Silniki tłokowe o spalaniu wewnętrznym/Układ rozrządu/Rozrząd silników czterosuwowych

W przypadku silników czterosuwowych możemy rozróżnić następujące rodzaje rozrządu:

• z zaworami grzybkowymi w głowicy,
• suwakowy,
• z zaworem obrotowym w głowicy.

Obecnie spotyka się tylko silniki z zaworami grzybkowymi. Wyparły one całkowicie rozrząd suwakowy, popularny na początku ubiegłego wieku.

Rozrząd suwakowy charakteryzował się wykorzystaniem dwóch, współosiowych, tulei cylindra. Posiadały one okna i poruszały się, ruchem posuwisto zwrotnym, względem siebie. Powodowało to konieczność obfitego smarowania i spalanie oleju silnikowego. Dodatkowo wiele powierzchni trących skutkowało znacznymi stratami tarcia, a sama konstrukcja silnika nie była wystarczająco sztywna.

Zależnie od miejsca umieszczenia zaworów grzybkowych, wyróżniamy rozrząd:

• dolnozaworowy,
• górnozaworowy,
• mieszany.

Rozrząd dolnozaworowy charakteryzuje się umieszczeniem zaworów w kadłubie. Konstrukcja tego typu charakteryzowała się łatwym napędem zaworów i nieskomplikowaną budową głowicy, a także małą wysokością silnika. Powodem, odejścia od niej, była niekorzystna geometria komory spalania. Komora spalania silnika dolnozaworowego posiadała dużą powierzchnię ścianek i płaski, nieoptymalny, z punku widzenia zagrożeniem spalania stukowego, kształt.

Próbą poprawy kształtu komory spalania było zastosowanie rozrządu mieszanego, gdzie część zaworów znajdowała się w głowicy, a część w kadłubie. Niestety powodował to konieczność podwojenia układu rozrządu.

Ostatecznie popularność osiągnął rozrząd górnozaworowy z zaworami umieszczonymi w głowicy. Jego zaletą jest zwarta kształt komory spalania, a główną wadą znaczna wysokość głowicy.