Pszczelarstwo/Biologia/Układ oddechowy

Układ oddechowy

Układ oddechowy pszczół, podobnie jak u niektórych innych stawonogów, składa się z przetchlinek i systemu połączonych z nimi tchawek. Pszczoły potrzebują tlen do prawidłowego funkcjonowania ich organizmu. Szczególnie dużo tlenu wymaga latanie, poruszanie żuwaczek czy np. widzenie. W głowach pszczół znajduje się gęsta sieć tchawek.

Przetchlinki i tchawki

Pszczoły posiadają 10 par przetchlinek, czyli malutkich otworków po bokach tułowia i odwłoka - 3 pary w tułowiu i 7 par w odwłoku (w tym 1 para przy aparacie żądłowym). Przez te otworki powietrze dostaje się do systemu rurkowatych tchawek, którymi powietrze przedostaje się do wszystkich regionów ciała owada. Ścianki tchawek zachowują elastyczność dzięki chitynowej osłonie. Na zakończeniach tchawek znajdują się wypełnione płynem mikroskopijne tracheole. Tlen przedostaje się z płynu w tracheolach do komórek organizmu przez dyfuzję, bez udziału układu krążenia. Ten proces jest wspomagany przez skurcze mięśni tułowia i odwłoka, co można zaobserwować patrząc na pszczoły wykonujące takie ruchy. W dotychczasowych publikacjach naukowych mówi się, że pszczoły oddychają pasywnie, tzn. nie posiadają wewnętrznych organów aktywnie stymulujących oddychanie. W roku 2013 w magazynie "Spektrum" pojawił się jednak artykuł o nowszych badaniach, wg których możliwe jest istnienie jeszcze niezbadanych pulsujących organów aktywnego oddychania u niektórych owadów, także u pszczół.