Wikijunior:Cywilizacje/Ajnowie

Na jakim terenie żyli?

Obszary zamieszkiwane przez Ajnów w X wieku naszej ery.

Ajnowie to niespokrewniony z współczesnymi Japończykami i innymi narodami Dalekiego Wschodu lud, wywodzący się prawdopodobnie od pierwotnych ludów, które zamieszkiwały licznie Azję w czasach prehistorycznych. Wtedy to Ajnowie skolonizowali Wyspy Japońskie, Sachalin - wyspę położoną na u wschodnich wybrzeży Azji oraz archipelag Kuryli - wysp położonych na północnym Pacyfiku. Wraz z kolonizacją Japonii przez Japończyków byli wypierani coraz bardziej ze swoich siedzib. Obecnie żyje około 20 tysięcy rdzennych Ajnów, jednak niewielu z nich zachowało odrębną kulturę, język i obyczaje. Lud ten jest na skraju wymarcia.

Jak wyglądali?

Mężczyzna ajnoski.

Ajnowie nie należeli do żadnej z istniejących obecnie rasy człowieka. Nie byli wcale podobni do innych ludów Dalekiego Wschodu, takich jak Chińczycy, czy Japończycy, przypominali natomiast pod pewnymi względami przedstawicieli rasy białej, np. Europejczyków. Odróżniały ich od nich jednak pewne szczegóły, chociażby wydatny łuk brwiowy. Ajnowie byli ludźmi niskimi, ich wzrost nie przekraczał 160 centymetrów. Wyróżniało ich bujne, zazwyczaj rude owłosienie ciała, a ponadto także występowanie zarostu u niektórych kobiet. Współcześnie nie ma już Ajnów, którzy prezentują wyłącznie cechy odpowiednie dla tego ludu, większość przypomina przedstawicieli rasy żółtej.

Jak wyglądały ich budynki?

Kotan ajnoski z 1930 roku.

Ajnowie mieszkali w wioskach, zwanych kotanami, w których pod wodzą naczelników mieszkało od kilku do kilkunastu rodzin. Kotany były niedużymi, leżącymi w pobliżu dostępu do wody pitnej osadami, w której dominowały dwuspadowe domy, nierzadko częściowo znajdujące się pod ziemią.

Czym się żywili?

Ajnowie żywili się przede wszystkim mięsem upolowanych zwierząt, rybami, wszystkim tym co udało się zebrać w rozległych lasach. W późniejszym czasie niektóre ich grupy zaczęły uprawiać rolę, do jadłospisu weszły więc potrawy wyrabiane ze zbóż.

W co wierzyli?

Ajnowie byli politeistami, czyli wierzyli w wielu bogów. Wyznawali pierwotne religie plemienne. Uważali, że świat dzieli się na wymiar materialny, zamieszkiwany przez ludzi i inne organizmy, takie jak zwierzęta, oraz duchowy, w którym żyją bogowie oraz duchy zmarłych przodków. To właśnie istoty duchowe kontrolowały według nich świat ludzi. Szczególną czcią otaczano niedźwiedzie, wierzono bowiem, że są to nadzwyczajne istoty, które po śmierci udają się do krainy duchów i po odpoczynku mogą znów przyjść na ziemię. Ajnowie pod koniec każdej zimy łapali młodego niedźwiedzia i opiekowali się nim, aby jesienią następnego roku zabić go podczas magicznego rytuału. Wierzono, że jego dusza uda się w zaświaty i będzie wspierała stamtąd ludzi, a krew i narządy wewnętrzne zabitego zwierzęcia pomogą uleczyć chorych. Ceremonia ta nosiła nazwę iyomante.