Microsoft Windows 9x/Historia

System operacyjny Windows stworzyła firma Microsoft. Pomysł stworzenia systemu z graficznym interfejsem Bill Gates zaczerpnął z systemów firmy Macintosh, do dziś zresztą kolejne wersje Windows są wzorowane na MacOS'ach - kojarzony przez wszystkich wygląd Windows XP, jest wzorowany na wyglądzie MacOS Tiger.

Właśnie ten oto system operacyjny stał się przełomem w informatyce. Zrezygnowało z kombinacji klawiszy (tak jak to było w systemach DOS) zastępując je ikonami oraz oknami obsługiwanymi przez mysz komputerową. Pierwsze wersje tego systemu posiadały wiele wad. Najważniejszą z nich było ten o to fakt, iż system Windows mógł zostać zainstalowany tylko w DOSie. Kolejne wersję tego systemu były udoskonalane. Pierwszym systemem stworzonym przez firmę Microsoft, który odniósł sukces, był Windows 3.x, powstały w 1990.

Kolejnym przełomem stał się wydany w 1995 roku system Microsoft Windows 95. Tutaj nazwy plików mogły posiadać więcej niż 8 znaków (do 255), usamodzielniono system oraz ułatwiono pracę z multimediami. W swoim czasie stał się najpopularniejszym systemem komputerowym.

Trzy lata później pojawił się Windows 98. Tutaj ułatwiono współpracę z internetem oraz poprawiono błędy z poprzedniej wersji (wyeliminowano częste zawieszenie systemu).

Kolejnymi wersjami z serii Windows 9x były: Windows Me, a z serii Windows NT były Windows 2000, Windows XP, Windows Vista, Windows 7 i Windows 8, zaś obecnie najnowszy (premiera 4 pażdżernika 2021) jest Windows 11.

Windows 1.0

10 listopada 1983 roku w Hotelu Plaza w Nowym Jorku Microsoft Corp. poinformował o pracy nad systemem operacyjnym następnej generacji który będzie posiadać graficzny interfejs użytkownika (GUI) i wielozadaniowe środowisko przeznaczone dla komputerów firmy IBM (PC). Microsoft obiecał, że nowy system bedzie dostępny około kwietnia następnego roku.

W tym samym miesiącu, Bill Gates założyciel Microsoft pokazał pierwszą wersję beta nowego systemu o nazwie Windows firmie IBM. Nie zrobiło to na nich żadnego wrażenia gdyż pracowali nad własnym systemem Top View. Nie wykazywali też żadnego zaintersowania jak to miało miejsce podczas prezentacji systemu MS-DOS w 1981, pierwszy udany system operacyjny który został napisany przez Microsoft dla komputerów IBM-PC.

Top View został wypuszczony w lutym 1985 roku jako wielozadaniowy manager programów dla DOSa bez interfejsu graficznego. IBM obiecał że następne wersje Top View będą posiadać GUI. Obietnica nie została dotrzymana i projekt został porzucony zaledwie po dwóch latach. Bill Gates uświadomił sobie jak dochodowy może być graficzny system operacyjny dla IBM, po tym jak zobaczył komputer Lisa firmy Apple a później komputery Macintosh. Oba te komputery posiadały oszałamiający interfejs użytkownika.

Microsoft Windows stał przodem wobec produktu IBMa Top View i wielu innych. VisiOn firmy VisiCorp's wydany w październiku 1983 był oficjalnie pierwszym graficznym systemem dla komputerów klasy PC. Następnym był GEM (Graphics Environment Manager), wydany przez Digital Research na początku 1985. Obu, GEM i VisiOn, brakowało wsparcia od wszystkich ważnych producentów oprogramowania, a co za tym idzie, jeśli nikt nie chce pisać programów na system operacyjny, nikt go nie kupi.

Microsoft ostatecznie wypuścił Windows 1.0 20 listopada 1985, prawie dwa lata od ogłoszenia komunikatu.

Trochę inny opis:

