Uciążliwość zapachowa/Węch człowieka/Receptory węchowe i kodowanie zapachu: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Wostr (dyskusja | edycje)
Linia 21:
[[Plik:Complete neuron cell diagram pl.svg|thumb|200px|[[Neuron|Komórka nerwowa]] i [[synapsa]]]]
 
Mechanizm działania zmysłu węchu budził zainteresowanie od wieków. Wśród tych naukowców, którzy przyczynili się do rozwoju tej dyscypliny nauki są wymieniani np. [[Karol Linneusz]] (1707 – 17781707–1778), [[Hendrik Zwaardemaker]] (1857 – 19301857–1930), [[Robert H. Wright]] (1906-19851906–1985), [[John E. Amoore]] (1930 – 19981930–1998), [[Luca Turin]] (ur. 1953). Przełomowe znaczenie miały badania dotyczące budowy i funkcji błony komórkowej. Pierwsze takie modele opisano w pierwszej połowie XX w., np. model dwuwarstwy lipidowej (Gortel i Grendel, 1925) lub błony trójwarstwowej z warstwą białkową (Dowson i Danieli, 1935){{r|skrypt UPH IB}}. W ostatnich dziesięcioleciach XX w. i na początku wieku XXI osiągnięto ogromne postępy w tym zakresie, dzięki zaangażowaniu specjalistów z różnych dyscyplin, np. [[biologia|biologii]], [[mikrobiologia|mikrobiologii]] i [[biologia molekularna|biologii molekularnej]], [[fizyka|fizyki]] i [[biofizyka|biofizyki]], [[chemia|chemii]] i [[biochemia|biochemii]], [[medycyna|medycyny]] i [[fizjologia|fizjologii]].
 
Model dynamicznej płynnej mozaiki został opublikowany przez Singera i Nicolsona w roku 1972{{r|Singer, Nicolson 1972}}{{r|skrypt UPH IB}}. Do osiągnięcia współczesnego poziomu wiedzy na temat funkcji [[białka błonowe|białek błonowych]], w procesach percepcji sygnałów chemicznych przyczyniły się w szczególnie dużym stopniu prace wyróżnione [[Nagroda Nobla|Nagrodą Nobla]].
Linia 35:
* dotyczące przekazywania sygnału w [[układ nerwowy|układzie nerwowym]] ([[Arvid Carlsson]], [[Paul Greengard]], [[Eric Kandel|Eric R. Kandel]]; 2000)
 
[[Lista laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie chemii|Nagrody Nobla w dziedzinie chemii]], dotyczące tego samego obszaru wiedzy, otrzymali np.:
* w roku 2002 – [[Kurt Wüthrich]], [[John Fenn|John B. Fenn]], [[Kōichi Tanaka]] za badania [[konformacja|przestrzennych struktur]] [[biopolimery|biopolimerów]] (np. białek) metodą [[spektrometria mas|spektrometrii mas]]
* w roku 2003 – [[Peter Agre]], [[Roderick MacKinnon]] za badania kanałów w błonach komórkowych
Linia 41:
* w roku 2008 – [[Osamu Shimomura]], [[Martin Chalfie]], [[Roger Tsien|Roger Y. Tsien]] za odkrycie i badania [[białko zielonej fluorescencji|białka o zielonej fluorescencji]]
 
Nagroda Nobla za odkrycia związane z receptorami węchowymi i z organizacją układu węchowego została przyznana w roku 2004 dwojgu amerykańskim naukowcom: [[Linda B. Buck|Lindzie B. Buck]]{{r|L.Buck Nobel lecture}} i [[Richard Axel|Richardowi Axelowi]]{{r|R.Axel Nobel lecture}}{{r|Axel 2005}}.
 
=== Elementy ewolucji zmysłów ===