Uciążliwość zapachowa/Metody dezodoryzacji gazów/Inne metody dezodoryzacji: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
m + link do Ozone-safety i dr.red., sprzątanie kodu
Linia 28:
[[w:Plazma|Plazmę]] niskotemperaturową, zwaną też nietermiczną lub „zimną” ([[w:en:Nonthermal plasma |nonthermal plasma, NTP]]), wytwarza się doprowadzając do wyładowań elektrycznych między elektrodami. Zależnie od geometrii elektrod i sposobu ich zasilania dochodzi do wyładowań niezupełnych (nie zwierających elektrod reaktora) lub zupełnych (np. łukowych). Stosowane są wyładowania w uwarstwionych układach dielektrycznych (między płytami elektrod), koronowe (w niejednorodnych polach elektrycznych), jarzeniowe, mikrofalowe i inne{{r|Stryczewska}}. Plazma bywa np. wytwarzana między koncentrycznymi elektrodami, umieszczonymi osiowo wewnątrz przewodów wentylacyjnych{{r|IPPC H4}}.
 
W reaktorach plazmy niskotemperaturowej energia elektryczna nie jest wykorzystywana do ogrzewania gazu, który pozostaje „zimny”. Emitowane są wysokoenergetyczne, czyli „gorące” elektrony (brak [[w:równowaga termodynamiczna|równowagi termodynamicznej]]) i [[w:promieniowanie ultrafioletowe|promieniowanie UV]]. Elektrony zderzają się z cząsteczkami gazu i powodują ich dysocjację. Powstające aktywne [[w:rodniki|rodniki]] i jony wchodzą w reakcje chemiczne. lub jonizację. Średnia temperatura gazu może wzrosnąć o ok. dziesięć stopni. Reaktory umożliwiają skuteczne usuwanie tlenków azotu, dwutlenku siarki z gazów spalinowych, metali ciężkich lub [[w:Lotne związki organiczne|lotnych związków organicznych]] (w tym odorantów) powstających w procesach malowania, lakierowania i procesach chemicznych. Są polecane zwłaszcza jako metoda usuwania zanieczyszczeń powietrza występujących w bardzo małych ilościach{{r|Stryczewska}}.
 
Sprawność procesu plazmowego zależy w największym stopniu od układu zasilania. Najprostszym układem zasilania jest odpowiedni transformator, pozwalający osiągnąć napięcie umożliwiające zapłon wyładowań. Moc dostarczaną do przestrzeni wyładowań reguluje się zmieniając napięcie zasilające lub stosując energoelektroniczne regulatory mocy (opisane m.in. w monografii H.D. Stryczewskiej{{r|Stryczewska}}).
Linia 55:
* stosunkowo niski koszt i łatwe stosowanie,
* duża reaktywność wobec licznych związków chemicznych, np. alkenów, amin oraz organicznych związków siarki (powstawanie produktów bezwonnych).
Wadami, ograniczającymi możliwości wykorzystania, są{{r|IPPC H4|Ozone-safety}}:
* mniejsza aktywność wobec alkoholi i aldehydów,
* brak wystarczającej aktywności wobec ketonów, kwasów karboksylowych i estrów,
Linia 79:
Zanik lub złagodzenie zapachu powietrza lub gazów odlotowych może być spowodowane wprowadzeniem dodatkowych związków chemicznych, które powodują podwyższenie progu wyczuwalności zapachu mieszaniny (zob. [[Uciążliwość zapachowa/Prawa_psychofizyczne_w_olfaktometrii#Percepcja_zapachu_mieszanin_odorantów|Prawa psychofizyczne w olfaktometrii – Zapach mieszanin]]) lub poprawiają jego [[w:jakość hedoniczna|jakość hedoniczną]] (procesy „industrial odour counteraction”; zob. [[Uciążliwość zapachowa/Metody dezodoryzacji gazów/Inne metody dezodoryzacji#Uwagi|uwaga 1]]){{r|ODORY rozdz11.6}}.
 
