Chemia/Historyczny rozwój pojęcia atomu

Historyczny rozwój pojęcia atomu



Pojęcie atomu jako najmniejszej cząsteczki materii pojawiło się w starożytnej Grecji w IV wieku p.n.e. Twórcą atomistycznej teorii materii był filozof Demokryt. Stan ówczesnej wiedzy nie pozwalał jednak na udowodnienie tej teorii.

Teoria atomistyczno-cząsteczkowej budowy materii odżyła na początku XIX wieku, znajdując potwierdzenie w faktach doświadczalnych i prawach z nich wynikających. Teorię tę opracował w 1808 roku John Dalton. Najważniejsze założenia teorii atomistyczno-cząsteczkowej były następujące:

  1. Atomy tego samego pierwiastka są identyczne pod względem masy i rozmiarów
  2. Atomy mają kształt kulisty
  3. Atom jest najmniejszą cząstką pierwiastka, która posiada cechy tego pierwiastka
  4. Atomy łączą się tworząc cząsteczki
  5. Związek chemiczny jest zbiorem takich samych cząsteczek

Ogromny postęp w rozwoju pojęcia atomu nastąpił po odkryciu zjawiska promieniotwórczości pierwiastków oraz otrzymaniu pierwiastków promieniotwórczych: radu i polonu przez Marię Skłodowską-Curie. Fakty te wskazały, że atomy mają budowę złożoną.

Model atomu, uwzględniający złożoność jego budowy, opracował w 1911 roku uczony angielski Ernest Rutherford. Sformułował on teorię budowy atomu, przedstawiając atom jako układ planetarny, w którego środku znajduje się jądro, a wokół niego krążą elektrony.

Rozwój działu fizyki, zwanego mechaniką kwantową, spowodował powstanie współczesnej teorii budowy atomu, którego zrozumienie jest trudne i wymaga znajomośći wyższej matematyki oraz uświadomienia sobie, że w świecie atomów obowiązują inne prawa fizyki niż w świecie, który nas otacza. Jednym z twórców mechaniki kwantowej, który w 1913 roku sformułował teorię budowy atomu, był duński fizyk Niels Bohr.