Historia dla gimnazjum/Państwo Bolesława Krzywoustego

Rozdział Panowanie Bolesława III Krzywoustego Konflikt Bolesława ze Zbigniewem Po śmierci Władysława Hermana w 1102 r. Polska podzielona była pomiędzy dwóch jego synów: starszego Zbigniewa i młodszego, przyrodniego Bolesława, zwanego Krzywoustym. Konflikt między nimi wybuchł w wyniku polityki wobec niezależnego Pomorza, Zbigniew bowiem uważał, że należy pokojowo ułożyć z nim stosunki w przeciwieństwie do brata, dążącego do zbrojnego podboju tegoż kraju. W rezultacie waśni doszło do wojny domowej, podczas której wspierany przez Czechów Zbigniew został pokonany przez wojska Krzywoustego, wspomagane przez Węgrów i Rusinów. Bolesław wygnał w 1108 r. swojego brata, stając się władcą całej Polski. W tym czasie sprzymierzone z Polską Węgry zostały najechane przez wojska niemiecko-czeskie. Aby wspomóc sojusznika i jednocześnie zemścić się za pomoc Zbigniewowi Bolesław zaatakował Czechy i spustoszył je. Bolesław Krzywousty (po prawej) i jego brat Zbigniew. Pierwszy portret autorstwa Jana Matejki, drugi zaś Leonarda Chodźko Atak Henryka V na Polskę Wygnany z kraju brat Krzywoustego Zbigniew zbiegł na zachód i skrył się na dworze cesarskim w Niemczech. Tam zaczął zabiegać u władcy Niemiec Henryka V o atak na Polskę w celu przywrócenia mu władzy. Cesarz mógłby dodatkowo ukarać Krzywoustego za napadnięcie na Czechy. Wkrótce wysunął wobec polskiego władcy żądania: oddanie Zbigniewowi połowy państwa i płacenie corocznego trybutu wobec Niemiec. Ale Polacy sprzeciwili się zachodnim sąsiadom, w skutek czego w 1109 r. cesarz Henryk V zaatakował Polskę. Wojska niemieckie wyruszyły na wschód, jednak zostały zatrzymane nad Odrą przez załogę grodu Głogów, której odwaga przeszła do legendy. Osłabione oddziały wyruszyły na południowy-wschód w kierunku Wrocławia, gdzie starły się z armią Krzywoustego. Porażka Niemców była ogromna: jak napisał kronikarz Gall cesarz powracał trupy tylko wioząc ze sobą jako trybut. Z powodu wielkiej liczby poległych, których ciała miały stać się pożywieniem dzikich psów miejsce bitwy nazwano psim polem. Po wojnie Krzywousty pozwolił bratu powrócić do Polski, jednak gdy ten przybył doń został w 1111 r. oślepiony, w skutek czego rychło zmarł. Zajęcie Pomorza Po zwycięstwie nad Henrykiem V Bolesław Krzywousty mógł skupić się na podboju Pomorza. Po latach zmagań z tamtejszymi książętami udało mu się zająć w 1119 r. Pomorze Gdańskie, ziemię lubuską oraz tereny położone na północ od Noteci. Trzy lata później, w 1122 r. Polska zhołdowała Pomorze Zachodnie, w tym tereny położone na zachód od ujścia Odry. Bolesław pozostawił przy władzy tamtejszego księcia, który miał płacić mu trybut roczny i dostarczać posiłków zbrojnych. Chrystianizacja Pomorza zapoczątkowana na przełomie X i XI nie powiodła się, biskupstwo w Kołobrzegu natomiast zostało zniszczone jeszcze w czasach Bolesława Chrobrego. Po zdobyciu tamtejszych terenów Krzywousty wznowił proces chrystianizacji, który powierzył biskupowi Bambergu w Niemczech Ottonowi. Do podporządkowania sobie Pomorza Zachodniego dążył również władca Niemiec, co doprowadziło do konfliktu z Krzywoustym. Polski władca zdołał utrzymać zajęte ziemie, jednak w 1135 roku w Merseburgu musiał z tego obszaru złożyć hołd lenny. Bolesław Krzywousty (po prawej) i jego brat Zbigniew. Pierwszy portret autorstwa Jana Matejki, drugi zaś Leonarda Chodźko      Ziemie objęte przez Zbigniewa i Bolesława Krzywoustego po śmierci Władysława I Hermana.      Tereny przyłączone do Polski przez Krzywoustego w latach 1113 - 1121.      Lenno Polski od 1122 roku.      Ziemie pod wpływami Polski. Czerwona, szeroka linia - granice Polski w 1138 roku. Czerwona, wąska linia - granica między dzielnicami Krzywoustego i Zbigniewa ustalona w 1102 roku. Obrona niezależności Kościoła W latach 30' XII wieku biskup magdeburski (Niemcy) Norbert zakwestionował uprawnienia arcybiskupa gnieźnieńskiego, co miało na celu podporządkowanie sobie Kościoła w Polsce. Papież jednak potwierdził jego uprawnienia w wydanej w 1136 roku bulli - dokumencie, opatrzonym żelazną pieczęcią. Bulla ta, zwana gnieźnieńską, prócz tego, iż miała niemałe znaczenie polityczne, uchroniła bowiem Kościół polski od zależności od niemieckiego, jest również bardzo ważna, zapisano w niej bowiem ponad 400 nazw miejscowości oraz imion. Jest to nieocenione źródło wiedzy o dziejach i ewolucji języka polskiego. Testament Krzywoustego Przed śmiercią, w 1138 r. obawiając się walk pomiędzy synami Bolesław podzielił kraj między nich. Śląsk objął najstarszy Władysław, Mazowsze - Bolesław Kędzierzawy, zachodnią Wielkopolskę - Mieszko III Stary, ziemię sandomierską - Henryk, najmłodszy zaś, który być może narodził się już po śmierci ojca, Kazimierz Sprawiedliwy nie otrzymał własnej części. Małopolska, Polska Centralna, Kujawy i Pomorze Gdańskie zostały zaś włączone do dzielnicy senioralnej, w której władzę sprawować mieli kolejni seniorzy Piastów, czyli najstarsi męscy członkowie dynastii. Pierwszym z nich został książę śląski Władysław. Seniorzy sprawowali władzę zwierzchnią nad pozostałymi dzielnicami oraz książętami Pomorze Zachodniego.