Materiały do nauk administracyjnych/Proces decyzyjny: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
Alan ffm (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Linia 4:
 
== Decyzja ==
[[Plik:Fonds henri fayol.jpg|thumb|120pxupright=0.5|Henri Fayol]]
Decyzje stanowią wybór między różnymi alternatywami działania i mogą mieć różny '''charakter'''. Dlatego też mówi się o decyzjach:
* wewnętrznych i zewnętrznych
Linia 39:
 
[[w:Jerzy Supernat|Jerzy Supernat]] dodał do powyższego wykazu jeszcze rolę <u>mentora</u>.
[[Plik:ThomasHobson.jpg|right|100pxupright=0.5|thumb|Thomas Hobson]]
Powyższy badacz wprowadzał także rozróżnienie na '''decyzje współautorskie''' wydawane:
* po porozumieniu
Linia 57:
 
== Decyzje w procesie decyzyjnym ==
 
Podejmując decyzję decydent ma do rozstrzygnięcia określony '''problem decyzyjny'''. Modelowo na problem ten składają się następujące elementy:
# podmiot decyzyjny
Linia 103 ⟶ 102:
 
== Decydowanie w warunkach niepewności ==
 
Zdarza się, iż decyzje są podejmowane w <u>warunkach niepewności</u> (decydent nie wie co się może wydarzyć) lub <u>ryzyka</u> (decydent wie, co się może wydarzyć; ale chce tego uniknąć ryzykując poniesienie dużej straty).
Decydując w '''warunkach niepewności''' można przyjąć różne strategie działania [J. Supernat]:
Linia 132 ⟶ 130:
 
== Decyzje grupowe ==
 
Szczególną formą decyzji są '''decyzje grupowe'''. Modelowo cechują się tym, iż:
* członkowie grupy pamiętają o celach organizacji
Linia 143 ⟶ 140:
* uzyskać więcej podejść do problemu
* wypracować oryginalne rozwiązania
* zastosować metodę "burzy mózgów" ([[w:Alex Faickney Osborn|Alexa Faickney`a Osborn`eaOsborna]])
* zwiększyć akceptację dokonanego wyboru
* pozwolić uczestnikom na lepsze zrozumienie decyzji.
Linia 184 ⟶ 181:
 
== Proces decyzyjny w organizacji ==
 
Decyzje grupowe, jak i indywidualne (a te ostatnie przede wszystkim) są podejmowane w organizacji a administracja takową jest. Modelowo powinno być tak, iż osoby na wyższych szczeblach podejmują decyzje o celach, zaś osoby na niższych o środkach potrzebnych do osiągnięcia tych celów. Wymogiem jest panująca wśród członków organizacji wiedza i zgodność co do jej celu. Na proces decyzyjny w organizacji wpływają takie czynniki jak m.in:
* złożoność,
Linia 206 ⟶ 202:
 
== Planowanie ==
Planowanie to ciąg czynności (sekwencja działań) zmierzający do ułożenia planu. Plan stanowi środek koordynacji jednostkowych działań, podejmowanych w celu realizacji zadań cząstkowych, które finalnie mają doprowadzić do wykonania zadania końcowego (zaplanowanego) i osiągnąć cel przedsięwzięcia. Plan determinuje zachowanie realizatorów planu, podejmujących decyzje jednostkowe. Określa także ich powtarzalność. <ref>http://www.soul.pl/e4u.php</ref>.
 
Plany można podzielić na:
Linia 217 ⟶ 213:
Przedmiotem planowania są zadania i czas. Przy czym plan powinien określać, które z zaplanowanych zadań powinny być zrealizować obowiązkowo, a które fakultatywnie; podobnie które w pierwszej kolejności, a które jako następne. Stąd też czas odgrywa niebagatelną rolę. Zadaniom planista podporządkowuje środki lub też - co bardziej prawidłowe - posiadając wiedzę o środkach (przede wszystkim finansowych) układa cykl zadań. Znając zaś realne możliwości ich wykonania oraz układ czaso-przestrzenny rozpisuje ich realizację w czasie.
 
Plany średnio- i długookresowe są sporządzane na dłuższe okresy czasu. Dlatego też przyjęte tam założenia, są prognozowane a prognoza stanowi nieodłączny (często niestety nieuświadamiany) element planu. Im bardziej plan jest rozciągnięty w czasie, tym silniej jest oparty na prognozie i tym bardziej zależny od zdarzeń przypadkowych, które mogą się wydarzyć w czasie jego realizacji (powódź, tornado, susza, pożar, katastrofa, przewrót polityczny). Stąd też im dłuższy plan układa planista, tym większą kwotę środków powinien zarezerwować na funduszu awaryjnym.
 
[[Plik:Olimpijka Baranow cm01.jpg|200px|thumb|Nieistniejący wiadukt Olimpijki nad też nigdy nie zbudowaną północną odnogą Centralnej Magistrali Kolejowej w pobliżu Baranowa.]]
PlanPlany długookresowe są z reguły planami mniej dookreślonymi, bardziej elastycznymi i ramowymi od planów krótkookresowych. Ciekawą konstrukcją są <u>plany kroczące</u>, zakładające realizację następnych etapów planu, dopiero po wykonaniu poprzednich i dające możliwość ich modyfikacji w trakcie realizacji. Wydaje się, iż każdy plan jest planem kroczącym. Jednak w praktyce jest inaczej. Przykładem może być budowa za czasów PRL autostrady [[w:Olimpijka (autostrada)|Olimpijki]]. Nie budowano jej "krok po kroku", ale równolegle zaczynano budowę jej różnych odcinków, fragmentów infrastruktury w różnych zupełnie od siebie oderwanych miejscach. Wskutek tego w jednym miejscu postawiono słupy wiaduktu, w innym most równolegle do biegu rzeki (!).
 
O czym większość (można zaryzykować 99 %) planistów zapomina plan powinien zakładać również... możliwość jego porzucenia. Nie chodzi bowiem o to, aby "na siłę" realizować plan, który i tak z czasem z powodu wyczerpania pieniędzy zostanie zostawiony; ale aby w odpowiednim momencie go znacząco zmniejszyć jego zakres i nadać mu odpowiednią formę.
 
Z prawnego punktu widzenia wyróżnia się plany o charakterze:
Linia 228 ⟶ 224:
* <u>nienormatywnym</u> – niebędące źródłem prawa powszechnie obowiązującego, np. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.
 
Jeśli chodzi o aparat planisticznyplanistyczny, to osob lub zespół ludzi go tworzący może tworzyć wyodrębnioną jednostkę organizacyjną w danej korporacji, albo zostać stworzony specjalnie na potrzeby planu z osób zatrudnionych w korporacji (lecz na innych stanowiskach) oraz dokooptowanych ekspertów zewnętrznych. Drugie z wymienionych rozwiązań jest lepsze, ponieważ nie prowadzi do powołania kolejnej skostniałej struktury. Pozwala ponadto na "wyłapanie" ambitnych i twórczych pracowników z odmiennych działów firmy, pracujących na różnych szczeblach. Korzystniej jest więc powołać specjalny sztab planistyczny. Kierownik sztabu winien być jednostką charyzmatyczną; o szerokich znajomościach i koneksjach wewnątrz korporacji; umiejętnościach interpersonalnych w doborze członków zespołu oraz wysokiej wiedzy organizacyjnej i technicznej.
 
<noinclude>{{Przypisy}}</noinclude>