Podstawowe komponenty komputera: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
m Wycofano edycje użytkownika 178.213.161.109 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Persino. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
Linia 4:
Podstawowe urządzenia w komputerze to: płyta główna, procesor, pamięć RAM, CD-ROM, stacja dyskietek, twardy dysk, karta graficzna, karta dźwiękowa, zasilacz, karta sieciowa.
Natomiast monitor, klawiatura i mysz to podstawowe urządzenia peryferyjne, służące do komunikowania się z komputerem.
== Płyta główna ==
[[Image:Personal computer, exploded 4.svg|thumb|300px|Podstawowe komponenty komputera]]
[[Image:ASRock_K7VT4A_Pro_Mainboard.jpg|thumb|300px|Nowoczesna płyta główna ASRock]]
[[Image:MSI_K7T266_motherboard.jpg|thumb|300px|Płyta główna ze złączem Socket A (biały po lewej)]]
{{wikipedia|płyta główna}}
Płyta główna (ang. ''motherboard'') w slangu komputerowym zwana "mobo" jest dla komputera tym, czym układ nerwowy dla człowieka. Integruje działanie poszczególnych komponentów i umożliwia wzajemną komunikację. Od jakości płyty głównej zależy bardzo często stabilność systemu i możliwość dalszej rozbudowy komputera. Kształt płyty głównej oraz rozmieszczenie komponentów dopasowane są do rodzaju obudowy komputera. Wśród istniejących typów możemy wyróżnić:
* PC/XT - pierwszy standard płyt głównych opracowany przez IBM dla pierwszych komputerów PC. Zyskał niezwykłą popularność ze względu na otwartą architekturę.
* AT - następca PC/XT popularny w latach 90, w erze procesorów 386.
* Baby AT - nieco zmniejszona wersja płyt AT.
* ATX - ewolucja linii "Baby AT", obecnie najpopularniejszy rodzaj płyt głównych.
* Mini-ATX, MicroATX - mniejsze odmiany ATX.
* ITX, Mini-ITX - najmniejsze obecnie płyty główne dla standardowych procesorów.
* WTX - płyty główne dla potężnych stacji roboczych. Zwykle przeznaczone do montowania w nich kilku procesorów i podpinania wielu twardych dysków.
Płyty główne w komputerach przenośnych są silnie zminiaturyzowane i zwykle wytwarzane przez producenta danego urządzenia. Stąd też koszty ewentualnej naprawy lub rozbudowy laptopów są tak wysokie.
Na płycie głównej rozmieszczone są złącza oraz gniazda do poszczególnych elementów komputera:
* Procesor. Rodzaje istniejących gniazd (nazwa - obsługiwane procesory):
** Socket 386 (zwany Socket 0) - AMD 386DX, najpierw tylko na podkładce Jatona.
** Socket 1,2,3 - 486
** Socket 4 - Wczesne Pentium (60-66 MHz)
** Socket 5 - Pentium
** Socket 463 (znany także jako as Socket NexGen) - NexGen Nx586
** Socket 6 - 486
** Socket 7 - Pentium
** Super Socket 7 - AMD K6-2, AMD K6-III
** Socket 8 - Pentium Pro
** Slot 1 - Celeron, Pentium II, Pentium III
** Socket 370 - Celeron, Pentium III, Cyrix III
** Socket 423 - Pentium 4, wycofany tuż po wprowadzeniu
** Slot A - Wczesny Athlon
** Socket 462 (znany także jako Socket A) - Athlon, Duron, Ahtlon XP oraz Sempron
** Slot 2 - Pentium II Xeon, Pentium III Xeon
** Socket 478 - Celeron, Pentium 4
** Socket 479 - Pentium M
** Socket 486 - 486
** Socket 563 - Mobile Athlon XP
** Socket 603, 604 - Xeon
** Socket 775 - (znany także jako LGA 775 lub Socket T) - Pentium 4, Core 2 Duo, Core 2 Quad
** Socket 1366 - (znany także jako LGA 1366 lub Socket B) - Intel Core i7
** Socket 1156 - (znany także jako LGA 1156 lub Socket H) - Intel Core i3, i5, i7
** Socket 1155 - (znany także jako LGA 1155 lub Socket H2) - Intel Core i3, i5, i7 (drugiej generacji - Sandy Bridge)
** Socket 2011 - (znany także jako LGA 2011 lub Socket R) - Intel Core i7 (Sandy Bridge-E / Ivy Bridge-E), Xeon E5 (Sandy Bridge-EP / Ivy Bridge-EP)
** Socket 754 - Athlon 64 i Sempron
** Socket 939 - Athlon 64
** Socket 940 - Athlon 64, Opteron
** Socket AM2 (znany wcześniej jako Socket M2) - Athlon 64, Athlon 64 x2, Sempron, Opteron 1xx
** Socket AM2+ - AMD Phenom
** Socket AM3 - Athlon 64 X2, AMD Athlon II X3, AMD Athlon II X4, AMD Phenom II X2, AMD Phenom™ II X4, AMD Phenom™ II X6
** Socket AM3+ -
** Socket AM4 - Ryzen 1000, Ryzen 2000, Ryzen 3000
** Slot 3, PAC418 - Itanium
** PAC611 - Itanium 2
** Slot B - DEC Alpha
** Slot M - Itanium
* Pamięć operacyjna
* Karty rozszerzeń:
