Nauka gry na gitarze/Skale diatoniczne

Skale diatoniczne

Skale, w polskiej edukacji muzycznej częściej nazywane gamami są zbiorem dźwięków wybranym z pośród 12 dostępnych. Skale diatoniczne składają się z 7 dźwięków zaczynając od dźwięku startowego, od którego bierze się nazwa skali (np. A-dur, G-moll itp.) i 6 pozostałych dźwięków o odpowiednio dobranych interwałach względem dźwięku startowego. Dobrym przykładem skali diatonicznej powszechnie wykorzystywanej również jako odniesienie dla rozważań teoretycznych jest skala C-dur, która zawiera wszystkie dźwięki bez krzyżyków i bemoli.

 C,D,E,F,G,A,B,C,...

Łatwo zauważyć jakie są interwały (liczone w półtonach) między poszczególnymi dźwiękami skali nazwanymi w teorii stopniami gamy.

 1   2   3 4   5   6   7 1
 C,_,D,_,E,F,_,G,_,A,_,B,C,...

Kolejne stopnie skali są numerowane cyframi (często również rzymskimi). Ze skali C-dur możemy wywieść recepturę na konstrukcję skali opartej na dowolnym innym dźwięku, zawsze w takim wypadku otrzymamy inną skalę durową.

 D-dur: D,_,E,_,F#,G,_,A,_B,_,C#,_,D,....

 A#-dur: A#,_,C,_,D,D#,_,F,_,G,_,A,A#,...

Znając sposób konstrukcji każdej ze skal durowych możemy łatwo zagrać je na każdej ze strun gitary. Wracając do skali C-dur będzie to wyglądać tak:

   1    2    3    4    5    6    7    8    9    10   11   12
E|----|----|----|----|----|----|----|-C--|----|-D--|----|-E--|-F--|----|-G--|----|-A--|----|-B--|-C--|-.....
B|-C--|----|-D--|----|-E--|-F--|----|-G--|----|-A--|----|-B--|-C--|-.....
G|----|----|----|----|-C--|----|-D--|----|-E--|-F--|----|-G--|----|-A--|----|-B--|-C--|-.....
D|----|----|----|----|----|----|----|----|----|-C--|----|-D--|----|-E--|-F--|----|-G--|----|-A--|----|-B--|-C--|-.....
A|----|----|-C--|----|-D--|----|-E--|-F--|----|-G--|----|-A--|----|-B--|-C--|-.....
E|----|----|----|----|----|----|----|-C--|----|-D--|----|-E--|-F--|----|-G--|----|-A--|----|-B--|-C--|-.....

Taki sposób gry jest jednak bardzo nieefektywny, gdyż wykorzystujemy tylko jedną strunę, po której przesuwamy się na znaczne odległości. Dlatego stosuje się inne podejście, grając skalę pionowo w poprzek gryfu. Dostępne na całym gryfie gitary dźwięki skali dzieli się na zamknięte obszary (boksy) dające się objąć zasięgiem palców lewej ręki. Dźwięki skali C-dur na całym gryfie:

   1    2    3    4    5    6    7    8    9    10   11   12
E|-F--|----|-G--|----|-A--|----|-B--|-C--|----|-D--|----|-E--|-F--|----|-G--|----|-A--|----|-B--|-C--|-.....
B|-C--|----|-D--|----|-E--|-F--|----|-G--|----|-A--|----|-B--|-C--|----|-D--|----|-E--|-F--|----|-G--|-.....
G|----|-A--|----|-B--|-C--|----|-D--|----|-E--|-F--|----|-G--|----|-A--|----|-B--|-C--|----|-D--|----|-.....
D|----|-E--|-F--|----|-G--|----|-A--|----|-B--|-C--|----|-D--|----|-E--|-F--|----|-G--|----|-A--|----|-.....
A|----|-B--|-C--|----|-D--|----|-E--|-F--|----|-G--|----|-A--|----|-B--|-C--|----|-D--|----|-E--|-F--|-.....
E|-F--|----|-G--|----|-A--|----|-B--|-C--|----|-D--|----|-E--|-F--|----|-G--|----|-A--|----|-B--|-C--|-.....

Podział na boksy rozpocznijmy od odszukania pierwszego dźwięku skali, czyli C na strunie E6. Znajduje się on na 8 progu. Poruszamy się w poprzek gryfu odgrywając kolejne dźwięki skali. Przesuwając się wzdłuż gryfu odnajdziemy łącznie 5 boksów, które wzajemnie się za siebie zazębiają, a dodatkowo dalej się powtarzają.