Prawo karne/Kradzież z włamaniem
Pojęcie. Kradzież z włamaniem jest (podobnie jak kradzież rzeczy znacznej wartości) kwalifikowanym typem kradzieży.
Włamanie. Ustawodawca używa w art. 279 KK ogólnego określenia kto kradnie z włamaniem. O ile znamiona kradzieży zostały opisane w art. 278 KK, o tyle nigdzie nie zostało zdefiniowane pojęcie włamania. W doktrynie prawa karnego przyjmuje się wobec powyższego definicję zawartą w orzecznictwie Sądu Najwyższego.
Sąd Najwyższy określił w 1980 r. wytyczne dotyczące odpowiedzialności karnej za kradzież z włamaniem określonych w 1980 r. przez Sąd Najwyższy. Wytyczne SN stanowią, że kradzież z włamaniem, gdy sprawca zabiera mienie w celu przywłaszczenia [=kradzież] w następstwie usunięcia przeszkody materialnej, będącej częścią konstrukcji pomieszczenia zamkniętego lub specjalnym zamknięciem utrudniającym dostęp do jego wnętrza [=włamanie] (p. OSNKW 1980, poz. 65).
Sąd Najwyższy definiując kradzież z włamaniem, nie zdefiniował jednak pomieszczenia zamkniętego. W wytycznych znalazło się jedynie przykładowe wyliczenie takich pomieszczeń, obejmujące budynki, budowle zamknięte, specjalne pomieszczenia i schowki (kasy, szafy, skrzynie, biurka etc.). Przesłanką uznania pomieszczenia za zamknięte była także, według wykładni Sądu, ich zamknięta konstrukcja oraz wyposażenie w specjalne przeszkody utrudniające dostęp do nich (a zatem wszelkie kłódki, plomby, mechanizmy szyfrowe etc.). Sąd Najwyższy nie uznał sposobu pokonania przeszkody za istotny dla bytu przestępstwa kradzieży z włamaniem Każdy przejaw nieposzanowania wyrażonej przez dysponenta rzeczy woli jej zabezpieczenia jest dla SN włamaniem. W ten sposób SN zerwał z tradycyjna koncepcją wiążącą pojecie włamania z niszczeniem i uszkadzaniem rzeczy przy użyciu znacznej siły fizycznej.
Kontrowersje w doktrynie prawa karnego wzbudza także kwestia kolejności włamania i zaboru. Zgodnie z tradycją podstawę do odpowiedzialności karnej stwarzało dokonanie kradzieży z włamaniem według klasycznego schematu 1) włamanie, 2) kradzież, 3) chodu. W 1980 r. Sąd Najwyższy uznał, że podstawę do takiej samej odpowiedzialności stwarza również dokonanie tzw. kradzieży z „wyłamaniem”. Ma ono miejsce, gdy sprawca dostał się do pomieszczenia zamkniętego nie pokonując żadnych zabezpieczeń, dokonał zaboru rzeczy i sforsował przeszkodę, aby wydostać się na zewnątrz.
Za kradzież z włamaniem uznaje się w orzecznictwie kradzież samochodu (ale tylko wtedy, gdy sprawca sforsował chroniące samochód przed kradzieżą zabezpieczenie, np. zamknięty zamek, immobilizer etc.). Trudno przyjąć, że samochód jest sam dla siebie pomieszczeniem zamkniętym, niemniej o podobnym rozwiązaniu zadecydowała potrzeba surowszej penalizacji kradzieży samochodów. Nie byłoby to zbyt mądre, gdyby np. kradzież radia z wnętrza zamkniętego samochodu (klasyczny przykład kradzieży z włamaniem) była karana surowiej (patrz niżej) niż kradzież całego pojazdu.
Kradzież z włamaniem mniejszej wagi (typ uprzywilejowany). Przestępstwa kradzieży z włamaniem miewają bardzo różny ciężar gatunkowy - od czynów bardzo poważnych z punktu widzenia społecznej szkodliwości (np. włamanie do skarbca wielkiego banku) po czyny błahe (np. włamanie do piwnicy w celu przywłaszczenia sobie słoika konfitur). Obecny kodeks karny zawiera przepis o wypadku mniejszej wagi kradzieży z włamaniem, zagrożonym odpowiednio niższą sankcją - od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności (art. 283 KK). (W poprzednim kodeksie nie było typu uprzywilejowanego i w świetle jego przepisów za kradzież dżemiku z zamkniętej spiżarni można było dostać od roku do dziesięciu lat pozbawienia wolności.).
Ściganie kradzieży z włamaniem. Podobnie jak w przypadku kradzieży, jeśli sprawca dokona kradzieży z włamaniem na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego (art. 279 § 2). W przeciwnym wypadku kradzież z włamaniem jest ścigana z urzędu.