Zjawiska „kompensacja zapachu” składników mieszanin są badane od dawna, jednak badanie nie są zakończone. Do ograniczania uciążliwości gazów odlotowych są wykorzystywane od połowy XX w. (np. przy oczyszczalniach ścieków, składowiskach odpadów, zakładach przemysłu spożywczego). Z lakonicznych informacji dostawców preparatów wynika, że stosowane są przede wszystkim produkty pochodzenia naturalnego – np. [[w:olejki eteryczne|olejki eteryczne]] (zob. też [[w:Technologia olejków eterycznych|Technologia olejków eterycznych]]). Olejki są wieloskładnikowymi mieszaninami związków chemicznych – zawierają substancje zapachowe, związki kompensujące zapach innych odorantów, dezynfekujące, powierzchniowo czynne oraz chemicznie reaktywne wobec zanieczyszczeń powietrza. W skład tych mieszanin wchodzą zwykle [[w:estry|estry]], [[w:aldehydy|aldehydy]], [[w:ketony|ketony]], [[w:alkohole|alkohole]] i [[w:fenole|fenole]] oraz [[w:terpeny|terpeny]], [[w:seskwiterpeny|seskwiterpeny]] i [[w:dwuterpeny|dwuterpeny]]. Receptury wielu tzw. „odświeżaczy powietrza” przewidują stosowanie olejku eukaliptusowego (zob. ([[w:eukaliptus|eukaliptus]]), [[w:Olejek jodłowy|jodłowego]], [[w:olejek kosodrzewinowy|kosodrzewinowego]] i innych{{r|ODORY rozdz11.6}}.
 
Środki kompensujące zapach rozpyla się z użyciem atomizerów wewnątrz kanałów wentylacyjnych lub w otoczeniu emitorów powierzchniowych („bariery antyosmiczne”, zob. [[Uciążliwość zapachowa/Metody dezodoryzacji gazów/Absorpcja#Przykłady zastosowań absorpcji do dezodoryzacji|Absorpcja – zastosowania do dezodoryzacji]]). Stosowanie tej techniki jest kontrowersyjne (niekiedy zakazane), m.in. z powodu możliwości maskowania zapachów o charakterze ostrzegawczym, możliwości negatywnych reakcji ludzi na zapach rozpylanych środków lub zanieczyszczania skóry, odzieży i innych powierzchni. Wątpliwości budzi brak zweryfikowanych zasad projektowania rozmieszczenia i wydajności atomizerów (brak gwarancji skuteczności w różnych odległościach od emitora i w różnych sytuacjach technologicznych i meteorologicznych). Modyfikowanie zapachu jest też stosunkowo kosztowne ze względu na wysokie ceny preparatów i koszty technicznej obsługi atomizerów (wymiany lub czyszczenie zatkanych dysz). Z wymienionych względów technika jest zalecana przede wszystkim wewnątrz zakładów, np. w skruberach lub kanałach wentylacyjnych (bez emisji preparatu do powietrza atmosferycznego), a poza zakładem – przede wszystkim incydentalnie – w przypadkach wystąpienia trudnych do uniknięcia dużych emisji krótkotrwałych (np. awarie instalacji i inne zakłócenia procesu technologicznego){{r|IPPC H4}}.
Linia 135:
 
* <ref name = "plasmacenter.pl">[http://www.plasmacenter.pl/corona_pl.htm Badania > ''Zastosowanie wyładowań koronowych''], Ośrodek Techniki Plazmowej i Laserowej, Instytutu Maszyn Przepływowych im. Roberta Szewalskiego PAN w Gdańsku</ref>
 
* <ref name = "Ozone-safety">[http://www.spartanwatertreatment.com/Ozone-safety.html What are Ozone's Safety Considerations?], www Spartan Environmental Technologies L.L.C. (Spartan)</ref>
 
* <ref name = "meat">[http://www.redmeatinnovation.com.au/project-reports/report-categories/food-safety/use-of-ozone-in-meat-processing-premises ''Use of Ozone in meat processing premises'', lit. rev. (1997)], Red meat innovation, MLA Newsletters</ref>