Sakrament małżeństwa w perspektywie życia wiecznego/Wstęp

Miłość nigdy się nie kończy.
[1 Kor 13, 8]

Przypieczętowane Eucharystią małżeństwo zawiera się w prawosławiu na wieczność, w zachodniej zaś tradycji – do śmierci. Mimo to, jedną z podstaw doktrynalnych Kościoła katolickiego jest przekonanie, że małżeństwo i rodzina posiadają właściwy sobie cel ostateczny odnoszący się do przyszłego życia w Królestwie Bożym, celem tym jest zaś nie tylko troska o wzajemne uświęcenie, pragnienie męża o zbawienie żony i odwrotnie, ale również zjednoczenie w komunii osób. Abp Edward Ozorowski słusznie stwierdza, iż miłość małżeńska – choć prawnie zatrzymuje się na śmierci – z samej swojej istoty idzie dalej, w kierunku wieczności, gdzie osiągnie swoją pełnię i doskonałość. Tak samo też Jan Paweł II, który nauczał, że pierwotny sens bycia co do ciała mężczyzną czy niewiastą związany jest z odwiecznym pragnieniem składania siebie w darze drugiej osobie; pragnienie to całkowicie urzeczywistni się natomiast w przyszłym wieku. Ostatnie dokumenty konferencji Episkopatu Polski w kilku miejscach zdają się akcentować coraz bardziej potrzebę właśnie takiej refleksji nad miłością kobiety i mężczyzny. Niniejszy podręcznik stara się wyjść naprzeciw owym wymaganiom.

Święty Joachim i święta Anna

Główną (można wręcz powiedzieć: jedyną) nadzieją autorów tej książki jest niesienie Dobrej Nowiny tym spośród osób wezwanych do małżeństwa, którzy pragną realizować swoje powołanie zgodnie z zamysłem Bożym. Zamysł ten wpisany został w samą tajemnicę stworzenia: "Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę" [Rdz 1, 27]. Z kolei "cel ostateczny, charakteryzujący Boże działanie", określa samo istnienie świata i człowieka. Innymi słowy, "cel ostateczny warunkuje sens", a "człowiek żyć może sensownie tylko wtedy, gdy widzi ukierunkowanie swego życia na wieczność". Tym, co uwiecznia, jest miłość. Wedle nauki św. Pawła, jest ona największym z Bożych darów [1 Kor 12, 31]. W innym miejscu Apostoł narodów nakłania wiernych, by miłowali swoje żony tą miarą, jaką Chrystus umiłował Kościół, a nawet wydał za niego samego Siebie [Ef 5, 25]. Prawosławie od zawsze konsekwentnie widziało w tym nakazie prawdę o transcendentnej, wiecznej wartości małżeństwa. Tendencje do takiego ujęcia przedstawionej kwestii często pojawiają się również w katolicyzmie. Małżeństwo bowiem, oprócz celów doczesnych, posiada także duchowy aspekt jednoczenia osób w komunii miłości.

Pełne nadziei treści, jakie zawarto w niniejszej monografii, w całości bazują na materiale źródłowym prezentującym ortodoksyjną naukę Kościoła katolickiego i prawosławnego. Pierwsza część pracy, poświęcona perspektywie zachodniej, zasadniczo opiera się na teologii Jana Pawła II oraz Vaticanum II. Oczywiście, punktem odniesienia są przy tym również słowa innych myślicieli chrześcijańskich, począwszy od epoki patrystycznej. Podobnie w części poświęconej teologii prawosławnej. Oddzielne miejsce poświęcono natomiast osobistym świadectwom świętych i mistyków, które w równej mierze mogą stać się dla rodzin zarzewiem do prawdziwie chrześcijańskiej radości. Na koniec słowa wstępnego wypada zauważyć, że za najtrafniejszą definicję chrześcijańskiego małżeństwa, a zarazem motto całej pracy, uważają autorzy słowa zapisane pod koniec XVI wieku przez św. Franciszka Salezego:

A tu sam Bóg łączy męża z żoną i to we własnej Krwi, stąd złączenie Sakramentu Małżeństwa ma tę moc, że między małżonkami prędzej dusza ma się oddzielić od ciała niż mąż od żony lub żona od męża. A to złączenie nie ma się rozumieć tylko według ciała, lecz gównie według serca, przywiązania i miłości