Windows 1.0 Microsoft rozpoczął prace nad Interface Manager (później przemianowanym na Microsoft Windows) dla komputerów klasy IBM PC już we wrześniu 1981 r. Pierwowzorem dla Interface Manager'a był prawdopodobnie Xerox Star opracowany w laboratorium PARC lub VisiCorp VisiON - pierwsze graficzne środowisko biurowe dla komputerów PC/XT. Pomimo rewolucyjnego charakteru Visi-Ona sprzedaż nie była duża, gdyż pakiet wymagał drogiego twardego dysku oraz myszy. W pierwszych projektach zastosowano menu u dołu ekranu (podobne do stosowanego w programach VisiON, Multiplan i Word), jednakże w 1982 zmieniono koncepcję i wprowadzono rozwijane w dół menu i pola dialogowe (pull-down menus and dialogs) podobnie jak w Xerox Star. Zamiar był prosty - stworzyć graficzny interfejs użytkownika pozwalający ujednolicić wygląd i obsługę programów oraz uwolnić użytkownika od każdorazowej konieczności dopasowywania parametrów obrazu i drukarki do aktualnie używanej aplikacji. Zespół dwudziestu programistów pracował dzień i noc. Projekt posiadał najwyższy priorytet. Zagrożenie ze strony konkurencji było znaczne. Wiele firm pracowało nad podobnymi pomysłami (np. Quarterdeck (DESQview), Digital Research (GEM), IBM (TopView i OS/2), Commodore (Amiga Workbench)). Microsoft, aby sprostać presji konkurencji (VisiOn 1.3 właśnie się ukazał, a TopView miał się ukazać lada chwila) ogłosił premierę Windows na listopad 1983. Było to już po premierze Apple Lisa ale jeszcze przed Macintosh'em, GEM'em Digital Research i pozostałymi konkurentami. Microsoft zadbał o zainteresowanie swoim projektem wielu dużych firm hardware'owych jak np. Compaq, TI, HP, Tandy, Zenith czy DEC. Windows zapowiadał prosty, graficzny interfejs użytkownika, niezależną od sprzętu (device-independent) obsługę grafiki oraz wsparcie wielozadaniowości (multitasking).

Z reklamy Windows 1.0: "Windows will instantly deliver you a more productive present. And a leap into the future."

Premiera była wielokrotnie przesuwana i w październiku 1984 została oficjalnie przełożona na połowę 1985. W międzyczasie ukazał się GEM Digital Research, którego sprzedaż szła nadspodziewanie dobrze. Niektóre firmy nie chciały już dłużej czekać na obiecywane Windows i przeszły na GEM (np. Commodore, Atari, Amstrad czy TI). Po 110 000 roboczogodzin (inne źródło podaje 55 roboczolat), oficjalnie Windows 1.0 ukazał się w czerwcu 1985 (egzemplarze testowe dla firm i prasy fachowej) a do sprzedaży trafił w listopadzie 1985 (wersja 1.01 nie majaca juz problemów z klawiaturą).

Windows 1.0 posiadał:

→graficzny interfejs użytkownika z rozwijanym w dół menu (drop-down menus), dzielonymi oknami i obsługą myszki,

→niezależną od sprzętu obsługę grafiki i drukarki,

→co-operative multitasking dla aplikacji Windows.

Wiele czasopism komputerowych po pierwszych testach zadawało pytanie, po co komuś właściwie cały ten Windows? Wybór aplikacji przeznaczonych dla Windows był więcej niż skromny. Istniała co prawda możliwość uruchomienia kilku aplikacji DOS'owskich i przełączania pomiędzy nimi, ale aplikacje znajdujące się w tle były zatrzymywane. Wymagania sprzętowe były natomiast stosunkowo wysokie. Zalecana konfiguracja IBM AT była wtedy poważnym wydatkiem. Nic więc dziwnego, że sprzedaż szła słabo. Nie poprawiły jej upgrade'y umożliwiające stosowanie międzynarodowego zestawu znaków i korzystanie z nowych urządzeń peryferyjnych czy program CorelDRAW! 1.0 działający właśnie na tej platformie.

Pakiet Windows 1.0 zawierał: MS-DOS Executive, Calendar, Cardfile, Notepad, Terminal, Calculator, Clock, Reversi, Control Panel, Print Spooler, Clipboard, RAMDrive, Windows Write, Windows Paint.

Windows 2.0

Windows 2.0, wprowadzony pod koniec 1987 (lub na początku 1988), zawierał znaczące ulepszenia. Pojawiły się ikony, a okna mogły wzajemnie na siebie nachodzić. Ukazały się również nowe aplikacje (Excel, Word for Windows), także niezależnych producentów (Corel Draw!, Ami, PageMaker, Micrografx Designer) i sprzedaż nabrała tempa. Firma Apple stwierdziła, że nowe Windows zbytnio przypominają jej, uznawany za standard GUI Macintosh'a, i uznała, że MS poszedł za daleko. Apple pozwał MS do sądu, sprawa ciągnęła się do 1992 r. Był to właśnie ten moment, kiedy Windows zaczął stawać się poważnym konkurentem dla Mac'a. Dobrze wyposażony PC z zainstalowanym Windows zbliżał się niebezpiecznie blisko pod względem funkcjonalności i wygody obsługi do komputerów Apple Macintosh. Wielu producentów oprogramowania graficznego tworzących swe aplikacje dla Mac'a zaczęło przenosić je również na platformę PC, co przyczyniało się do poszerzenia oferty oprogramowania dla Windows o nowy obszar.

