Mózg jak komputer/Dzień 12.

18 decydujących bitew w dziejach świata

Salomon Szereszewski, jeden z największych mnemonistów wszech czasów, pamiętał około 100 tysięcy dat i wydarzeń, jak oszacował badający jego zdolności doktor Łuria. Zapamiętywanie fikcyjnych dat jest jedną z konkurencji na Mistrzostwach Świata w Zapamiętywaniu, rekordzista z 2012 roku, Johannes Mallow, zapamiętał w ten sposób 132 fikcyjne zdarzenia w ciągu pięciu minut. Prawie cały materiał z historii nauczany w polskich liceach można sprowadzić do 5-6 tysięcy wydarzeń historycznych. Przy podobnej efektywności, można by zapamiętać 1000 dat w ciągu godziny i nauczyć się materiału czteroletniej szkoły średniej w ciągu tygodnia, poświęcając na to godzinę dziennie.

Jak więc zapamiętywać daty? Sposób jest adekwatny do metody, jaką wykorzystywaliśmy przy zapamiętaniu numerów telefonów. Rok wydarzenia zamieniamy zgodnie z zasadami GSP na łatwy do wyobrażenia obraz. Można tutaj posłużyć się arkuszem, który udostępniłem w sieci. Teraz wystarczy stworzyć w pamięci odpowiednie, śmieszne wyobrażenie, zgodnie z zasadami poznanymi już w pierwszym dniu Programowania Neuronalnego.

W ten sposób możemy zapamiętywać nawet szczegółowe daty, także miesiące wydarzeń czy rocznic, należy tylko dla każdego miesiąca stworzyć prosty do zapamiętania obraz, np. takie:

1. Styczeń – SaD – zaczyna się na „s” i zawiera głoskę D oznaczającą 1, pierwszy miesiąc roku lub „śnieg” - kojarzy się z najzimniejszym miesiącem i zaczyna na przypominającą „s” głoskę „ś”.
2. Luty – LiaNa lub „lód”, który zaczyna się na tę samą literę i kojarzy się z zimnym lutym.
3. Marzec – MuMia lub „marzanna”
4. Kwiecień – KuRa lub „kwiaty”
5. Maj – MLecz lub „majonez”
6. Czerwiec – ChoJa (choinka) lub „czerwień”
7. Lipiec – LeżaK lub „lipa”
8. Sierpień – SoWa lub „sierp” lub „słońce”
9. Wrzesień – WiePrz lub „wrzosy”
10. Październik – PoTaS lub motyl „paź”
11. Listopad – LaTyT (skała) lub „liście”
12. Grudzień – GiTaNa (cyganka) lub Mikołaj

Wskazówki

1. Gdy chcesz zapamiętać jakieś wydarzenie, najpierw wyodrębnij z niego najważniejsze elementy i słowa kluczowe, które zamienisz potem na ikony w wyobraźni. Spójrzmy na pierwszy przykład w tabeli, słowa kluczowe to: 490; p.n.e.; Maraton; Grecy vs. Persowie.
2. Uszereguj kluczowe elementy w kolejności, w jakiej będą tworzyły łańcuch ikon w wyobraźni. Dobrze byłoby, żeby kolejność była taka sama w każdym wydarzeniu, tzn. np. najpierw data, potem strony bitwy, potem miejsce itp., lub inna.
3. Zamień kluczowe elementy na łatwe do wyobrażenia ikony. 490 - aRBuZ; p.n.e. - pinezki; Maraton - bieg maratoński; Grecy - mapa Grecji; Persowie - perski dywan.
4. Połącz wszystko w łańcuch w wyobraźni, zgodnie z zasadami poznanymi pierwszego dnia Programowania Neuronalnego - stwórz żywe, współdziałające ze sobą i niezwykłe wyobrażenia. Najlepiej, gdy w jednym wyobrażeniu połączysz tylko dwa elementy, inaczej wszystko może się pomylić. Twórz w ten sposób łańcuch wyobrażeń, poprzez kolejne ogniwa. Nadziewasz aRBuZ na wielką pinezkę; pinezki biorą udział w biegu maratońskim z perskimi dywanami; charakterystyczna mapa Grecji trzepie rozłożony perski dywan (tutaj dodatkowo zawarta jest informacja, kto wygrał w bitwie, no bo dywan jest w gorszej pozycji, jest trzepany).
5. Dobrze się baw i odczuj satysfakcję, zdając test.

