Interlingua/Lection un - prime lection

Strona tytułowa

Gramatyka: rodzajniki Słownictwo
W języku Interlingua stosowane są rodzajniki: określony le i nieokreślony un. W liczbie mnogiej odpowiednikiem un jest brak jakiekolwiek rodzajnika. Zakres stosowania odpowiada rodzajnikom w językach zachodnich, np. angielskim lub francuskim.

un parlamentario, le matre de Anna
le parlamentarios polonese , matres de soldatos

Uwaga: podkreślenie sylaby oznacza, iż pada na nią akcent

lection - lekcja (wym. lekcjon)
un - jeden; rodzajnik nieokreślony
prime - pierwszy
le - rodzajnik określony
phrase - zdanie; fraza (wym. fraze)
parlamentario - parlamentarzysta
matre - matka
polonese - polski (wym. poloneze)
soldato - żołnierz
de - przyimek określający przynależność (kogo, czego)

Gramatyka - liczba mnoga rzeczowników Słownictwo
Liczba mnoga rzeczowników jest tworzona zwykle za pomocą końcówki -s. Po końcowej spółgłosce dodajemy -es.

matre - matres
soldato - soldatos
can - canes
conversationconversationes
phrasephrases
animalanimales
melodia - melodias

can - pies (wym. kan)

conversation - rozmowa, konwersacja (wym. konwersacjon)
conversationes - rozmowy; rozmówki (wym. konwersacjones)
animal – zwierzę
melodia – melodia (wym. melodija)

Gramatyka - podstawowa reguła akcentowania Słownictwo
Najważniejsza reguła akcentowania brzmi: akcent pada na samogłoskę przed ostatnią spółgłoską. Reguła ta dotyczy ogromnej większości wyrazów.

parlamento, parlamentario, conversar, conversation, francese, ideal, Polonia, persona, parlar.

Liczba mnoga nie powoduje przesunięcia akcentu.
conversation – conversationes

parlamento - parlament

conversar - rozmawiać, konwersować (wym. konwersar)
francese - francuski (wym. franceze)
ideal - idealny
Polonia - Polska
parlar - mówić

Gramatyka - czas teraźniejszy Słownictwo
Wszystkie czasowniki kończą się na -ar (znaczna większość), -er (pewna ilość, w tym szereg szczególnie często używanych) lub -ir (nieliczne).

Czas teraźniejszy jest tworzony przez odjęcie litery -r. Zasada ta obowiązuje we wszystkich osobach obu liczb, co ogromnie upraszcza koniugację.

parlar - parla
amar - ama
haber - habe (zwykle używa się formy skróconej ha)
scriber - scribe
vider - vide
esser - esse (zwykle używa się formy skróconej es)
finir - fini
ir - i
aperir – aperi

amar - kochać

scriber - pisać (wym. skriber)
vider - widzieć (wym. wider)
finir - kończyć
aperir - otwierać
esser - być (wym. eser)
haber - mieć (wym. haber)
ha - ma, mają (wym. ha)
ir - iść
es - jest, są

Gramatyka - zaimki osobowe .
Liczba pojedyncza

io - ja (wym. ijo)
tu - ty
ille - on (wym. ile)
illa - ona (wym. ila)
illo - ono (wym. ilo)

Liczba mnoga

nos - my
vos - wy (wym. wos)
illes - oni (wym. iles)
illas - one (wym. ilas)
illos - one (wym. ilos)

.
Interlingua w zdaniach Słownictwo

Ille parla polonese.
On mówi po polsku.

Nos parla Interlingua.
Mówimy w Interlingwie.

Le matre ha un filio.
Matka ma (jednego) syna.

Le parlamentarios fini le discussion.
Parlamentarzyści kończą dyskusję.

Io ama scriber.
Kocham (lubię) pisać.

Illa ha duo filias.
Ona ma dwie córki.

Le fillias es ideal.
Córki są idealne.

Tu es felice.
Jesteś szczęśliwy.

Le soldatos parla francese.
Żołnierze mówią po francusku.

Le conversation es interessante.
Rozmowa jest interesująca.

Illa es un interessante persona.
Ona jest interesującą osobą.

Anna aperi le oculos.
Anna otwiera oczy.

Illes scribe litteras.
Oni piszą listy.

filio - syn
filia - córka; filia
discussion - dyskusja (wym. diskusjon)
duo – dwa
ideal - idealny
felice - szczęśliwy (wym. felice)
interessante - interesujący (wym. interesante)
oculo - oko (wym. okulo)
littera - list; litera (wym. litera)

Końcowa uwaga .
Podane w tej lekcji wiadomości dały już całkiem pokaźny zasób wiedzy o języku, w tym wiele bardzo często używanych słów. Wystarczy kilka razy przeczytać tę lekcję, aby swobodnie rozumieć podane tu wyrazy i zdania, tym bardziej, że szereg słów ma "międzynarodowy" charakter.

Pamiętaj, że najważniejszym celem jest zdobycie umiejętności rozumienia tego języka, a tym samym i znaczne poszerzenie wiedzy o zasobach leksykalnych współczesnych języków europejskich, w tym i polskiego.

.