Historia dla gimnazjum/Hellada i Hellenowie: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
Tomekg.966 (dyskusja | edycje) Nie podano opisu zmian |
Tomekg.966 (dyskusja | edycje) Wklejenie tekstu napisanego przez wikipedystę Waćpana, zamieszczonego pierwotnie na stronie "Historia dla gimnazjum/Kolonizacja grecka" |
||
Linia 1:
==Warunki naturalne==
Starożytni Grecy sami siebie określali mianem Hellenów, a swój kraj nazywali Helladą. Określenie Grecy i Grecja pochodzi od starożytnych Rzymian. <br>Kraj, który zamieszkiwali Hellenowie, położony jest na Półwyspie Bałkańskim. Przeważa krajobraz górzysty. Mniejsze lub większe pasma górskie przecinają Grecję, tworząc szereg małych krain. Ale kraj ten to nie tylko część kontynentalna. Znajduje się tu także mnóstwo wysepek, z których ważniejsze to Kreta, Rodos, Eubea, Wyspy Jońskie, rozsianych po okolicznych morzach, otaczających Grecję z trzech stron : od wschodu Egejskim, od zachodu Jońskim, od południa Kreteńskim. Wszystkie te niewielkie baseny są częścią większego zbiornika – Morza Śródziemnego, w którego basenie ukształtowała się cywilizacja europejska.
Warunki panujące w Grecji nie sprzyjały rozwojowi rolnictwa. Większość terenu jest górzysta, mało żyzna. Zbocza górskie mogą za to służyć jako pastwiska. Poza tym nierówny teren nie sprzyjał komunikacji pomiędzy poszczególnymi miastami, co przyczyniło sie do rozwoju i ukształtowania polis (miast-państw).
[[Image:Greece composite NASA.jpg|thumb|350px|Mapa satelitarna Grecji]]
Linia 9 ⟶ 8:
Jeśli chodzi o bogactwa naturalne, to Grecy nie mieli ich zbyt dużo. Zdarzały się tu i ówdzie rudy metali (żelaza, srebra, miedzi). Pod dostatkiem było za to marmuru, z którego powstawały liczne dzieła, cenione do dziś.
==
=== Minojczycy ===
Pierwsza cywilizacja grecka powstała już III tysiącleciu p.n.e. na Krecie. Jej władcą miał być mityczny król Minos, skąd jej nazwa - '''cywilizacja minojska'''. Szczyt potęgi osiągnęła ona pomiędzy 1700 a 1450 r. p.n.e. Jej twórcą był bliżej nie znany lud, wywodzący się prawdopodobnie z sąsiedniej Azji Mniejszej.
Linia 25 ⟶ 24:
=== Dorowie ===
Następnie wyludnioną Grecję zaczęli zasiedlać '''Dorowie''', którzy byli także ludnością grecką, zamieszkującą północną część Bałkanów. W porównaniu do Mykeńczyków były to plemiona stojące na dużo niższym stopniu rozwoju, na wpół barbarzyńskie. Ich najazd nie był gwałtowny, trwał dwa wieki. Zapoczątkował on okres tzw. "wieków ciemnych". W tym czasie zanikłe znajomość pisma, kultura i sztuka upadły. Jednak dzięki Grekom zasiedlającym tereny dzisiejszej Turcji, którzy ją przechowali, kultura Myken wywarła znaczący wpływ na ludzi okresu klasycznego, najświetniejszego w historii tego państwa.
=== Zmiany w Grecji przyczyną migracji===
Grecja w VIIIw. p.n.e. ukształtowała się już pod względem kulturalnym. Pojawiły się jednak różne problemy. Szczególnie dotkliwym okazał się głód ziemi, opanowanej przez arystokrację. Ludzie, bojąc się głodu, szukali sposobu na rozładowanie sytuacji. Problem ten pogłębiany był jeszcze przez wysoki przyrost naturalny, którego przyczyną był brak większych konfliktów zbrojnych. Dobrze rozwinięty handel grecki sięgał wielu ziem położonych w basenie Morza Śródziemnego. Przyczynił się on do doskonałego poznania tych obszarów. Helleni szybko zorientowali się, że nadają się one pod zasiedlenie, tym bardziej, że nie było w tym czasie żadnej potęgi w pobliżu, która mogłaby zagrozić chęciom osiedlenia się na wybranych obszarach. Nie bez znaczenia był też postęp w konstrukcji okrętów. Grecy szybko doszli do wniosku, że dobrym sposobem na rozładowanie napięć wewnętrznych jest '''kolonizacja''' okolicznych ziem. Mogło to rozwiązać problem braku ziemi.
===Wielka kolonizacja===
Osadnicy wyruszali z miasta założycielskiego, będącego w stosunku do zakładanych osad "'''miastem macierzystym'''" ('''metropolią''', z greckiego meter - matka, polis - miasto). Osadnicy otrzymywali od metropolii okręt oraz zapasy i narzędzia potrzebne w początkowym okresie. Na statek zabierano też święty ogień z miasta, mający symbolizować łączność kolonii z miastem macierzystym. Kolonie często też przez długi czas były uzależnione od metropolii. Stanowiły świetny rynek zbytu dla rzemiosła greckiego oraz źródło tanich surowców (zboża, skór, drewna, niewolników, czasami także surowców mineralnych). Kolonie szybko stały się także ważnym obszarem handlu między metropolią a ludnością miejscową, którą zaczęto nazywać '''barbarzyńcami'''. Znaczyło to tyle, co "mówiący w obcym języku". Początkowo miało raczej neutralne znaczenie. Później jednak nabrało zdecydowanie ujemnego znaczenia, gdyż Grecy zauważyli swoją kulturową wyższość i zaczęli gardzić obcymi ludami.
===Skutki kolonizacji===
[[Image:Location greek ancient.png|thumb|500px|Zasięg kultury greckiej w połowie VI w. p.n.e.]]
{{BlueBox|Artykuł w Wikipedii dla zainteresowanych:
[[w:Wielka kolonizacja|Wielka kolonizacja grecka]]
}}
Kolonizacja ta, mająca niespotykane nigdy wcześniej takich rozmiarów, miała wiele skutków.
Pod względem ekonomicznym umożliwiła rozkwit miastom macierzystym, spowodowany głównie zyskaniem nowych rynków zbytu i źródeł surowców. Poza tym niesamowity rozwój handlu przyczynił się do wprowadzenia pierwszy raz w historii pieniądza. Handel wymienny przestał wystarczać. Łatwiejsze było posługiwanie się kruszcowym pieniądzem.
Ale najważniejsze zmiany dotyczyły świata kultury. Przed okresem kolonizacji grecka kultura była zamknięta. Poznanie świata, a co za tym szło - zetknięcie się z licznymi fascynującymi cywilizacjami przyczyniło się znacznie do rozwoju greckiej cywilizacji. Ale najwięcej zyskały ludy barbarzyńskie. Ponieważ Grecy stali dużo wyżej w rozwoju, przejmowali od nich język, pismo, zwyczaje, wierzenia, kulturę i sztukę. Zjawisko to określa się mianem '''hellenizacji'''. Język grecki stał się językiem międzynarodowym, pełniąc taką funkcję jak dzisiaj angielski. To właśnie dzięki wielkiej kolonizacji cywilizacja europejska oparta jest na kulturze greckiej, niejako z niej wyrasta.
<noinclude>
{{Nawigacja|Historia dla gimnazjum|
[[../
[[../
}}</noinclude>
| |||