Esperanto/Czas teraźniejszy

Czas teraźniejszy służy do mówienia o wydarzeniach, które dzieją się w danej chwili. Zarówno jeżeli chodzi o właśnie dziejące się jak i w ogólności trwające. Używa się go do przysłów, powiedzeń i formułowania różnego typu twierdzeń.

Zdanie twierdzące

Przed każdym czasownikiem musi stać rzeczownik lub zaimek na miejscu podmiotu. W czasie teraźniejszym czasownik przyjmuje końcówkę -as niezależnie od rodzaju, osoby i liczby.

• mi estas - ja jestem
• vi estas - wy jesteście/ ty jesteś
• ĝi estas - ono jest
• ili estas - oni/one są
• hundo estas - pies jest
• oni diras - mówi się
• oni vidas - widać

Zdanie pytające

Zdanie pytające tworzymy na podstawie twierdzącego dodając na początku słowo Ĉu (por. w j. polskim _czy_ ). np.:

• Ĉu mi estas? - Czy ja jestem?
• Ĉu hundo estas? - Czy jest pies?

Zdanie przeczące

Zdanie przeczące tworzymy na podstawie twierdzącego dodając przed czasownikiem słowo ne np.:

• Mi ne amas ŝin. - Ja nie kocham jej.
• Li ne estas tubisto. - On nie jest hydraulikiem.