Chiński/Dodatek D
System liczenia (数字系统)
edytujZero do dziesięciu (零至十)
edytuj
zapis zwyczajny | zapis oficjalny | pinyin | tłumaczenie |
---|---|---|---|
〇 | 零 | líng | zero |
一 | 壹 | yī | jeden |
二 | 贰 | èr | dwa (porównaj niżej) |
三 | 叁 | sān | trzy |
四 | 肆 | sì | cztery |
五 | 伍 | wŭ | pięć |
六 | 陆 | liù | sześć |
七 | 柒 | qī | siedem |
八 | 捌 | bā | osiem |
九 | 玖 | jiŭ | dziewięć |
十 | 拾 | shí | dziesięć |
Ważne: tylko w oficjalnych dokumentach oraz na monetach i banknotach używa się zapisu oficjalnego; wyjątek stanowi liczba zero, którą częściej zapisuje się jako零.
Liczebnik „dwa”
edytujLiczba 2 stanowi wyjątek wśród liczebników w języku chińskim – istnieją dwie takie liczby, przy czym nie można stosować ich zamiennie.
- 二 (èr) → stosowana w liczebnikach porządkowych oraz liczbach pomiędzy 10 a 1000, także przy określaniu dat;
- 两/兩 (liăng) → stosowana przed klasyfikatorami w znaczeniu „dwie sztuki czegoś”, a także dla liczb większych od 1000.
Jednostki, dziesiątki, setki, tysiące i dziesiątki tysięcy (个十百千万)
edytujLiczby większe niż 10 tworzy się według prostego wzoru – dodając odpowiedni liczebnik przed znakiem dziesiętnym:
- 十 (shí) → dziesięć
- 百 (băi) → sto
- 千 (qiān) → tysiąc
- 万/萬 (wàn) → dziesięć tysięcy itp.
W ten sposób tworzone są kolejne liczby. Przykładowo, 101 zapiszemy jako一百零一, zaś 47 853 jako 四万七千八百五十三.
Większe liczby (亿兆) zapisuje się w podobny sposób, tj. dodając za porządkiem kolejne znaki dziesiętne, np. 76 438 941 ma zapis 七千六百四十三万八千九百四十一.
Ważne: liczba 100 000 000 (sto milionów) ma własny znak dziesiętny - 亿 (yi).
Liczebniki porządkowe
edytujLiczebniki porządkowe w języku chińskim tworzy się poprzez dodanie przedrostka 第 (dì). Przykładowo, pierwszy zapiszemy 第一 (dìyí), zaś dziewięćsetny – 第九百 (dì jiŭ băn).
Gesty reprezentujące liczby (数字手势)
edytujPodobnie jak w innych miejscach naszego globu, także w Chinach istnieje system pokazywania liczb „na palcach”. Jest on jednak diametralnie różny od gestów popularnych w Europie. Poniżej zaprezentowane są gesty chińskie dla liczb 1 do 10.
-
一
-
二
-
三
-
四
-
五
-
六
-
七
-
八
-
九
-
十
-
十 (wersja druga)
-
十 (wersja trzecia)