Oto ważniejsze bitwy w historii ludzkości i metody ich zapamiętania:

Bitwa	Data	Opis	Mnemonika
Bitwa pod Maratonem	490 p.n.e.	Najważniejsza bitwa pierwszej wielkiej inwazji perskiej na Grecję.	aRBuZ (490) + pinezki lub pnie (p.n.e.) + bieg maratoński + perski dywan + mapa Grecji; Nadziewasz soczysty aRBuZ na wielką pinezkę; grupa pinesek bierze udział w biegu maratońskim z grupą perskich dywanów (które przegrywają bieg); mapa Grecji trzepie perski dywan.
Wyprawa sycylijska	413 p.n.e.	Nieudana próba przejęcia kontroli nad Sycylią przez Ateny w czasie wojny peloponeskiej.	RyTM (413) + pnie (p.n.e.) + Sycylia na mapie, leży koło Włoch, które mają kształt buta + antena (Ateny); Pnie tańczą do RyTMu; Włochy kopią Sycylię niczym piłkę, a ta rozbija ustawione jak kręgle pnie drzew; Włochy kopią Sycylię, a ta rozbija w strzępy antenę (porażka Aten).
Bitwa pod Gaugamelą	331 p.n.e.	Rozbicie perskiej armii przez Aleksandra Wielkiego.	MaMuT (331) + pinezki (p.n.e.) + Gargamel (Gaugamela) + Aleksander Wielki lub bardzo duży, znany Olek (np. Aleksander Kwaśniewski) + perski dywan; Włochaty, wielki MaMuT niechcący siada na pinezce i wylatuje z bólu w górę, jak na kreskówkach; Gargamel trzyma wielka pinezkę jak parasol; Gargamel wita się z wielkim Aleksandrem Kwaśniewskim i pyta go, co sądzi o polowaniach na Smerfy; Aleksander zwija perski dywan i bierze go na plecy (porażka Persów).
Bitwa nad Metaurusem	207 p.n.e.	Rozgromienie armii kartagińskiej przez Rzymian.	NeSKa (207) + pnie (p.n.e.) + meta i obrus (Metaurus) + Rzymianin w charakterystycznym stroju żołnierza + karta do gry (Kartagina); Słodzisz sobie kawę NeSKę dwoma łyżeczkami pni; pnie biegną do mety wraz z obrusami; Rzymianin nakrywa obrusem stół; Rzymianin gra w karty.
Bitwa w Lesie Teutoburskim	9 n.e.	Zwycięstwo Germanów nad rzymskimi legionami.	Piec (9) + las, tętent i burek (las Teutoburski) + Niemiec (Germanin) + rzymski żołnierz; Wrzucasz do Pieca las; las z psów burków biegnie z tętentem (czyli odgłosem kopyt, jak konie); armia Niemców biegnie z tętentem jak konie, zadeptując rzymskiego żołnierza.
Bitwa na Polach Katalaunijskich	451	Cesarstwo Rzymskie powstrzymuje atak Hunów.	RoLeTa (451) + kat, znana Ala i Unia Europejska + rzymski żołnierz + Hun w charakterystycznym stroju; Kat dokonuje egzekuzji za pomocą RoLeTy (może dokonywać egzekucji na wyobrażonym Hunie); znana Ala dokonuje egzekucji Unii Europejskiej (np. flagi, lub mapy Europy); rzymski legionista próbuje bezskutecznie odnaleźć się w realiach "nowoczesnej" Unii Europejskiej; rzymski żołnierz wygrywa w starciu na kciuki z Hunem.
Bitwa pod Poitiers	732	Frankowie powstrzymują inwazję Arabów na Europę.	KiMoNo (732) + płacz i R (Poitiers czy się pułatier) + Francuz lub znany Franciszek, np. z Asyżu + żołnierz w Turbanie z charakterystycznym mieczem (saif); KiMoNo płacze rzewnymi łzami; wielkie R płacze jednym okiem (które jest w jego "brzuszku"); Franciszek z Asyżu wkłada sobie literkę R jako aureolę; Franciszek z Asyżu zdziela Araba w głowę, aż mu spada turban.
Bitwa pod Hastings	1066	Normanowie podbijają Anglię.	DySocJacJa (1066) + plastik (Hastings) + Norman, czyli np. człowiek spacerujący po mapie Półwyspu Skandynawskiego + mapa Anglii; Wyobraź sobie, jak plastik ulega DySocJacJi, czyli rozpada się na drobniejsze fragmenty; Norman spaceruje po swoim półwyspie z wielkim, plastikowym mieczem; Norman podchodzi do angielskiej wyspy, podważa ją mieczem i wrzuca do Atlantyku.
Oblężenie Orleanu	1428-1429	Francuzi pod dowództwem Joanny d'Arc przejmują inicjatywę w wojnie stuletniej.	CyTRyNoWiec (1428) + stacja Orlen (Orlean) + Joanna d'Arc lub znana Joanna; Wyobraź sobie Joannę d'Arc, która wyrywa cyTRyNoWiec (1428) i atakuje nim stację benzynową Orlen (Orlean).
