Wikibooks:Ilustracja Wikibooks

Pomoc
Ilustracja Wikibooks

Wstęp

Ilustracje na Wikibooks przesyłamy klikając na opcję Prześlij plik w menu po lewej stronie.

Przed wysłaniem grafiki powinniśmy zastanowić się nad paroma istotnymi rzeczami:

1. czy grafika jest naprawdę potrzebna i czy będzie wykorzystana
2. czy grafika nie znajduje się już w Wikimedia Commons, naszym repozytorium ilustracji (z grafik umieszczonych tam można korzystać - we wszystkich projektach Wikimedia - tak, jakby były już na serwerze Wikibooks)
3. czy grafika nie narusza praw autorskich
4. na jakiej licencji zostanie umieszczona w Wikibooks

Jeśli grafika dostępna jest na jednej z licencji wolnej dokumentacji, lub podobnych (w tym public domain), to należy ją umieścić w Commons, aby mogła być wykorzystana w innych projektach z rodziny Wikimedia.

Na Wikibooks należy umieszczać jedynie grafiki, które raczej nie zostaną wykorzystane w żadnym innym projekcie, lub też używane są na zasadzie dozwolonego użytku (przede wszystkim chodzi tu o zrzuty ekranów programów i gier komputerowych).

Licencje

Na Wikibooks nie mają prawa znajdować się ilustracje, których licencja nie jest określona - gdyż nie wiadomo, jakim ograniczeniom ma podlegać ich wykorzystanie. Informacje o licencji umieszczamy na stronie opisu pliku. Licencja nadawana powinna być przez twórcę grafik i lub właścicieli praw autorskich z nimi związanych lub osoby posiadające bezpośrednie pozwolenia właścicieli na użycie tychże grafik i objęcie ich podaną licencją.

Creative Commons

Preferujemy te licencję jako najprostsze a zarazem najbardziej precyzyjne. Dostępne są dwie różne licencje Creative Commons: {{cc-by-sa-2.5}} (uznanie autorstwa, na tych samych zasadach) lub {{cc-by-2.5}} (uznanie autorstwa).

Dobrze jest oznaczyć przez {{CC-self}} grafiki Attribution-Share Alike 2.5 własnego autorstwa.

public domain (własność publiczna)

Grafiki takie mogą być używane bez ograniczeń, każdy może z nich korzystać w dowolny sposób, np. zatrzymując je sobie na innej licencji. Niektóre dzieła automatycznie stają się public domain, np. po upływie określonego czasu od śmierci twórcy. Oznaczamy je {{PD}} lub {{PD-self}} (gdy jesteśmy autorami).

GFDL

GFDL ze względu na swoje sformułowania nie najlepiej nadaje się do grafik. Mimo wszystko, na Wikibooks można bez przeszkód nadsyłać pliki na takiej właśnie licencji. Oznaczamy ją wstawiając do opisu grafiki {{GFDL}} lub {{GFDL-self}} (gdy jesteśmy autorami).

Podwójna licencja

Nic nie stoi na przeszkodzie, by plikowi nadać podwójną licencję. W takim wypadku użytkownik może wybrać przy korzystaniu z grafiki tę licencję, która bardziej mu odpowiada. Najczęściej przy podwójnym licencjonowaniu łączy się licencje {{GFDL}} i {{cc-by-sa-2.5}}, które, choć bardzo podobne do siebie, nie są ze sobą zgodne. Nie ma natomiast sensu łączenie innych licencji z {{cc-by-2.5}} lub {{PD}}. Zasady korzystania z plików udostępnionych na tych zasadach są wystarczająco liberalne.

Źródło

Jeśli nie jesteśmy autorem ilustracji, koniecznie należy podać

1. kto jest autorem grafiki
2. adres URL, pod którym znaleźliśmy grafikę

Prawa autorskie

Screenshoty – zrzuty ekranu

Ilustracje przedstawiające programy komputerowe w trakcie działania uznaje się generalnie za utwory pochodne. Zwykle licencje oprogramowania nie zezwalają na udostępnianie utworów pochodnych, więc jest to objęte zasadą fair use. Na Wikibooks staramy się ich unikać – prosimy nie wstawiać screenshotów programów o zamkniętym kodzie.

Bez obaw można natomiast przesyłać screenshoty z programów open source (szablon {{free screenshot}}).

Skąd brać ilustracje

Większość grafik znalezionych w sieci nie nadaje się na użycie w Wikibooks - jest chroniona prawem autorskim. Najlepiej jest odwiedzić którąś ze stron wymienionych na Wikipedia:Graficzne zasoby o wolnych licencjach.

Wikimedia Commons

Najlepszym sposobem zdobycia grafiki jest przeszukanie Wikimedia Commons - repozytorium plików wspólnych dla wszystkich projektów Fundacji Wikimedia. Takich plików nie trzeba ładować na nasz serwer - są traktowane tak, jakby już tu były.

