomów. Na obszarach wolnych od cholery mylona jest często z zatruciami pokarmowymi. Na terenach endemicznego występowania i w czasie epidemii rozpoznanie nie sprawia problemu. Potwierdzeniem jest diagnostyka mikrobiologiczna polegająca na wyhodowaniu V. cholerae z wymiocin, kału lub wymazu z odbytu. Istnieje obowiązek zgłaszania przypadków cholery począwszy od regionalnych "sanepidów", na Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) kończąc.

Leczenie polega głównie na uzupełnianiu płynów i soli mineralnych. Podaje się wtedy wodne roztwory potasu, sodu i cukru doustnie lub pozajelitowo. Stosowana jest także antybiotykoterapia wg antybiogramu.

Wystąpienie cholery w krajach wysoko rozwiniętych traktuje się, jako wybicie bezpiecznika, co informuje, że sytuacja epidemiologiczna i stan służby ochrony zdrowia w kraju (regionie) jest bardzo zły. W zapobieganiu największe znaczenie ma badanie i oczyszczanie wody pitnej, a także izolacja chorych i nosicieli (nosicielstwo jest zazwyczaj krótkotrwałe), mycie rąk i owoców oraz gotowanie owoców morza. Na rynku światowym dostępna jest szczepionka, jednak w żadnym kraju na świecie szczepienie nie jest obowiązkowe ani zalecane. Jej skuteczność jest poddawana dyskusji.

Pytania

1. Załóżmy, że światowe agencje w czasie epidemii w jednym z krajów tropikalnych wysłały na obszar zarazy tysiące (jak nie dziesiątki tysięcy) skrzynek wody butelkowanej. W czym ma to pomóc?

Odpowiedzi

---