Wikizeszyt historyczny/Początki RON: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
|||
Linia 63:
Król Stefan Batory prowadził zdecydowaną politykę zagraniczną, dążył do wzmocnienia pozycji Rzeczpospolitej nad Bałtykiem. Pierwszym krokiem ku temu było podporządkowanie sobie Gdańska, a następnie wyparcie Moskwy z Inflant. Z obu tych konfliktów król wyszedł zwycięsko.
Gdańsk leżący przy ujściu Wisły był głównym polskim portem morskim, przede wszystkim z powodu znaczenia handlu zbożem dla całej ekonomii państwa. Miasto dążyło do niezależności, chciało uzyskać status wolnego miasta, podległego jedynie królowi, nie odpowiadającego przed sejmem. W tym celu Gdańszczanie odmówili uznania koronacji Batorego, dopóki nie spełni on ich żądań. Batory odmówił, postanowił zmusić krnąbrne
Za panowania poprzedniego króla, Zygmunta Augusta, Rzeczpospolita zaangażowała się w rywalizację w Inflantach (dziś to tereny Estonii, Łotwy), których poprzedni władcy - zakon Kawalerów Mieczowych - złożyli polskiemu królowi hołd. Po długiej wojnie, w której udziały brały, oprócz Polski i Litwy, Szwecja, Dania i Moskwa, Rzeczpospolita opanowała większość kraju, oprócz Estonii i wysp przybrzeżnych. Wykorzystując bezkrólewie w Rzeczpospolitej rosyjski car Iwan IV Groźny, wtargnął do Inflant w 1575 roku i zajął je aż po rzekę Dźwinę. Odbicie tych ziem było jednym z warunków wyboru Stefana Batorego na króla. Aby tego dokonać król rozpoczął szerokie reformy wojskowe, m.in. powołując piechotę wybraniecką, a sejm uchwalił nadzwyczajne podatki. Armia polsko-litewska, liczącą przeszło 50 tysięcy żołnierzy, przy wsparciu Tatarów krymskich, którzy najeżdżali ziemie rosyjskie od południa, w toku trzech wielkich wypraw na Połock, Wielkie Łuki i Psków, zdołała odciąć armie moskiewskie w Inflantach, czym przymusiła Iwana Groźnego do rozpoczęcia rozmów pokojowych. Rozejm podpisany w 1582 roku w Jamie Zapolskim nie tylko przywrócił polską władzę w Inflantach, ale także przyłączył do Rzeczpospolitej ziemie województwa połockiego i witebskiego, które Litwa utraciła w toku wcześniejszych wojen. Był to wielki sukces.
|