Wikijunior:Cywilizacje/Maorysi

Grupa etniczna Nowej Zelandii. Maorysi są potomkami Polinezyjczyków z wysp wschodniej części Oceanu Spokojnego, jako pierwsi ludzie dotarli do brzegów Wyspy Północnej około roku 1280 naszej ery . Maorysi zajmowali się uprawą roślin, hodowlą i rybołówstwem, byli dobrymi wojownikami, rzeźbiarzami i budowniczymi, uprawiali słodkie ziemniaki zwane kumara, podobnie jak mieszkańcy Ameryki Południowej. Ogólnie jednak utrzymuje się, że Maorysi pochodzą z mitycznej krainy Hawaiiki.. Na początku XIX wieku po podboju przez Brytyjczyków zaczęli przejmowac zachowania z kultury europejskiej. Wskutek kolonizacji wyspy liczba ludności maoryskiej drastycznie spadła, podobno tak wymieszały się geny, że obecnie nie istnieje czystej krwi Maorys. Tożsamość maoryska jest nierozerwalna z mitami, wierzeniami, historią, tradycją, miejscem w społeczeństwie. Zewnętrznymi przejawami są maski, tatuaże, rzeźby.

• Maski maoryskie często przedstawiają wojowników, każda poprowadzona na nich linia oznacza cechę, historię osoby ją noszącej.Były wykonane z drewna i gliny. Najczęściej nosili je wojownicy.
• Mako- maoryskie tatuaże. Posiadanie tatuaży oznaczało szacunek i przywiązanie do tradycji i maoryskiej kultury. Mężczyźni nosili je zwykle na twarzy, pośladkach, udach i ramionach, kobiety zaś na podbródku, nozdrzach i ustach. Tatuaże, podobnie jak maski, wyrażają tożsamość osoby, która je nosiła: jej pochodzenie, status, osiągnięcia. Przedstawiają również mitologię.
• Whakairo rzeźbienia w drewnie, kamieniu, kościach. Społeczność maoryska zanim zetknęła się z europejskimi kolonizatorami była niepiśmienna. Istniała wyłącznie tradycja ustna, ale również wszelkie zdarzenia „zapisywano” w drewnie. Whakairo pełniło bowiem rolę kronik. Maorysi wierzyli, że bogowie porozumiewają się za pomocą tych rzeźb. Podlegały one prawie tapu. Wszelkie pozostałości drewna, wióry nie były nigdy wyrzucane, ale używano ich na przykład, jako rozpałkę do przygotowywanego jedzenia.

Kobiety nigdy nie mogły rzeźbić. Ścięcie drzewa na rzeźbę było zawsze poprzedzone wypowiedzeniem odpowiednich magicznych słów, gdyż drzewo utożsamiane jest z bóstwem lasu. Rzeźby przedstawiały postaci mitologiczne.

Maorysi często polowali na ptaka nielota zwanego moa, żeby pozyskać mięso. Dziś ten ptak należy do gatunków wymarłych.