** ISA 8-bit - złącze popularne w czasach PC-XT, krótkie, najczęsciej koloru czarnego.
**ISA 16-bit - złącze pojawiło się w PC-AT, jest to 8-bitowa ISA z dołożonym segmentem. Popularne w 2-3-486, występuje do niektórych Pentiumów III. Można w nich uruchamiać karty pod 8-bitową ISA. Odwrotnie nie zawsze.
** VLB (VESA Local Bus) - stworzone specjalnie dla płyt 486 i kart graficznych, którym przepustowość 16-bitowej ISA przestała wystarczać. Jest to 16-bitowa ISA z dołożonym mniejszym i gęstszym segmentem, często brązowym.
** EISA - rzadkie złacze w płytach serwerowych 486. Można w nie wkładać karty ISA, ale i specjalne karty EISA, np. kontrolery wieloportowe (terminalowe) czy kontrolery SCSI. Wygląda jak piętrowa ISA - na górze ISA, pod nią jeszcze jedna z większą ilością progów i ograniczników. Najczęsciej koloru brązowego.
** AMR - złącze do podłączenia modemu spotykane w niektórych płytach do Pentium III Czasami jest to slot PCI wlutowany na opak.
** PCI - stare złącze o małej przepustowości.
** AGP - powszechnie wykorzystywane w urządzeniach wymagających transferu dużych ilości danych, np. kart graficznych.
** PCI Express - następca AGP, oferujący jeszcze większą szybkość transferu
* Urządzenia składujące (twarde dyski, napędy optyczne).
* Wejście zasilacza.
* Porty urządzeń:
** Port szeregowy (PS/2, COM, USB) - wykorzystywane do podłączania urządzeń zewnętrznych.
** Port równoległy (Centronics, SCSI, ATA).
Kontrolery poszczególnych złączy rozmieszczone są w tzw. mostach - północnym i południowym. Pierwszy podłączony jest bezpośrednio do procesora i zawiera kontrolery pamięci oraz układów graficznych. W południowym znajdują się kontrolery dźwięku, Ethernetu, dysków, portów itd.
Producenci wielu płyt głównych montują na nich zintegrowane układy graficzne i dźwiękowe. Oferują one jedynie podstawowe możliwości, lecz dzięki nim nie trzeba montować droższych układów, jeżeli nie są nam one potrzebne. Najważniejszymi układami na płycie głównej są jednak chipset oraz [[BIOS]]. Chipset nadzoruje działanie całej płyty głównej, kontrolując przepływ informacji. BIOS (ang. ''Basic Input/Output System'') jest niewielkim układem aktywującym się tuż po włączeniu komputera. Jego zadaniem jest zainicjowanie wszystkich urządzeń do pracy oraz uruchomienie systemu operacyjnego z dysku twardego albo nośnika optycznego. O ile program BIOS'a przechowywany jest w pamięci Flash, która nie gubi danych nawet po odłączeniu zasilania, ustawienia startowe trzymane są w szybszym układzie wymagającym jednak stałej obecności napięcia. Jest ono podtrzymywane nawet po wyłączeniu komputera przez baterię BIOS. Obecnie montowane baterie mają trwałość ponad dziesięciu lat i ładowane są automatycznie, gdy komputer pracuje.
Bateria BIOS zasila także zegar czasu rzeczywistego (RTC). Jest to niewielki układ scalony odmierzający czas bez względu na stan komputera (uruchomiony, wyłączony). Oprogramowanie komputera może odczytywać i modyfikować wskazania zegara. Jego obecność jest także warunkiem istnienia systemów wielozadaniowych, gdzie procesor wykonuje w pewnej stałej jednostce czasu poszczególne procesy i aplikacje sprawiając wrażenie, że pracują one równocześnie. Jeżeli w systemie zainstalowany jest więcej, niż jeden procesor, mamy do czynienia z fizyczną wielozadaniowością.
== Procesor (CPU) ==
| |||