Lawiny/Metoda redukcyjna
No risk - no fun, no limit - no life, Werner Munter
Niemożliwość oceny stabilności stoku edytuj
Obecnie uważa się, że tylko stoki bardzo niebezpieczne są przewidywalne, stoki umiarkowanie niebezpieczne przypominają pole minowe: obszary o stosunkowo duzej lokalnej stabilności są poprzetykane tzw gorącymi punktami - obszarami niestabilnymi, których zachowanie decyduje o stabilności całego stoku. Stąd nie da się oceniać stoku przez analizę pojedynczych fragmentów, bo można ominąć gorący punkt.
Zarządzanie ryzykiem edytuj
Zamiast drobiazgowej analizy stabliności, analizuje się statystyki wypadków. Szuka się niezależnych czynników, które decydują o zagrożeniu. Okazuje się że o większości wypadków decyduje pięć powtarzających się czynników: zagrożenie lawinowe, nachylenie stoku w najstromszym miejscu, wystawa stoku, to czy stok jest jeżdżony po każdym opadzie, rozmiar grupy i odstępy. Czynniki są niezależne więc zagrożenia powodowane przez każdy z nich mnożą się.
Zagrożenie lawinowe edytuj
Zaniechanie wycieczek przy zagrożeniu lawinowym równym i większym niż 3°.
Nachylenie stoku w najstromszym miejscu edytuj
Ograniczenie się do stoków o nachyleniu < 40°
Wystawa stoku edytuj
Omijanie stoków o wystawie północnej
To czy stok jest jeżdżony po każdym opadzie edytuj
Wybieranie terenów bardziej uczęszczanych
Rozmiar grupy i odstępy edytuj
Małe grupy bezpieczniejsze niż duże.
Granica bezpieczeństwa edytuj
Gdzie leży granica bezpieczeństwa? WM podal formule i tak dobral wspolczynniki, że kiedy formula daje wynik 1 prawdopodobienstwo wypadku jest porównywalne z niebezpieczeństwem związanym z używaniem samochodu (1/100000).
Formuła Muntera edytuj
| 1 | Poruszanie się po stokach o nachyleniu do 39° | WR 2 | Pierwsza grupa |
| albo 2 | Poruszanie się po stokach o nachyleniu około 35° | WR 3 | |
| albo 3 | Poruszanie się po stokach o nachyleniu do 34° | WR 4 | |
| 4 | Omijanie stoków o wystawie NW-N-NE | WR 2 | Druga grupa |
| albo 5 | Omijanie stoków o wystawie WNW-N-ENE | WR 3 | |
| albo 6 | Omijanie obszarów wymienionych w biuletynie lawinowym | WR 4 | |
| i 7 | Poruszanie się po często (po każdym opadzie) jeżdżonych stokach | WR 2 | |
| 8 | Duża grupa (Więcej niż cztery osoby) z odstępami | WR 2 | Trzecia grupa |
| albo 9 | Mała (2-4osoby) grupa | WR 2 | |
| albo 10 | Mała grupa z odstępami | WR 3 |
- Przy ZL > 2 użycie redukcji z pierwszej grupy jest obowiązkowe.
- Zdarza się, szeczgólnie wiosną, że południowe są bardziej niebezpieczne niż północne. Jeśli biuletyn lawinowy o tym wspomina lub w terenie występują symptomy (np.: mokry śnieg) tej sytuacji, współczynników 4 - 7 się nie stosuje.
- Przy dużym ZL metody redukcyjnej się nie stosuje. Należy ograniczyć się do stoków o maksymalnym nachyleniu 30°!
- Za nachylenie stoku zawsze przyjmuje się nachylenie jego najbardziej stromej części. Na str. 113, w podpisie fotografii 74 (wyd. 6, 2017 książki 3x3 Lawinen) - Munter precyzuje: przy poziomie zagrożenia 2 należy rozpatrywać najbardziej stromy fragment zbocza pokonywanego szlaku w zakresie 20m przewyższenia od możliwych pozycji na szlaku lub w promieniu 20m od szlaku, natomiast przy poziomie zagrożenia 3 należy brać pod uwagę nastromienie całego zbocza (również w dużej odległości od przebiegu szlaku - warto zestawić to również z opisem zasięgu lawin w opisie poziomów zagrożenia lawinowego TOPR / rozporządzeniem MSWiA w sprawie określenia stopni zagrożenia lawinowego oraz odpowiadających im zaleceń dla ruchu osób).
Przykład: Rozważamy wyjscie na narty w towarzystwie jednej osoby na nieznany, stromy(38 °) południowy stok, przy zagrożeniu lawinowym=3. PZ = 8 WR za 38 stopni = 2, WR za ominięcie wystaw północnych = 3, WR za małą grupę z odstępami = 3 DR = 8 / (2x3x3) = 8/12 = 2/3 czyli MOŻNA IŚĆ!
Proste reguły edytuj
Nie idź jeśli:
- jest 2° zagrożenia lawinowego, stok o wystawie północnej jest niejeżdżony, nachylenie przekracza 40°
- jest 3° zagrożenia lawinowego, nachylenie przekracza 40° na wszystkich wystawach
- jest 4° zagrożenia lawinowego, nachylenie przekracza 30° na wszystkich wystawach
Częste przekraczanie granicy ryzyka = katastrofa.