Uciążliwość zapachowa/Olfaktometria inżynierska/Olfaktometria terenowa: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
uzupełnienie, sprzątanie kodu |
uzupełnienie, sprzątanie kodu |
||
Linia 19:
[[Plik:Nasal Ranger.JPG|thumb|150px|Ćwiczenia z olfaktometrii terenowej w ZUT Szczecin]]
Procedury oznaczeń emisji zapachowej ze źródeł dyfuzyjnych, emisji chwilowej (np. występującej w awarii lub w czasie operacji uciążliwych, lecz krótkotrwałych) oraz małych i szybko zmiennych wartości stężenia zapachowego w przygruntowej warstwie powietrza nie zostały dotychczas w Europie znormalizowane. Zastosowanie olfaktometrii dynamicznej zwykle nie jest możliwe, ze względu na zbyt małe wartości stężenia (brak możliwości sporządzenia serii rozcieńczeń, zgodnie z PN-EN 13725). Możliwe jest:
* zastosowanie [[Uciążliwość zapachowa/Olfaktometria inżynierska/Olfaktometria statyczna|olfaktometrii statycznej]],▼
* wykonanie pomiarów metodą pośrednią, opartą na [[w:Olfaktometria#Zastosowania prawa Webera-Fechnera|zastosowaniu prawa Webera-Fechnera]],
▲* zastosowanie [[Uciążliwość zapachowa/Olfaktometria inżynierska/Olfaktometria statyczna|olfaktometrii statycznej]],
▲* zastosowanie terenowych olfaktometrów Nasal Ranger.
Poza wymienionymi badaniami, których celem jest oszacowanie stężenia zapachowego zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, zapachową jakość tego powietrza określa się również:
* kontrolując częstość przekraczania progu wyczuwalności zapachu zanieczyszczeń w węzłach siatki punktów pomiarowych wokół istniejącej lub projektowanej instalacji (badania eksperckie, np. oznaczenia liczby "godzin odorowych")<ref name="godziny odorowe">{{cytuj stronę|url=http://www.zut.edu.pl/odory-zut/szkola-olfaktometrii/e-szkola/wyklady-blok-b/b44-niemieckie-godziny-odorowe.html|tytuł=Niemieckie "godziny odorowe" |nazwisko=Pracownia Zapachowej Jakości Powietrza|praca=WYKŁADY - blok B, wykład B4.4. |opublikowany=e-szkoła olfaktometrii, www.zut.edu.pl|data dostępu=2012-04-25}}</ref>,
Linia 37:
* 60, 100, 200, 300, 400 i 500 (dokładność i odtwarzalność rozcieńczeń: ±5%)
oraz ustawienie pozycji, w której jest oczyszczany cały wdychany strumień (BLANK).
Czujnik prędkości przepływu wdychanego powietrza ze wskaźnikiem informuje, czy jest osiągnięty poziom 16–20
Z<sub>ITE</sub> = (Z<sub>TAK</sub> * Z<sub>NIE</sub>)<sup>0,5</sup>
Linia 346:
</div>
{{clear}}
=== Oznaczenia liczby godzin odorowych ===
Procedura została opisana i wprowadzona do niemieckich aktów prawnych dotyczących jakości powietrza w latach 90. XX w.<ref>{{cytuj książkę |tytuł = ODOURS – Control, Measurements, Regulations (materiały Seminarium, Świnoujście)| wydawca = Wyd. EKOCHEM| rozdział = Odours. Regulations in Germany | autor r = B. Prinz| miejsce = Szczecin/Świnoujście |rok = 1993}}</ref> Opracowano Wytyczne „[[de:Geruchsimmissions-Richtlinie (Nordrhein-Westfalen)|Geruchsimmisions Richtlinie]] (1993), zgodnie z którymi stopień istniejącej uciążliwości zapachowej określa się na podstawie częstości występowania wyczuwalnego zapachu (występowania stężeń zanieczyszczeń powietrza większych od progu węchowej wyczuwalności). Za miarę tej częstości uznano tzw. „godziny odorowe” (''odour hours''). Opisano zalecaną metodykę bezpośredniego określania częstości występowania godzin odorowych oraz prognozowania zmian tej częstości z użyciem metod [[Uciążliwość zapachowa/Modelowanie dyspersji odorantów|modelowania dyspersji]] <ref name="VDI 3940 2010">{{cytuj stronę|url=http://www.ima-umwelt.de/fileadmin/dokumente/aktuelles_news/iMA-VDI-Begehungen-Mannheim-3940-2010-Kost.pdf|tytuł=Erfassung von Geruchsimmissionen durch Begehungen n. VDI 3940 Bl. 1 +2 Darstellung der Technik und der Genauigkeit|autor=Werner-Jürgen Kost, FRMetS, CMet|data=2010|opublikowany=www.ima-umwelt.de|język=de|data dostępu=2012-04-25}}</ref>.