Inne projekty (na przykład Wikipedia)

Z grafik znajdujących się na Wikipedii lub innych projektach nie można normalnie korzystać. Konieczne jest załadowanie potrzebnych ilustracji na serwer Wikibooks lub - co jest zdecydowanie lepszym rozwiązaniem - na Commons. Procedura wymaga trochę starań, ale nie są to czynności skomplikowane. Procedura jest następująca:

1. wchodzimy na stronę obrazka na Wikipedii, klikamy na pokazanie pełnego rozmiaru (zazwyczaj widzimy miniaturkę) i zapisujemy go na dysku
2. wchodzimy na Commons, klikamy Upload file (konieczne jest posiadanie konta na Commons), kopiujemy tekst opisu obrazka z Wikipedii. Jeśli Wikipedia nie podaje źródła (czyli autorem obrazka jest ktoś z Wikipedii) podajemy źródło - np. en.Wikipedia i link do strony obrazka.
3. klikamy przycisk Upload, sprawdzamy, czy wszystko jest w porządku (linki działają, jest szablon z licencją)
4. dobrze jest teraz wstawić obrazek do jakiejś strony na Commons, ewentualnie do kategorii. Inaczej mogę być problemy ze znalezieniem go w przyszłości.
5. wracamy na daną Wikipedię i wstawiamy szablon {{NowCommons|Image:obrazek.jpg}} (lub {{NowCommons|obrazek.jpg}} - zależnie od Wikipedii) do opisu obrazka
6. koniec!

Zasady dołączania plików

1. Zawsze opisuj dołączane pliki. Pliki bez opisów mogą być hurtem kasowane. Jeśli zobaczysz plik bez opisu, uzupełnij ten opis.
2. Nadawaj plikom unikalne nazwy (np. zamiast "kot.jpg" raczej "kot-szary-2004.jpg") - inaczej może się zdarzyć, że ktoś dołączy plik o takiej samej nazwie i nadpisze Twój plik
3. Nie dołączaj miniaturek plików graficznych - oprogramowanie Wikipedii samo potrafi generować miniatury.
4. Przycinaj obrazki tak, żeby był widoczny tylko fragment mający znaczenie
5. Nie dodawaj informacji o prawach autorskich w treści artykułu lub na samym obrazku - użyj do tego strony opisującej dany obrazek
6. Nie wstawiaj obrazków na stronę opisującą obrazek, te strony mają zawierać tylko tekst
7. Używaj formatu JPEG do fotografii, a jakość ustaw na średnią
8. Używaj formatu PNG do wszystkiego innego oprócz fotografii, ale nigdy nie konwertuj obrazka w formacie JPEG na PNG. Jeśli masz tylko JPEG - użyj go.Używaj formatu SVG jeżeli wykonywałeś obrazek w programie do grafiki wektorowej, nie eksportuj jej do PNG.
9. Konwertuj obrazki w formacie GIF do PNG (za wyjątkiem GIF-ów animowanych)
10. Pliki dźwiękowe należy zapisać w formacie Ogg Vorbis 32-64 Kbps bitrate mono - nie używamy mp3
11. Pliki załadowane do polskich Wikibooks mogą być używane wyłącznie na nich. Jeśli chcesz, by plik mógł być używany także w obcojęzycznych Wikibooks, Wikipedii, Wikisłowniku i innych projektach, załaduj go do Commons - repozytorium plików Wikimediów

Wstawianie grafik "krok po kroku"

Aby wstawić grafikę, postępuj zgodnie z instrukcjami:

1. Zapisz plik graficzny na dysku.
2. Kliknij edytuj na stronie, na której chcesz wstawić obrazek.
3. Napisz na początku artykułu znak [[
4. Wpisz następnie słowo Plik: oraz nazwę artykułu, pod jaką zapisałeś go na dysku.
5. Wstaw kropkę i wpisz format pliku.
6. Wstaw znak |
7. Jeśli chcesz podpisać grafikę, wpisz thumb.
8. Nie zależnie od tego, czy chcesz ją podpisać, czy nie, wpisz znak |
9. Wpisz następnie jeden z trzech wyrazów: left, center lub right. Jeżeli grafika ma być w środku artykułu, wpisz center. Jeżeli po lewo - left. Jeśli po prawej stronie - right.
10. Wpisz kolejny raz znak |
11. Wpisz, ile pikseli ma mieć grafika, tj. jakiej ma być wielkości (np.: 200px, 300px, 353px itp.)
12. Jeżeli chcesz podpisać rysunek wpisz | a następnie tekst jaki ma widnieć pod nim. Jeżeli nie chcesz podpisywać rysunku, wpisz znak]]
13. Kliknij na przycisk zapisz.
14. Jeżeli plik był w zbiorach Wiki, ukaże się na stronie. Jeśli nie, to postępuj za instrukcją.
15. Pojawi czerwony link w miejscu, gdzie powinna znajdować się grafika. Link to nazwa pliku. Kliknij na niego.
16. Otworzy się okno przesyłania pliku. Kliknij na przycisk Przeglądaj.
17. Odnajdź plik graficzny zapisany na dysku i kliknij na niego. Następnie kliknij na przycisk Otwórz.
18. Zrobiwszy to otwórz okno obok napisu Licencja.
19. Wybierz licencję.
20. Następnie kliknij przycisk Prześlij plik.
21. Gotowe.

Przykład zapisu grafiki

Jak sprawdzić format pliku?

Poniżej znajduje się instrukcja jak sprawdzić format pliku.

1. Otwórz Eksplorator Windows. Znajdziesz go w Menu Start, wszystkich programach, akcesoriach.
2. Odnajdź plik, którego format chcesz sprawdzić
3. Kliknij na niego dwa razy prawym przyciskiem myszy
4. Otworzy się okienko. U góry jest rubryka typ pliku.
5. Po dwukropku napisany jest format, np.: jpg, png, dokument programu Word, pdf, bmp itp.

Zobacz też

• Jak wstawić grafikę do tekstu
• Nieużywane pliki

---

Powrót do Pomocy Wikibooks

Koniec