Rosyjski/Lekcja 1

Język rosyjski

Flaga Rosji Spis treści | Lekcje: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Wprowadzenie

W tej lekcji:

• poznasz rosyjską cyrylicę (ros. Кириллица) - alfabet używany w Rosji (składa się z 33 liter)
• nauczysz się wymowy i pisowni rosyjskiej

Aлфавит

Aby ułatwić sobie przyswojenie rosyjskiego alfabetu, warto nauczyć się takiego oto wierszyka:

Алфавит уже мы знaем, 
уже пишем и читаем.
И все буквы по порядку
без oшибки называем .

Po nim następuje wymiana wszystkich liter alfabetu.

W tabeli oprócz alfabetu podano zapis fonetyczny czytanych liter alfabetu.

Alfabet rosyjski: Алфави́т

Litery drukowane	Nazwa litery	Polski odpowiednik	Wymowa (wg polskiej fonetyki)
А а	а	a	a
Б б	бэ	b	be
В в	вэ	w	we
Г г	гэ	g	ge
Д д	дэ	d	de
Е е	йэ	je, ie, e	je
Ё ё	йо	jo, io, o	jo
Ж ж	жэ	ż	że
З з	зэ	z	ze
И и	и	i	i
Й й	и кра́ткое	j	i kra'tkoje
К к	ка	k	ka
Л л	эл	ł	el
М м	эм	m	em
Н н	эн	n	en
О о	о	o	o
П п	пэ	p	pe
Р р	эр	r	er
С с	эс	s	es
Т т	тэ	t	te
У у	у	u	u
Ф ф	эф	f	ef)
Х х	ха	ch	ha *
Ц ц	цэ	c	ce
Ч ч	чe	cz	cie
Ш ш	ша	sz	sza
Щ щ	ща	szcz	sia
Ъ ъ	твёрдый знак	-	twiordyj znak **
Ы ы	ы	y	y
Ь ь	мя́гкий знак	-	miahkij znak **
Э э	э оборотное	e	e abaratnoje
Ю ю	йу	ju, iu, u	ju
Я я	йа	ja, ia, a	ja

* - znak ''ха'' (ch) czytamy jako miękkie "ha" nie natomiast jak to czasem się zdarza polskim uczniom "ce-ha";
** - ''twardy'' i ''miękki znak'' nie są wymawiane jako osobne litery alfabetu, wpływają jednak na sposób wymowy znajdujących się w ich sąsiedztwie zgłosek;
*** - literą l wymawiając przez l piszemy ль.

Ударение

Akcent (yдаре́ние) jest trudną częścią języka rosyjskiego, gdyż, inaczej niż w języku polskim, może padać na każdej sylabie. U nas sylaba akcentowana będzie poprzedzona znakiem ́, np.: "шко́ла" przeczytamy /szkoła/. Natomiast pod dialogiem (tekstem) akcenty będą oznaczone w następujący sposób: o - sylaba nieakcentowana, O - sylaba akcentowana, np. школа - Oo (przeczytamy /szkoła/).

Gdy w wyrazie występuje litera ё, to akcent zawsze pada na tę literę, np. w wyrazie ёлочка. Wyjątkiem są słowa złożone,jak na przykład "трёхэта́жный".

Произношение

Podstawowe zasady:

• Społgłoski ж, ш, ц są zawsze twarde, dlatego po nich nigdy nie piszemy ы, tylko и, które wymawiamy twardo, jak /ы/.
• Spółgłoski ч, щ są zawsze miękkie, dlatego po nich nigdy nie piszemy я, ю, tylko a, y, które wymawiamy miękko, jak /я/, /ю/.
• Po ж, ш, ч, щ zawsze piszemy и, a, y, a nie я, ю.
• Po к, г, х piszemy zawsze и, nie ы.

• Na początku wyrazu i w pierwszej sylabie priedakcentowanne o wymawiamy jak /a/, a wymawiamy jak /a/.
• W sylabie akcentowanej o wymawiamy jak długie, bardzo zaokrąglone /oo/ (prawie /u/), a wymawiamy jak długie /aa/.
• W pozostałych sylabach o wymawiamy jak krótkie /a/, a wymawiamy bardzo krótko, prawie jak /y/.
• Nieakcentowane e czytamy krótko, prawie jak /йи/.
• ь zmiękcza, np. "ль" przeczytamy jak /l/, a nie jak /ł/.

Интонация

Oznaczenia stosowane w kursie: - (średni ton), + (wysoki ton), _ (niski ton), / (wznoszenie), \ (opadanie). Rodzaje intonacji:

• ---\__

Stosowana w zdaniach oznajmujących.

• ++\_---

Używamy jej w zdaniach pytających, w których występuje zaimek względny (słowo typu: кто, что, откуда, где itp.). Intonacja opada na akcencie tego słowa. Używamy jej również w zdaniach z zaprzeczeniem не.

• ---/\__

Intonacja zdania pytającego, stosujemy ją dla odróżnienia od podobnego zdania oznajmującego (np. Это правда? - brak zaimka względnego). Wznosi się na akcencie najważniejszego wyrazu w zdaniu, akcentując cel pytania (pytamy, czy to jest PRAWDA, a nie o samo istnienie).

Rosyjski/Lekcja 2