Fotografia/Rodzaje aparatów fotograficznych

O rodzaju zakupionego aparatu powinno decydować jego przeznaczenie. Dostępne na rynku aparaty można dzielić pod różnymi kątami.

Podział ze względu na materiał światłoczuły

Aparat kompaktowy, klasyczny (Olympus Superzoom 700XB)

• Aparaty klasyczne (tradycyjne), w których obraz jest rejestrowany i jednocześnie zapisywany na kliszy fotograficznej.
• Aparaty cyfrowe, które rejestrują obraz za pomocą specjalnego przetwornika nazywanego matrycą światłoczułą i zapisują go na kartach pamięci.

Typowy kompakt cyfrowy
(Canon Powershot S60)

Kompakt stylizowany na półprofesjonalną lustrzankę
(Nikon Coolpix P80)

Podział ze względu na budowę

Drugi ważny podział dotyczy zarówno aparatów klasycznych, jak i cyfrowych i jest oparty na ogólnej konstrukcji tego urządzenia.

Aparaty kompaktowe

Aparaty kompaktowe zawierają w swoim małym i lekkim korpusie wszystkie elementy konstrukcji łącznie z obiektywem i lampą błyskową; są zazwyczaj wygodne i łatwe w obsłudze, lecz ich podstawową wadą jest brak możliwości wymiany obiektywu; uproszczona konstrukcja przysłony i migawki oraz zazwyczaj brak możliwości przyłączenia zewnętrznej lampy błyskowej.

• W przypadku kompaktów tradycyjnych ich główną wadą jest też to, że kadr ogląda się nie przez obiektyw lecz przez specjalny wizjer, którego zasięg nie pokrywa się z tym, co naprawdę się zarejestruje, szczególnie na zdjęciach zbliżeniowych; prawie wszystkie aparaty analogowe wykorzystują film małoobrazkowy w rolkach.
• Na rynku są dostępne kompakty cyfrowe o bardzo różnych wymiarach i możliwościach od najprostszych "pstrykaczy" o rozmiarach zbliżonych do karty kredytowej po aparaty wyglądające niemal jak "profesjonalne lustrzanki". W kompaktach cyfrowych występują takie same wizjery jak w kompaktach analogowych, ale zwykle zdjęcia kadruje się w nich z użyciem ciekłokrystalicznych wyświetlaczy, które pokazują bezpośrednio obraz z matrycy aparatu. Kompakty cyfrowe mają zwykle bardzo małą powierzchnię matrycy, stanowiącą niewielki ułamek powierzchni kadru kliszy małoobrazkowej. Powoduje to zwykle gorszą jakość zdjęć w stosunku do lustrzanek; skraca się w nich także ogniskowa obiektywu, na skutek czego łatwiej jest do nich zaprojektować obiektywy o dużym zakresie powiększeń, ale trudniej jest uzyskać szeroki kąt kadru. Skutkuje to też większą głębią ostrości zdjęć wykonywanych w trybie "zoom" w stosunku do lustrzanek, co ma zaletę w przypadku wykonywania zdjęć makro i pejzażowych, ale jest wadą, gdy chcemy mieć małą, wyodrębniającą głębię.

Typowa lustrzanka cyfrowa przeznaczona dla "półprofesjonalistów" i zaawansowanych amatorów
(Sony α-700)

Profesjonalna, małoobrazkowa lustrzanka cyfrowa
(Nikon D3)

Lustrzanki

Lustrzanki są to aparaty, które posiadają specjalne uchylne lustro, które rzuca obraz wprost z obiektywu do wizjera lub na tzw. matówkę w czasie kadrowania, a następnie "chowa się" w trakcie ekspozycji zdjęcia. Dzięki temu można bardzo precyzyjnie kadrować zdjęcia i stosować wymienne obiektywy. Wymiana obiektywu w lustrzankach odbywa się albo za pomocą specjalnego, standardowego w ramach jednej firmy gwintu lub również standaryzowanych połączeń bagnetowych. Połączenia bagnetowe umożliwiają bardzo szybką wymianę obiektywu na inny. Normy połączeń aparatu z obiektywami zostały przeniesione z dawnych lustrzanek analogowych do cyfrowych, dzięki czemu właściciele obiektywów kupionych do aparatów analogowych mogą je stosować również do nowych aparatów cyfrowych. Również zestaw wielu innych akcesoriów do lustrzanek jest zwykle znacznie szerszy od tych dostępnych dla kompaktów. Lustrzanki mają też innego rodzaju migawkę – tzw. szczelinową, umożliwiającą bardziej precyzyjne sterowanie czasem ekspozycji i równomiernie oświetlające kadr, zaś przysłony są zwykle integralnym elementem obiektywów, są zatem wymieniane razem z nimi i dostosowane do ich konstrukcji. W lustrzankach można też stosować różne rozmiary kadru.

Profesjonalna lustrzanka studyjna z wielkoformatową matrycą

• W lustrzankach klasycznych stosuje się zazwyczaj następujące formaty:
  • małoobrazkowy – 24 × 36 mm (stosowany też w kompaktach)
  • średni – 4,5 × 6, 6 × 6, 6 × 9 (6 × 7, 6 × 8) cm (obecnie w zaniku)
  • wielki – od 4 × 5 cala wzwyż – wciąż stosowany w profesjonalnych aparatach studyjnych
• W lustrzankach cyfrowych dla amatorów i półprofesjonalistów każdy producent stosuje inną powierzchnię matrycy, zwykle nieco mniejszą od powierzchni formatu małoobrazkowego, ale znacznie większą od tych stosowanych w kompaktach. Przenośne, profesjonalne lustrzanki cyfrowe mają zazwyczaj matryce o powierzchni kadru małoobrazkowego, natomiast w studiach często stosuje się specjalne przystawki z matrycami obejmującymi cały kadr wielkoformatowy, dzięki czemu można lustrzanki wielkoformatowe stosować zarówno w trybie analogowym, jak i cyfrowym.

Bezlusterkowiec (Lumix GF1)

Bezlusterkowce

Trzecim typem są aparaty w systemie Mikro Cztery Trzecie, tzw. bezlusterkowce czy też evile. Prostotą budowy, rozmiarami i brakiem lustra przypominają aparaty kompaktowe, natomiast wymienialna optyka i większa matryca zbliża je do lustrzanek. Z tego względu nazywane są hybrydami.