Czas teraźniejszy służy do mówienia o wydarzeniach, które dzieją się w danej chwili. Zarówno jeżeli chodzi o właśnie dziejące się jak i w ogólności trwające. Używa się go do przysłów, powiedzeń i formułowania różnego typu twierdzeń.

Zdanie twierdzące edytuj

Przed każdym czasownikiem musi stać rzeczownik lub zaimek na miejscu podmiotu. W czasie teraźniejszym czasownik przyjmuje końcówkę -as niezależnie od rodzaju, osoby i liczby.

  • mi estas - ja jestem
  • vi estas - wy jesteście/ ty jesteś
  • ĝi estas - ono jest
  • ili estas - oni/one są
  • hundo estas - pies jest
  • oni diras - mówi się
  • oni vidas - widać

Zdanie pytające edytuj

Zdanie pytające tworzymy na podstawie twierdzącego dodając na początku słowo Ĉu (por. w j. polskim _czy_ ). np.:

  • Ĉu mi estas? - Czy ja jestem?
  • Ĉu hundo estas? - Czy jest pies?

Zdanie przeczące edytuj

Zdanie przeczące tworzymy na podstawie twierdzącego dodając przed czasownikiem słowo ne np.:

  • Mi ne amas ŝin. - Ja nie kocham jej.
  • Li ne estas tubisto. - On nie jest hydraulikiem.