Informatyka dla gimnazjum/Kolory

Człowiek widzi teoretycznie nieograniczoną liczbę kolorów i odcieni. Komputer używa pewnych uproszczeń - stosuje ograniczoną paletę kolorów.

Rozróżniamy następujące palety:

  • czarno-biała - inaczej 0 i 1, zgaszony/zapalony - na jeden piksel przypada jeden bit,
  • 16 kolorów - zawiera najczęściej używane kolory; każdy w odcieniu jasnym i ciemnym. Każdy piksel to 4 bity, czyli 1 bajt opisuje dwa piksele.
  • 256 kolorów - bardziej rozbudowana paleta, uzupełniona o dodatkowe odcienie. Jeden piksel to jeden bajt.
  • hi-color, kolor 16-bitowy, 64K kolorów - na jeden piksel przypadają dwa bajty. Paleta posiada jeszcze więcej odcieni.
  • true color, kolor 24-btowy, 16,7 mln kolorów - na każdy piksel poświęcane są trzy bajty, z czego każdy opisuje jedną składową: R, G i B.
Dithering, paleta 16 kolorów
Bez ditheringu, paleta 16 kolorów

Profesjonaliści stosują też palety o większej liczbie bitów na piksel: 30 (10 na składową), 36 (12 na składową), a nawet 48 (16 bitów na składową). Im więcej bitów, tym lepsze odwzorowanie kolorów, a przede wszystkim większa liczba szczegółów w miejscach bardzo ciemnych i bardzo jasnych. Jednak dzisiejsze monitory potrafią oddać co najwyżej 24 bity, a tańsze modele wyświetlaczy LCD tylko 16 bitów.

Kiedyś bardzo często wykorzystywało się Dithering, czyli metodę symulacji kolorów.

Często stosuje się także kolor 32-bitowy. Oferuje taką samą paletę, jak przy 24 bitach. Ostatni bajt to tzw. kanał alfa - określa przezroczystość piksela. Ma to znaczenie przy obrazach składających się z warstw - każda z nich może wtedy na swój sposób prześwitywać.

Różne modele kolorów: RGB, CMYK, HSL

edytuj
 
Model RGB

Na monitorze komputera stosuje się do opisu kolorów model RGB, który już znacie. Jest to tzw. model addytywny, ponieważ na pierwotnie czarną powierzchnię są rzutowane ładunki o różnym natężeniu, które świecą.

 
Model CMYK

Kartka papieru jest biała. Drukowanie polega na zaciemnianiu jej kolorem. Do opisu koloru na wydruku służy model CMYK. Jest on subtraktywny, bo odejmujemy od białego. Tu mieszają się ze sobą cztery barwy: morski (cyan), różowy (magenta), żółty (yellow) i czarny (black). Popatrzcie przez lupę na fragment zdjęcia w książce czy ulotki reklamowej. Podobnie jak na monitorze występują tu malutkie kropki w barwach podstawowych, które z pewnej odległości widzimy jako jednolite powierzchnie o rozmaitych kolorach.

Jeszcze innym modelem kolorów jest HSL. Różni się tym, że nie określamy udziału poszczególnych składowych, lecz trzy parametry: barwę (czerwony, zielony, niebiesko-żółty...), nasycenie (blady, średni, soczysty) i jasność (natężenie).

Rozbudowane programy graficzne potrafią wykorzystywać wszystkie trzy modele.