Kiedy pod koniec 1988 roku pojawił się pierwszy komputer z procesorem Intel386 (i był to Compaq a nie IBM!), pojawiła się również dostosowana do jego nowych możliwości wersja Windows/386, która różniła się od przemianowanej na Windows/286 wersji 2.0 tym, że pozwalała na uruchomienie równocześnie kilku aplikacji (DOS) w extended memory i ich wykonywanie w tle (multiple DOS virtual machines with pre-emptive multitasking).

Windows 3.0

Windows 3.0

Windows 3.0, zaprezentowane w maju 1990, stanowiło całkowicie nową jakość dla środowiska Windows. Posiadało o wiele przyjaźniejszy interfejs i możliwość wykorzystania pamięci powyżej 640 kB. Niezależni producenci oprogramowania szybko rozpoczęli tworzenie aplikacji dla nowego środowiska. Sprzedaż osiągnęła poziom 10-11 milionów kopii. Wersja 3.0 był szybsza, stabilniejsza, estetyczniejsza (większa ilość kolorów, 3D-look), pracowała jednak w "protected mode" (80286) i mogła wykorzystać jedynie 16 MB RAM. Ceremonia premierowa Windows 3.0 kosztowała 3 miliony dolarów. Prasa fachowa oceniła nowy produkt w zasadzie pozytywnie. Był to dla MS przełom technologiczny i finansowy. Wykorzystując sukces Windows 3.0 wzrosła popularność takich programów jak MS Word i MS Excel. Zostały one niejako automatycznie zmuszone wcześniej niż konkurencja współpracować z nowym systemem i stało się to ich poważnym atutem w porównaniu z innymi (Lotus 1-2-3, Wordperfect, MicroPro WordStar). Programy dla Windows były lubiane i poszukiwane przez użytkowników.

Najważniejsze zmiany w 3.0 w stosunku do wcześniejszych wersji Windows:

→ wykorzystanie do 16 MB pamięci w standardowym trybie pracy ("protected mode" (286)),

→ możliwość pracy w trybie "enhanced mode" (386) i wykorzystania większej ilości pamięci oraz możliwość

→ uruchomienia kilku sesji DOS w trybie "pre-emptive multitasking"

→ brak wersji runtime

→ wprowadzenie Program Manager'a oraz File Manager'a

→ obsługa sieci

→ obsługa trybów graficznych o więcej niż 16 kolorach

→ API udostępniało pola combo, hierarchiczne menu oraz indywidualne pliki .INI

Windows 3.11

W kwietniu 1992 ukazała się ulepszona wersja, oznaczona 3.1. W ciągu dwóch pierwszych miesięcy na rynku sprzedano (łącznie z upgrade'ami z wersji 3.0) ponad 3 miliony kopii. Ważną nowością było wprowadzenie czcionek TrueType, zmienił się także nieco FileManager.

Najważniejsze zmiany w stosunku do wersji 3.0:

→ brak trybu rzeczywistego (8086)

→ skalowalne czcionki TrueType

→ możliwości multimedialne

→ Object Linking and Embedding (OLE)

→ "Mouse Trails" czyli "ślad myszy" na ekranie, przydatny na ekranach LCD

→ lepsza ochrona przed wzajemnym oddziaływaniem na siebie aplikacji i lepsza diagnostyka błędów

→ funkcje API dla multimediów i usług sieciowych

→ zgodność API na poziomie kodu źródłowego z Windows NT

Pół roku później, w październiku 1992, Microsoft wprowadził Windows for Workgroups 3.1, stanowiący integrację środowiska Windows i pakietu sieciowego (współdzielenie plików i drukarek na zasadzie peer-to-peer, ale bez protokołu TCP/IP, który pojawił się później jako upgrade). WfW 3.1 zawierał ponadto Microsoft Mail - klienta poczty elektronicznej oraz Schedule+ - terminarz dla pracy grupowej. Kolejna wersja - Windows 3.11 - nie zawierała wielu nowych elementów, poprawiała kilka niedoróbek związanych w szczególności z obsługą sieci. Zastąpiła ona wersję 3.1 w sprzedaży, a bezpłatny upgrade był dostępny na ftp.microsoft.com. W listopadzie 1993 pojawiła się wersja Microsoft Windows for Workgroups 3.11, która posiadała możliwość włączenia 32-bitowego dostępu do dysku twardego, wysyłania faksów oraz po zainstalowaniu dodatku Win32s była w stanie uruchamiać niektóre aplikacje 32-bitowe.