Chiński/Pisanie na komputerze

Jeśli uczysz się chińskiego, przyda Ci się umiejętność pisania na komputerze chińskich znaków. Jest kilka sposobów osiągnięcia tego na typowej klawiaturze, tu skupimy się na metodzie, gdzie pisze się znaki w zapisie pinyin (który już dobrze znasz), a odpowiedni program zamienia łacińskie litery na odpowiednie znaki chińskie.

Jak wygląda zamiana znaków

Zobaczmy przykład działającego oprogramowania. W dalszej części wytłumaczymy, jak je zainstalować i skonfigurować.

Przykład używa programu SunPinyin dla Linuksa, ale zamiana znaków będzie działała na podobnej zasadzie na systemie Windows, nawet jeśli używany będzie inny program wykorzystujący pinyin. Jedynie skróty klawiaturowe i wygląd okienek będzie się różnił.

Nagranie pokazuje znaki uproszczone. Da się w identyczny sposób pisać znakami tradycyjnymi. Odpowiednia opcja programu przełącza między proponowaniem znaków uproszczonych i tradycyjnych.

Aby zacząć, należy przełączyć "metodę wprowadzania". W Linuksie służy do tego skrót Meta+Spacja (tzw. klawisz Windows w lewym dolnym rogu, między Ctrl a Alt). Trzymając wciśnięty klawisz Meta można spacją zmieniać tryb, co pokazuje przesuwający się wybór w okienku ("PL" to polska klawiatura, czerwone logo to chiński SunPinyin).

Żeby uzyskać znak, piszemy jego zapis pinyin, bez określenia tonów. Czyli dla słowa "być" 是 mamy pinyin "shì" (z oznaczeniem tonu nad "i"), ale wstukujemy na klawiaturze po prostu shi. Chcąc wpisać chińskie "dziesięć" 十 (pinyin "shí", z innym tonem), wstukujemy dokładnie to samo: shi.

Wciśnięcie spacji podmienia łacińskie litery na pierwszy chiński znak z listy (ale nie wstawia spacji do tekstu). Często jednak pierwszy od góry element nie będzie tym, o który nam chodzi. Wiele znaków ma ten sam pinyin, który wpisaliśmy. Wszystkie proponowane znaki są wyświetlane na liście, pierwsze na górze te znaki, które program odgadł jako najbardziej pasujące do sytuacji. Możemy wybrać za pomocą myszy, ale najszybciej jest wcisnąć klawisz z liczbą przyporządkowaną do znaku, na przykład 3.

Można przyspieszyć pisanie używając słów w odpowiednim kontekście. Jeśli będziemy pisać chińskie słowo "12" skupiając się na każdym chińskim znaku z osobna, czeka nas dużo wciskania klawiszy: shi 3 er 2, do tego musimy zatrzymywać się po każdym znaku, żeby zastanowić się, którą z opcji wybrać. Nie można wpisywać numeru opcji z pamięci, bo pozycja elementów zmienia się w zależności jak często ich używamy i co wpisaliśmy wcześniej; program stara się nam pomóc i przesuwa na górę elementy mające większą szansę na wybór.

Szybciej jest wpisywać całe słowo: shier. Ograniczy to liczbę opcji, jest duża szansa, że pierwsza od góry będzie odpowiednia, nie trzeba będzie się zastanawiać i sięgać palcem po klawisz "1", wystarczy zatwierdzenie spacją. Można też wpisywać dłuższe ciągi znaków, np. duibuqi będzie zamienione w całości na 对不起.

Tam, gdzie w zapisie pinyin pojawia się ü, należy wpisać v. Na przykład dla 绿 (pinyin "lǜ") wpisujemy lv, zaś 女 (pinyin "nǚ") wpisujemy nv. Jeśli "ü" pojawia się w wymowie, ale nie w zapisie pinyin, wpisujemy u: 去 uzyskamy wciskając qu.

Chińska metoda wprowadzania zmienia też traktowanie znaków interpunkcyjnych. W zapisie chińskich tekstów do oddania kropki albo znaku zapytania używany jest inny znak Unicode, wyświetlany z większymi odstępami. Wstawiając między chińskie znaki "polskie" kropki, nie uzyskamy poprawnego efektu. Pisząc z ustawionym system wprowadzania pinyin, interpunkcja będzie odpowiednia. Różnicę widać gołym okiem:

• dobrze: 对。对。
• źle: 对.对.

Instalacja

Linux

Zazwyczaj musisz doinstalować dodatkowe pakiety. Typowa dystrybucja Linuksa umożliwia pisanie w różnych językach opartych o alfabet łaciński lub cyrylicę, ale inne systemy pisma wymagają specjalnego oprogramowania. Podstawą jest "framework" do obsługi różnych systemów pisma, jak na przykład IBus, który dostarcza ogólny "szkielet". Następnie należy doinstalować "wtyczki" wzbogacające "bazę" o obsługę konkretnego języka.

W systemach opartych o Ubuntu trzeba wykonać:

sudo apt install ibus ibus-sunpinyin

Żeby system graficzny zaczął współpracować z IBusem, konieczny jest restart systemu. Wpisując w konsoli ibus-setup zobaczymy okienko z opcjami, gdzie obok języka polskiego powinien pojawić się chiński SunPinyin.

W ten sposób w systemie będą 2 niezależne systemy obsługi klawiatury:

• układ klawiatury (keyboard layout) np. polski i francuski, domyślnie przełączany (w KDE) skrótem Ctrl+Alt+K
• metoda wprowadzania (input method) np. chiński (pinyin) i polski, domyślnie przełączany skrótem Meta+Spacja

Zobacz też

• Aneks/Obsługa znaków wschodnioazjatyckich – ustawianie w komputerze odpowiednich czcionek
• hasła Input method i Pinyin input method w anglojęzycznej Wikipedii

Linki zewnętrzne

• Różne metody wprowadzania opisane w dokumentacji systemu Arch Linux