Język pruski dla początkujących/Lekcja23

Lakciōni 23

<71>

Tym schematem odmieniają się czasowniki np. gūztun, īmtun, izgūztwei.

• Przykład odmiany gūztun:

	cz. teraźniejszy (prezēnti)	cz. przeszły (pretēritan)
As	gūza	gūzi
Tū	gūza	gūzi
Tāns/Tenā	gūza	gūzi
Mes	gūzimai	gūzimai
Jūs	gūzitei	gūzitei
Tenēi/Tennas	gūza	gūzi

• W odmianie części słów zmienia się zapis akcentu, np. īmtun:

	cz. teraźniejszy (prezēnti)	cz. przeszły (pretēritan)
As	imma	immi
Tū	imma	immi
Tāns/Tenā	imma	immi
Mes	immimai	immimai
Jūs	immitei	immitei
Tenēi/Tennas	imma	immi

• Część czasowników dostaje akcentu, np. keptun:

	cz. teraźniejszy (prezēnti)	cz. przeszły (pretēritan)
As	keppa	keppi
Tū	keppa	keppi
Tāns/Tenā	keppa	keppi
Mes	keppimai	keppimai
Jūs	keppitei	keppitei
Tenēi/Tennas	keppa	keppi

W odmianie czasowników, w których przed zmienną końcówką stoi litera s, następuje wymiana głoski s na t lub d, np.

• s → t, przykład odmiany aumestun:

	cz. teraźniejszy (prezēnti)	cz. przeszły (pretēritan)
As	aumetta	aumetti
Tū	aumetta	aumetti
Tāns/Tenā	aumetta	aumetti
Mes	aumettimai	aumettimai
Jūs	aumettitei	aumettitei
Tenēi/Tennas	aumetta	aumetti

• s → d, przykład odmiany pīstun:

	cz. teraźniejszy (prezēnti)	cz. przeszły (pretēritan)
As	pīda	pīdi
Tū	pīda	pīdi
Tāns/Tenā	pīda	pīdi
Mes	pīdimai	pīdimai
Jūs	pīditei	pīditei
Tenēi/Tennas	pīda	pīdi

<75>

Tym schematem odmieniają się czasowniki np. kāuptun, līztwei, teīktun, dēlbtun, tēnstun, wektwei.

• Przykład odmiany teīktun:

	cz. teraźniejszy (prezēnti)	cz. przeszły (pretēritan)
As	teīke	teīki
Tū	teīke	teīki
Tāns/Tenā	teīke	teīki
Mes	teīkimai	teīkimai
Jūs	teīkitei	teīkitei
Tenēi/Tennas	teīke	teīki

• Przykład odmiany kāuptun (w tym schemacie be = bja, pe = pja, we = wja, fe = fja, me = mja, se = ša, ze = ža, le = la, podobna sytuacja zachodziła w odmianie rzeczowników <37> i <40>):

	cz. teraźniejszy (prezēnti)	cz. przeszły (pretēritan)
As	kāupja	kāupi
Tū	kāupja	kāupi
Tāns/Tenā	kāupja	kāupi
Mes	kāupimai	kāupimai
Jūs	kāupitei	kāupitei
Tenēi/Tennas	kāupja	kāupi

Czasowniki z końcówką -stun, -stwei:

• s → t, przykład odmiany nērstwei:

	cz. teraźniejszy (prezēnti)	cz. przeszły (pretēritan)
As	nērte	nērti
Tū	nērte	nērti
Tāns/Tenā	nērte	nērti
Mes	nērtimai	nērtimai
Jūs	nērtitei	nērtitei
Tenēi/Tennas	nērte	nērti

• s → d, przykład odmiany gēistwei:

	cz. teraźniejszy (prezēnti)	cz. przeszły (pretēritan)
As	gēide	gēidi
Tū	gēide	gēidi
Tāns/Tenā	gēide	gēidi
Mes	gēidimai	gēidimai
Jūs	gēiditei	gēiditei
Tenēi/Tennas	gēide	gēidi

• W części czasowników dochodzi do wymiany e → ī w cz. przeszłym, np. w wyrazach auwertun i gremtun, przykład odmiany auwertun:

	cz. teraźniejszy (prezēnti)	cz. przeszły (pretēritan)
As	auwerre	auwīri
Tū	auwerre	auwīri
Tāns/Tenā	auwerre	auwīri
Mes	auwerrimai	auwīrimai
Jūs	auwerritei	auwīritei
Tenēi/Tennas	auwerre	auwīri