Poradnik harcerski/Olga Drahonowska-Małkowska

Harcmistrzyni Rzeczpospolitej Olga Drahonowska-Małkowska (ur. 1 września 1888, zm. 15 stycznia 1979) – jedna z twórczyń harcerstwa, instruktor.

Urodzona w Krzeszowicach 1 września 1888 roku. Córka Zofii, czeskiej mieszczanki i Karola, zarządcy dóbr hrabiego Potockiego w Małopolsce. Szkołę kończyła zdając tylko kolejne egzaminy w Krakowie. Po maturze wstąpiła do Konserwatorium Muzycznego we Lwowie. Tam zauważyła swój talent poetycki i rzeźbiarski. Interesowała się sportem, była instruktorką w "Sokole", działała w "Eleusis", a później, za namową Małkowskiego w "Zarzewiu", gdzie zdobyła stopień porucznika.

Latem 1911 roku we Lwowie zakłada pierwszą żeńską drużynę harcerską oraz zostaje komendantką w Naczelnej Komendzie Skautowej do 1912 roku. W marcu 1912 roku na I Zjeździe we Lwowie harcerstwo staje się organizacją abstynencką. Po tym wydarzeniu zostaje wybrana w skład Zarządu Oddziału lwowskiego Eleuterii-Wyzwolenia. Druhna Olga współtworzyła także hymn ZHP. We wrześniu 1912 roku w czasopiśmie "Skaut" ukazał się oparty na melodii "Na barykady ludu roboczy" wierz "Marsz skautów" autorstwa Ignacego Kozielewskiego. Za zgodą autora Małkowska dokonała drobnych zmian w utworze, który stał się później hymnem.

W 1913 roku udała się na leczenie do Zakopanego. Tam wzięła ślub z Andrzejem Małkowskim. Ceremonię poprowadził ksiądz Kazimierz Lutosławski, projektant krzyża harcerskiego. Po wyleczeniu nacieku w płucu Małkowska rozpoczęła działalność harcerstwa żeńskiego we Lwowie. Od momentu, gdy Andrzej Małkowski wyruszył na I wojnę światową prowadziła również drużynę męską. Podczas wojny zorganizowała także: skautową pocztę, pomoc żniwną dla góralek, ochronkę dla opuszczonych dzieci, tanią jadłodajnię dla ubogiej ludności i skautową straż porządkową pełniącą nocną służbę. Udało się jej stworzyć w Dolinie Kościeliskiej, na Hali Pysznej, w Dolinie Roztoki, w Murzasichlu i w grotach Nosala tajne składy broni, które jednak zostały wykryte przez policję austriacką w 1915 roku, po ogłoszeniu przez druha Małkowskiego niepodległości Republiki Podhalańskiej, która miała być początkiem państwa polskiego. Małkowscy musieli udać się na emigrację.

Wybierają Stany Zjednoczone, gdzie 30 października 1915 roku na świat przychodzi ich syn, Lutyk. Po roku Olga wraca z nim do Europy. W lutym 1917 roku, pod wpływem niepowodzenia planu utworzenia polskiego Legionu w Kanadzie przenosi się z Francji do Szwajcarii. Poczta neutralnego kraju odmawia dostarczania żołdu Małkowskiego, przez co Olga podejmuje pracę fizyczną w gospodarstwie ogrodniczym w Chexbres Village. Od końca 1917 roku uczy muzyki w Ecole Nouvelle, a od 1918 roku w londyńskiej szkole, którą złożyła na prośbę Polish Relief Found.

Po pewnym czasie znajduje pracę jako kustosz zbiorów w Torquay, które były przeznaczone dla Polski, gdy ta odzyska niepodległość. Uczy muzyki i wychowania fizycznego, organizuje drużyny skautów i wilcząt. W listopadzie 1921 wraca do Zakopanego. W międzyczasie w wyniku zatonięcia statku ginie Andrzej Małkowski. Druhna Olga uczy angielskiego i gimnastyki w Szkole Gospodarstwa Domowego. Prowadzi kursy języka, historii i kultury polskiej dla Ślązaczek. W 1922 roku początkuje działalność szkoły instruktorek ZHP w Kuźnicach. W 1924 roku pełniła funkcję komendantki Zlotu Harcerek w Świdrze pod Warszawą, a później polskiej delegacji na III Światową konferencję skautek w Foxlease w Anglii. Rok później zakłada Szkołę Pracy Instruktorskiej i Pracy Harcerskiej w Sromowcach Wyżnych, którą kieruje do 1939 roku. W 1927 roku zostaje nadany jej stopień harcmistrzyni Rzeczpospolitej. Latem 1931 Olga Małkowska kierowała w Sromowcach pierwszym obozem żeńskim Studium W-F Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1932 r. prowadziła VII światową konferencję skautek na Buczu, gdzie wybrana została do Komitetu Światowego Skautek. Dwa lata później dostaje zadanie wizytacji skautek w Czechosłowacji, Austrii i Rumunii oraz zostaje delegatką w Komitecie Opieki nad Dziećmi i Młodzieżą w Lidze Narodów. W międzyczasie zdobywa odznaczenia państwowe: Krzyż Oficerski Orderu Polonia Restituta oraz Krzyż Niepodległości

W 1939 roku uchodzi z kraju do Wielkiej Brytanii w obawie, przed prześladowaniami ze strony gestapo. Zakłada Dom Dziecka Polskiego, który zostaje później przeniesiony do Szkocji do posiadłości Castlemains koło Douglas w Lanarkshire. Powstaje tam szkoła, gimnazjum, harcerstwo oraz ośrodek urlopowy dla żołnierzy. W 1942 roku zostaje przewodniczącą Komitetu Naczelnego ZHP na czas wojny. Organizuje Guides International Service - skautową służbę pomagającą dzieciom na terenach wyzwalanych spod panowania hitlerowskiego.

Po wojnie, w latach 1948-1960 prowadziła kolejny Dom Dziecka Polskiego w w Hawson Court, posiadłości w Buckfastleigh, w Devon. W 1959 roku zorganizowała wycieczkę do Polski, a w 1961 wraca na stałe do kraju. Do 1964 roku mieszka we Wrocławiu, a później, na stałe, w Zakopanem, przy ul. Małe Żywczańskie 17A. W 1966 roku dostaje państwową rentę dla zasłużonych oraz Honorową Odznakę Przyjaciela Dziecka. Uczestniczyła także w odprawianej przez Karola Wojtyłę mszy świętej w rocznicę śmierci Małkowskiego.

Olga Małkowska zmarła 15 stycznia 1979 roku. Pochowana została na zakopiańskim cmentarzu przy ulicy Nowotarskiej. Nad grobem postawiono pomnik autorstwa Henryka Berzeca