Interlingua/Lection un - prime lection

Strona tytułowa

Gramatyka: rodzajniki	Słownictwo
W języku Interlingua stosowane są rodzajniki: określony le i nieokreślony un. W liczbie mnogiej odpowiednikiem un jest brak jakiekolwiek rodzajnika. Zakres stosowania odpowiada rodzajnikom w językach zachodnich, np. angielskim lub francuskim. un parlamentario, le matre de Anna le parlamentarios polonese , matres de soldatos	Uwaga: podkreślenie sylaby oznacza, iż pada na nią akcent lection - lekcja (wym. lekcjon) un - jeden; rodzajnik nieokreślony prime - pierwszy le - rodzajnik określony phrase - zdanie; fraza (wym. fraze) parlamentario - parlamentarzysta matre - matka polonese - polski (wym. poloneze) soldato - żołnierz de - przyimek określający przynależność (kogo, czego)
Gramatyka - liczba mnoga rzeczowników	Słownictwo
Liczba mnoga rzeczowników jest tworzona zwykle za pomocą końcówki -s. Po końcowej spółgłosce dodajemy -es. matre - matres soldato - soldatos can - canes conversation – conversationes phrase – phrases animal – animales melodia - melodias	can - pies (wym. kan) conversation - rozmowa, konwersacja (wym. konwersacjon) conversationes - rozmowy; rozmówki (wym. konwersacjones) animal – zwierzę melodia – melodia (wym. melodija)
Gramatyka - podstawowa reguła akcentowania	Słownictwo
Najważniejsza reguła akcentowania brzmi: akcent pada na samogłoskę przed ostatnią spółgłoską. Reguła ta dotyczy ogromnej większości wyrazów. parlamento, parlamentario, conversar, conversation, francese, ideal, Polonia, persona, parlar. Liczba mnoga nie powoduje przesunięcia akcentu. conversation – conversationes	parlamento - parlament conversar - rozmawiać, konwersować (wym. konwersar) francese - francuski (wym. franceze) ideal - idealny Polonia - Polska parlar - mówić
Gramatyka - czas teraźniejszy	Słownictwo
Wszystkie czasowniki kończą się na -ar (znaczna większość), -er (pewna ilość, w tym szereg szczególnie często używanych) lub -ir (nieliczne). Czas teraźniejszy jest tworzony przez odjęcie litery -r. Zasada ta obowiązuje we wszystkich osobach obu liczb, co ogromnie upraszcza koniugację. parlar - parla amar - ama haber - habe (zwykle używa się formy skróconej ha) scriber - scribe vider - vide esser - esse (zwykle używa się formy skróconej es) finir - fini ir - i aperir – aperi	amar - kochać scriber - pisać (wym. skriber) vider - widzieć (wym. wider) finir - kończyć aperir - otwierać esser - być (wym. eser) haber - mieć (wym. haber) ha - ma, mają (wym. ha) ir - iść es - jest, są
Gramatyka - zaimki osobowe	.
Liczba pojedyncza io - ja (wym. ijo) tu - ty ille - on (wym. ile) illa - ona (wym. ila) illo - ono (wym. ilo) Liczba mnoga nos - my vos - wy (wym. wos) illes - oni (wym. iles) illas - one (wym. ilas) illos - one (wym. ilos)	.
Interlingua w zdaniach	Słownictwo
Ille parla polonese. On mówi po polsku. Nos parla Interlingua. Mówimy w Interlingwie. Le matre ha un filio. Matka ma (jednego) syna. Le parlamentarios fini le discussion. Parlamentarzyści kończą dyskusję. Io ama scriber. Kocham (lubię) pisać. Illa ha duo filias. Ona ma dwie córki. Le fillias es ideal. Córki są idealne. Tu es felice. Jesteś szczęśliwy. Le soldatos parla francese. Żołnierze mówią po francusku. Le conversation es interessante. Rozmowa jest interesująca. Illa es un interessante persona. Ona jest interesującą osobą. Anna aperi le oculos. Anna otwiera oczy. Illes scribe litteras. Oni piszą listy.	filio - syn filia - córka; filia discussion - dyskusja (wym. diskusjon) duo – dwa ideal - idealny felice - szczęśliwy (wym. felice) interessante - interesujący (wym. interesante) oculo - oko (wym. okulo) littera - list; litera (wym. litera)
Końcowa uwaga	.
Podane w tej lekcji wiadomości dały już całkiem pokaźny zasób wiedzy o języku, w tym wiele bardzo często używanych słów. Wystarczy kilka razy przeczytać tę lekcję, aby swobodnie rozumieć podane tu wyrazy i zdania, tym bardziej, że szereg słów ma "międzynarodowy" charakter. Pamiętaj, że najważniejszym celem jest zdobycie umiejętności rozumienia tego języka, a tym samym i znaczne poszerzenie wiedzy o zasobach leksykalnych współczesnych języków europejskich, w tym i polskiego.	.