Wikijunior:Cywilizacje/Inkowie
Na jakim terenie żyli?
edytujŻyli w zachodniej części Ameryki Południowej, obejmujące tereny dzisiejszego Peru, Ekwadoru oraz częściowo Boliwii, Chile, Kolumbii i Argentyny. Ich państwo powstało w nieokreślonym czasie XIIw., a upadło w 1572. Ich kulturę zniszczył konkwistador (czyli odkrywca, który zdobywał ziemię które sam odkrył dla innych odkrywców), Hiszpan - Franciszek Pizzaro.
Jak wyglądały ich budynki?
edytujDomy Inków były zazwyczaj nieduże, skromne. Jedynymi meblami były kołyski dla dzieci oraz siedziska, różne w zależności od znaczenia rodziny, począwszy od prostych, drewnianych taboretów, skończywszy na bogato zdobionych tronów. Używano naczyń z drewna lub z gliny, przechowywanych w małych otworach w grubych ścianach. Domostwa bogatych Inków pełne były pięknych, złotych lub srebrnych ozdób, rzeźb i naczyń.
Czym się żywili?
edytujPodstawę pożywienia Inków stanowiły owoce i warzywa, przede wszystkim ziemniaki, przyrządzane na wiele różnych sposobów. Mięso spożywano rzadziej, najczęściej jedzono świnki morskie, czasem lamy (duże nieco podobne do wielbłądów ssaki) oraz inne duże zwierzęta. Bogaci Inkowie urządzali często polowania, traktowane jako rodzaj sportu. Mięso nierzadko suszono i przechowywano, podobnie jak ziemniaki na czas głodu. W rejonach nadmorskich popularnym pożywieniem były ryby. Rzadko jedzono natomiast kukurydzę.
Jakie nosili stroje?
edytujMężczyźni ubierali się w opaski na biodra, zwane ukara, pozbawione rękawów koszule sięgające do kolan - unku. Przepasywane były one haftowanym pasem. Kobiety nosiły acsu - długie ubrania bez rękawów oraz lliclla - chusty, spięte na piersi wielką agrafą topo. Wszyscy nosili natomiast proste sandały, zwane ojtas. Biżuterią stroili się jedynie najbogatsi, również mężczyźni. Władca nigdy nie mógł nosić takiego samego ubrania dwa razy.
Jak wyglądało ich pismo?
edytujInkowie używali tak zwanego pisma węzełkowego, zwanego kipu - na sznurkach z bawełny lub z włosów zwierząt takich jak lamy i alpaki wiązali małe węzełki. Każdy z węzełków odpowiadał za inną informacje. Kipu służyło przede wszystkim do zapisu liczb, prawdopodobnie także innych informacji.