Dyskusja wikipedysty:Tomekg.966/Kosmos/Mars
Mars jest najbardziej odległą od Słońca planetą wewnętrzną, którego średnia odległość od Słońca wynosi 227 936 637 km.
Atmosfera i klimat edytuj
Hydrologia edytuj
Geologia edytuj
Skorupa edytuj
Skorupa Marsa ma ok. 30 km grubości. Wierzchnia część skorupy, tzw. regolit, tj. ciało skaliste nie będące lite zbudowana jest z bazaltu, pokrytego tlenkiem żelaza, co jest powodem rudawego koloru powierzchni planety. Prócz wymienionych bazaltu i tlenku żelaza regolit marsjański zawiera nikłe ilości magnezu, sodu, potasu i chloru oraz być może nadchloranów.
Jądro i płaszcz edytuj
Jądro Marsa ma prawdopodobnie ok. 2960 km średnicy i zbudowane jest w większości z żelaza oraz siarki, występującej głównie jako siarczek żelaza. Jądro jest częściowo płynne i ma dwa razy mniejszą gęstość niż jądro ziemskie. Bardziej na zewnątrz umiejscowiony jest krzemianowym płaszczem, którego w obecnych czasach jest nieaktywny geologicznie. W przeszłości w wyniku aktywności płaszcza powstawać zaczęły m.in. liczne wulkany.
Magnetyzm edytuj
Pole magnetyczne powstaje gdy ciężkie pierwiastki opadając w stronę centrum planety trą o lżejsze, wywołując gigantyczne reakcje elektryczne. Dzieje się to gdy planeta powstaje i jest w większości płynna. Pole magnetyczne wytworzone na Marsie zanikło ok. 3,5 mld lat temu, kiedy ustała aktywność jądra. Od tego czasu wiatr słoneczny bez przeszkód wdziera się na powierzchnię marsa, bombardując ją zabójczymi dla życia cząsteczkami.
Historia Marsa edytuj
Powstanie planety i epoka noachijska edytuj
Mars ukształtował się ok. 4,6 mld lat temu jako jedna z kilku protoplanet w wewnętrznej części Układu Słonecznego. Mało wiadomo na temat jego najwcześniejszej historii, pewne jest jednak, że wkrótce po ukształtowaniu się planeta uległa Wielkiemu Bombardowaniu. Wtedy to dziesiątki tysięcy planetoid i odłamków skalnych wyrzucone zostały przez gazowe olbrzymy w kierunku wewnętrznej części Układu. W wyniku zderzeń z Marsem lodowe odłamki topiły się tworząc zbiorniki wodne. Wody nagromadziło się tak dużo, że wkrótce większość planety pokryta była oceanami. Wtedy też atmosfera marsjańska była najgęstsza, ogólnie zaś warunki najbardziej przypominały obecne ziemskie. Niewykluczone jest także, że w tym okresie na Marsie rozwinęło się prymitywne życie. Z czasem jednak aktywność geologiczna zaczęła ustawać, z wnętrza Marsa zaś wydobywać się zaczęły trujące opary siarki, które rozpuszczając się zatruwały wody. Klimat się ocieplał, powodując wysychanie zbiorników wodnych. Dodatkowo w wyniku zaniknięcia aktywności jądra przestało działać pole magnetyczne, umożliwiając ucieczkę części gazów atmosfery w kosmos. Hipotetyczne życie, które nie wykluczone, że mogło się na Marsie rozwinąć wymarło.
Epoka hesperysjka edytuj
Epoka hesperyjska rozpoczęła się 3,5 mld lat temu, kiedy na Marsie istniały jeszcze wysychające jeziora, spośród których największe mogły mieć ok. 20 km średnicy. Niekiedy jednak zdarzały się okresy ciepły i wilgotne, kiedy przez krótki czas wielkie połacie pokryte były oceanami. Epoka hesperyjska była okresem, kiedy zatruta została atmosfera Marsa w wyniku erupcji wulkanów oraz wydobywającej się z wnętrza planety siarki. Wtedy też zaczęła powstawać największa góra w Układzie Słonecznym wulkan Olympus Mons.
Epoka amazońska edytuj
Epoka amazońska rozpoczęła się 1,8 mld lat temu i trwa do dziś. Wtedy to woda albo wyparowała i uleciała w kosmos, albo zamieniła się w lodowce. Trująca, rzadka atmosfera wysuszyła i ochłodziła planetę, wybuchy wulkanów zaś i uderzenia meteorytów sprawiły, że na marsie pojawiać się zaczęły strumienie lawy.