Uciążliwość zapachowa/Węch człowieka/Receptory węchowe i kodowanie zapachu: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
m →‎Uwagi: lit.
pytania, sprzątanie kodu
Linia 32:
Przeciw hipotezie Wrighta przemawia fakt, że [[w:izotopy|izotopowe]] wymiany atomów w cząsteczkach odorantów, które wpływają na częstości drgań cząsteczki (zmiana masy), nie powodują zmian zapachu. Hipoteza nie powala też wyjaśnić różnic między zapachem [[w:enancjomery|enancjomerów]], które mają identyczne [[w:Spektroskopia rotacyjna|widma rotacyjne]] i [[w:spektroskopia oscylacyjna|oscylacyjne]] (np. izomery [[w:karwon|karwonu]]).
 
Zbliżona koncepcja [[w:Luca Turin|L. Turina]] (1997) została sformułowana w czasie prób wyjaśnienia różnicy między zapachami enancjomerów. Turin zasugerował nowy mechanizm oddziaływania cząsteczek-bodźców na różne białka-receptory (nie ograniczając się do węchu, zob. [[w:wibracyjna teoria Turina|wibracyjna teoria Turina]]). Zaproponował uznanie wszystkich receptorów za rodzaj [[w:spektroskop|spektroskopów]], które rejestrują określone częstości drgań z zakresu podczerwieni ([[w:Spektroskopia IR|widmo rotacyjno-oscylacyjne]]){{r|Turin}}.
Zaproponował uznanie wszystkich receptorów za rodzaj [[w:spektroskop|spektroskopów]], które rejestrują określone częstości drgań z zakresu podczerwieni ([[w:Spektroskopia IR|widmo rotacyjno-oscylacyjne]]){{r|Turin}}.
[[Plik:Amoore theory.svg|thumb|200px|Trzy "gniazdka receptorowe" J.E. Amoore'a]]
Za istotne uznał również cechy przestrzennej budowy cząsteczki odoranta, decydujące o tym, czy receptor "odbierze" częstości drgań, charakteryzujące wszystkie fragmenty cząsteczki. Za doświadczalne potwierdzenie hipotezy uznawano udane odtworzenie "kminkowego" zapachu (+)-karwonu przez zmieszanie (-)-karwonu (zapach mięty) z pentan-2-onem. Potwierdziło to wyjściowe założenie eksperymentu, że w czasie oddziaływania (-)-karwonu względy przestrzenne uniemożliwiają wykrycie drgań grupy karbonylowej, które należy "uzupełnić" wprowadzając małe cząsteczki, zawierające tę grupę.
Linia 54 ⟶ 53:
Autorzy pracy badali powinowactwo nabłonka węchowego wołu i szczura do 2-izobutylo-3-[3H]metoksypirazyny (silny zapach papryki). Stwierdzono, że odorant jest specyficznie i silnie wiązany w nabłonku węchowym (nie zaobserwowano tego zjawiska w 11 innych badanych tkankach). Jego [[w:powinowactwo chemiczne|powinowactwo]] do nabłonka węchowego szczura jest 9 razy większe niż do nabłonka innych części [[w:układ oddechowy|układu oddechowego]]. Z nabłonka wołu wyizolowano białko wiążące pirazyny, które stanowi około 1% całkowitego białka rozpuszczalnego. Zbadano jego strukturę, wskazując dwa miejsca wiązania odoranta. Wykazano również, że powinowactwo tego białka do homologicznej serii pirazyn jest skorelowane z [[w:próg węchowej wyczuwalności|progami wyczuwalności ich zapachu]] przez człowieka. Wyciągnięto wniosek, że białko odgrywa istotną fizjologiczną rolę w procesie percepcji zapachu{{r|Pevsner 1985}}.
 
Biorąc pod uwagę ogromną liczebnośćliczbę rozpoznawanych zapachów (> 10 tys.) Linda Buck założyła, że{{r|L.Buck Nobel lecture}}{{r|Białaczewski}}{{r|Skangiel-Kramska}}:
* w nabłonku węchowym występują liczne białka, kodowane przez dużą rodzinę genów
* białka kodowane przez te geny wiążą różne cząsteczki odorantów
Linia 137 ⟶ 136:
# Więcej przykładów – zobacz: slajdy z wykładu Lindy B. Buck, wygłoszonego w czasie uroczystości nadania Nagrody Nobla (slajd 25)<ref name="L.Buck Nobel lecture"/>.
# Zobacz też: slajdy z wykładu Lindy B. Buck, wygłoszonego w czasie uroczystości nadania Nagrody Nobla (slajd 46 i 47)<ref name="L.Buck Nobel lecture"/>.
 
== Czy znasz odpowiedzi? ==
* Jak Luca Turin wyjaśniał różnice między zapachami enancjomerów?
<noinclude>{| class="collapsible collapsed"
! <small><small>Odpowiedź</small></small>
|-
|
::''Zobacz: [[w:Wibracyjna teoria Turina|Wibracyjna teoria Turina]]''
|}</noinclude>
----
* Na jakich doświadczalnych podstawach opierał się John E. Amore formułując stereochemiczną teorię węchu?
<noinclude>{| class="collapsible collapsed"
! <small><small>Odpowiedź</small></small>
|-
|
::''Zobacz: [[w:John E. Amoore#Tematyka pracy naukowej|John E. Amoore – tematyka pracy naukowej]]''
|}</noinclude>
----
* Jak są zbudowane i jakie funkcje pełnią białka GCPR?
<noinclude>{| class="collapsible collapsed"
! <small><small>Odpowiedź</small></small>
|-
|
::''Zobacz [[Uciążliwość zapachowa/Węch człowieka/Receptory węchowe i kodowanie zapachu#Receptory GCPR|receptory GCPR]] i [[w:Białko G|białko G]]''
|}</noinclude>
* Na jakich doświadczalnych podstawach opierali się Linda Buck i Richard Axel tworząc podstawy współczesnej teorii węchu?
<noinclude>{| class="collapsible collapsed"
! <small><small>Odpowiedź</small></small>
|-
|
::''Zobacz [[Uciążliwość zapachowa/Węch człowieka/Receptory węchowe i kodowanie zapachu#Odkrycie rodziny O|Odkrycie rodziny OR]]''
|}</noinclude>
----
* Jaka jest rola kłębuszków opuszki węchowej w procesie rozpoznawania zapachu?
<noinclude>{| class="collapsible collapsed"
! <small><small>Odpowiedź</small></small>
|-
|
::''Zobacz [[Uciążliwość zapachowa/Węch człowieka/Receptory węchowe i kodowanie zapachu#System węchowy|System węchowy]]''
|}</noinclude>
 
== Przypisy ==