Zniszczenie Wielkiej Armady	1588	Zniszczenie Wielkiej Armady hiszpańskiej przez Anglików.	Tysiąc butelek fioletowej śLiWoWicy (588, wiem, że nie jest fioletowa, ale tak łatwiej zapamiętać obraz) + wielka armata (Wielka Armada); Tysiąc butelek fioletowej śLiWoWicy pływa po morzu i walczy z wielką, pływającą armatą zatapiając ją. Proponuję też spróbować mnemonikę rymowankę: Jedynka i piątka, i ósemki dwie, hiszpańska Armada poległa na dnie.
Bitwa pod Blenheim	1704	Kres dominacji Francuzów w Europie.	Tysiąc GąSioRów (704) biegnie głośno gęgając po mapie Europy i "denominuje" po drodze Francję.
Bitwa pod Połtawą	1709	Kres panowania Szwecji na wodach Morza Śródziemnego.	Tysiąc GoSPoch (709) na mapie Europy przegania trzymaną w rękach potrawą (Połtawą) wszystkich z okolic Morza Śródziemnego.
Kapitulacja pod Saratogą	17 października 1777	Punkt zwrotny wojny o wyzwolenie Stanów Zjednoczonych.	Motyl paź biegnie skacząc wzwyż, przy czym pomaga mu TyczKa (17 październik); w następnym wyobrażeniu motyl paź rozbija stado tysiąca KuKułeK (777); w kolejnym wyobrażeniu tysiąc KuKułeK porywa Sarę ubraną w togę (Saratoga, mój pies ma na imię Sara, można też wyobrazić sobie seksowną Sarę z polskiego, starego filmu o tym samym tytule).
Bitwa pod Valmy	1792	Francuzi powstrzymują ofensywę austriacko-pruską.	Jeżeli nie obawiasz się swojej wyobraźni, spróbuj zobaczyć dwie strony wojny uprawiające DoGłęBNą (1792) miłość francuską, po czym krzyczą: "A teraz walmy!" (Valmy). Co prawda już samo wspomnienie o możliwości wyobrażenia sobie czegoś podobnego może w naszej kulturze zostać odebrane z wielkim oburzeniem, m.in. zresztą dlatego purytańscy reformatorzy edukacji zakazali w Anglii korzystania z mnemoniki. Możesz być jednak pewien, że takiego wyobrażenia nie zapomnisz. Jeżeli jednak nie odpowiada Ci, wymyśl własne.
Bitwa pod Waterloo	18 czerwca 1815	Ostateczne pokonanie Napoleona.	Cała czerwona DiWa (18 czerwca) śpiewa głośno; Napoleon z jedną ręką za pazuchą siedzi sobie wygodnie w jednym z tysiąca czerwonych FoTeLi (815); Napoleona przygniata nagle kupa waty (Waterloo).
Bitwa pod Sedanem	1 września 1870	Wojska pruskie rozbijają armię francuską.	Dłoń i wrzosy (1 września) śpiewają w DWuGłoSie (1870); kolejny obraz: wojska pruskie (prusak to taki duży, brunatny owad domowy) miażdżą armię francuską śpiewając w DWuGłosie.
Cud nad Marną	5-9 września 1914	Francja zatrzymuje ofensywę niemiecką podczas I wojny światowej.	Locha, czyli samica świni, skacze żwawo niczym Pchła po wielkim, włochatym, tłustym WiePrzu (Locha - 5, Pchła - 9, wieprz - wrzesień; użyj tutaj innego wyobrażenia dla września, aby uniknąć interferencji tych obrazów z wcześniejszą datą, gdzie też był wrzesień; żeby locha nie pomyliła Ci się z wieprzem, wyobraź ją sobie np. w długich, blond włosach, jak popularna postać z muppetów - świnka Piggy). Kolejny obraz w łańcuchu: włochaty wieprz kręci się na aDaPTeRze (1914) zamiast płyty. Kolejny obraz: wieprz odziany w charakterystyczną flagę nazistowską ze swastyką, zostaje porwany przez Francuza i nabity na ruszt.
Cud nad Wisłą	13-25 sierpnia 1920	Powstrzymanie inwazji Armii Czerwonej na Europę.	TaMa z wielkim NochaLem, z który jest zakolczykowany sierpem niczym byk (13-25 sierpnia). Sierpem kosisz pole złożone z tysiąca PeNiSów (920; wiem, bolesne wyobrażenie). Kolejne wyobrażenie: wielki PeNiS powstrzymuje całą armię złożoną z samych czerwonych żołnierzy. Kolejny obraz: armia czerwonych żołnierzy niczym lemingi z popularnego filmu Disneya, topi się w Wiśle (w rzeczywistości lemingi nie robią takich rzeczy, ale w wyobraźni mogą robić).