Pszczelarstwo/Pasieka/Gospodarka

Rodzaje gospodarki pasiecznej

Gospodarka pasieczna to termin oznaczający cykliczny, roczny przebieg prac w pasiece. Każdy pszczelarz z czasem wyrabia sobie własną gospodarkę pasieczną, najczęściej w oparciu o istniejące wzory opisane w książkach lub na podstawie porad innych pszczelarzy. Generalnie gospodarkę pasieczną można jednak podzielić na kilka rodzajów, w zależności od kryteriów, jakie ona spełnia lub docelowo ma spełniać.

Gospodarka intensywna

Najczęściej spotykanym rodzajem gospodarki pasiecznej jest gospodarka intensywna. Oznacza to, że pszczelarz nie szczędzi kosztów na sprzęt oraz podejmuje wiele czynności, również pracochłonnych i czasochłonnych, ponieważ jego głównym celem jest uzyskanie maksymalnej ilości miodu.

Gospodarka ekstensywna

Gospodarka ekstensywna to taki sposób prowadzenia pasieki, by mieć przy tym jak najmniej pracy i kosztów, ale jednocześnie i mniej miodu. Nadaje się ona przede wszystkim dla pszczelarzy-hobbystów, którzy chcą uzyskać trochę miodu dla siebie i przyjaciół, a nie są zainteresowani uzyskaniem zysków z jego sprzedaży. Pszczelarze zawodowi, którzy również chcą prowadzić pasiekę ekstensywnie, mogą zrekompensować mniejszą wydajność miodową rodzin pszczelich poprzez zwiększenie ich ilości. Gospodarka ekstensywna to minimalna ingerencja w życie rodzin pszczelich, ograniczona do absolutnie niezbędnych zabiegów, np. wymiany matek, wymiany starych ramek, miodobrania, zwalczania warrozy, zapewnienie pszczołom zapasów pokarmu na zimę itp.

Pasieka wędrowna

Transport pszczół na inne stanowisko jest zawsze związane z dużym stresem dla tych owadów. W żadnym wypadku nie powinno się przewozić uli w temperaturze poniżej 5°C, ponieważ pszczoły rozwiązałyby kłębu zimowego i zamarzły.

Bartnictwo

Bartnictwo jest tradycyjną, obecnie zapomnianą formą pozyskiwania miodu i wosku od pszczół żyjących w barciach. Barć jest gniazdem pszczół znajdującym się w przygotowanym przez bartnika otworze w drzewie.

W roku 2007 w Spalskim Parku Krajobrazowym i kilku innych lasach w Polsce wykonano barcie w celu przywrócenia tradycji bartnictwa na terenie Polski. Pierwsze barcie wykonali doświadczeni bartnicy z Baszkirii, gdzie tradycja bartnictwa przetrwało od setek lat. Drzewa na barcie mają co najmniej 100 lat. Są to drzewa grube i wysokie, ale nieco niższe od sąsiednich. Gatunkiem nadającym się na barcie są sosny. Na wysokości kilku metrów drążona jest dzień, czyli otwór w twardzieli pnia. Otwór ma szerokość ok. 25 cm, wysokość ok. 1 metra i głębokość ok. 40 cm. W dzieni są umieszczone listewki do podtrzymania plastrów. Dzień zamykana jest deską i zakryta gałęźmi. Z boku wydrążony jest otwór wylotowy dla pszczół. Tradycyjne narzędzia bartnicze to piesznia, czyli rodzaj dłuta oraz serka, niewielka siekierka.

Miodobranie w języku bartników nazywa się łaźbieniem. Do dzieni bartnik dostaje się przy pomocy lin nazywanych leziwem.