Pomiary terenowe wykonują eksperci o sprawdzonej wrażliwości węchu w węzłach regularnej siatki pomiarowej o promieniu równym 30. wysokościom emitora. Odniesiona do skali roku jakość powietrza w punktach pomiarowych jest oceniana na podstawie 13 lub 26 kontroli.
Uczestnik pomiarów przebywa we wskazanym punkcie przez 10 minut. Stwierdza wystąpienie godziny odorowej, jeżeli odczuwał zapach przez więcej niż jedną minutę ( łącznie ≥ 1 min.). W czasie analizy zbioru wyników monitoringu dla poszczególnych jednostkowych obszarów oczek siatki pomiarowej) oblicza się wartości średnie z liczby godzin odorowych, które stwierdzono w narożach kwadratów. Otrzymany iloraz mnoży się przez współczynnik korygujący (k), otrzymując ostateczny wynik badania (IV, Vorbelastung). Współczynnik korygujący przyjmuje wartości od 1,3 do 1,7, zależnie od sposobu użytkowania terenu i liczby wykonanych oznaczeń (zob. tabela).
;Współczynniki korygujące stosowane w Niemczech podczas określania istniejącej imisji odorantów (''IV'')
{| class="wikitable" style="text-align:center"
| align="center" style="background:#f0f0f0;"|'''Liczba wykonanych pomiarów, N'''
| align="center" style="background:#f0f0f0;"|'''Obszar mieszkalno-mieszany'''
| align="center" style="background:#f0f0f0;"|'''Obszar handlowo-przemysłowy'''
|-
| 4 × 13 = 52||1,7||1,6
|-
| 4 × 26 = 104||1,5||1,3
|}
=== Badania socjologiczne ===
Zanieczyszczenie powietrza odorantami wywołuje bezpośrednie, subiektywne reakcje mieszkańców otoczenia źródeł tych związków. Znajdują one wyraz w skargach kierowanych do różnych urzędów, zarządzających ochroną środowiska. Liczba skarg, napływających z określonego obszaru np. w ciągu roku, bywa uznawana za obiektywną miarę zapachowej jakości powietrza<ref name="E-Szkoła socj">{{cytuj stronę| url = http://www.zut.edu.pl/index.php?id=5979 | tytuł = E-Szkoła olfaktometrii. Wykład – Badania opinii ludności| data dostępu = 2010-10-15| opublikowany = Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie| język = pl}}</ref><ref name="Skargi">Streszczenie raportu z badań IOŚ w Warszawie zostało zamieszczone w rozdz. 10.1. „Podstawy klasyfikacji działalności produkcyjnej i usługowej pod kątem uciążliwości zapachowej” podręcznika [http://www.ibuk.pl/fiszka.php?id=157 J.Kośmider i wsp. „Odory”, Wyd. Nauk. PWN SA 2002, ss. 154-158; Ibuk.pl]. Podobne informacje, dotyczące skarg na odory zgłaszanych do WIOŚ i GIOŚ w r. 2006 i 2007, przedstawiono w czasie [http://www.zut.edu.pl/index.php?id=5813 Seminarium RTP 26398, Międzyzdroje 2008 (dostęp: 2010-10-16)], Małgorzata Kołodziej-Nowakowska:[http://www.zut.edu.pl/fileadmin/pliki/odory/RTP_Miedzyzdroje_2008/Rozp_skarg_na_uciazl_odor_przez_IOS_.zip Rozpatrywanie skarg na uciążliwość odorową przez Inspekcję Ochrony Środowiska (dostęp: 2010-10-16)]</ref>. Podobną rolę odgrywają wyniki profesjonalnych ankietyzacji. Rodzaj kwestionariuszy i sposób ich rozpowszechniania oraz metodę analizy zgromadzonych wyników opisano np. w niemieckich wytycznych VDI Richtlinien 3883<ref name="VDI-Richtlinien">W Niemczech gromadzenie opinii ludności o odczuwanej zapachowej uciążliwości oraz inspekcje terenowe przeprowadza się w ramach procedur opisanych w dokumencie [http://www.lanuv.nrw.de/luft/gerueche/GOAA_200303.pdf GOOA Guideline on odour in ambient air, 1998 (dostęp: 2010-10-16)] zgodnie z wytycznymi [http://www.vdi.de/index.php?id=301 VDI-Richtlinien (dostęp: 2010-10-16)]: zobacz – VDI 3883 Blatt 1, VDI 3883 Blatt 2, VDI 3940 Blatt 1, VDI 3940 Blatt 1, VDI 3940 Blatt 2, VDI 3940 Blatt 3, VDI 3940 Blatt 4.</ref>. Zdefiniowano indeks zapachowej uciążliwości jako średnią ważoną z opinii zgromadzonych w ciągu tygodnia:<br />
| |||