Język pruski dla początkujących/Lekcja24

Lakciōni 24

Duża część czasowników odmienia się właśnie tym schematem, np. aubīrgtun, pagalbtwei, mukīntun, buwīntwei, padīngtwei, galīntun, tikīntun, rāngtun, rīnktun, aūgtwei, najczęściej są to czasowniki zakończone na -īntun/īntwei.

  • Przykład odmiany aubīrgtun:
cz. teraźniejszy (prezēnti) cz. przeszły (pretēritan)
As aubīrga aubīrga
aubīrga aubīrga
Tāns/Tenā aubīrga aubīrga
Mes aubīrgimai aubīrgamai
Jūs aubīrgitei aubīrgatei
Tenēi/Tennas aubīrga aubīrga
  • Przykład odmiany czasownika z końcówką -īntun/-īntwei, np. buwīntwei:
cz. teraźniejszy (prezēnti) cz. przeszły (pretēritan)
As buwinna buwinna
buwinna buwinna
Tāns/Tenā buwinna buwinna
Mes buwinnimai buwinnamai
Jūs buwinnitei buwinnatei
Tenēi/Tennas buwinna buwinna


W odmianie czasowników, w których przed zmienną końcówką stoi litera s, następuje wymiana głoski s na t lub d, np.

  • s → t, przykład odmiany gnāstun:
cz. teraźniejszy (prezēnti) cz. przeszły (pretēritan)
As gnāta gnāta
gnāta gnāta
Tāns/Tenā gnāta gnāta
Mes gnātimai gnātamai
Jūs gnātitei gnātatei
Tenēi/Tennas gnāta gnāta
  • s → d, przykład odmiany kanstun:
cz. teraźniejszy (prezēnti) cz. przeszły (pretēritan)
As kanda kanda
kanda kanda
Tāns/Tenā kanda kanda
Mes kandimai kandamai
Jūs kanditei kandatei
Tenēi/Tennas kanda kanda

Takim schematem odmieniają się m.in. czasowniki breūtun, pagaūtun, pjaūtun, czyli z końcówką -ūtun/ūtwei.

  • Przykład odmiany pagaūtun:
cz. teraźniejszy (prezēnti) cz. przeszły (pretēritan)
As pagaūne pagaūwa
pagaūne pagaūwa
Tāns/Tenā pagaūne pagaūwa
Mes pagaūnimai pagaūwamai
Jūs pagaūnitei pagaūwatei
Tenēi/Tennas pagaūne pagaūwa

Takim schematem odmienia się czasowniki np. krūtwei, mūtun, pūtun, plūtwei, kaštūtwei, czyli również z końcówką -ūtun/ūtwei.

  • Przykład odmiany krūtwei:
cz. teraźniejszy (prezēnti) cz. przeszły (pretēritan)
As krūja krūwa
krūja krūwa
Tāns/Tenā krūja krūwa
Mes krūjimai krūwamai
Jūs krūjitei krūwatei
Tenēi/Tennas krūja krūwa


Jeśli w bezokoliczniku przed ū stoi samogłoska, to wtedy czasownik odmienia się schematem <111>, a jeśli przed ū stoi spółgłoska, to czasownik odmienia się schematem <113>.

Ćwiczenia

edytuj