Historia dla gimnazjum/Przebieg I wojny światowej

Przebieg wojny w latach 1914 - 1916

Dowódcy zarówno Ententy, jak i państw centralnych przewidywali liczyli na szybkie pokonanie przeciwnika i zakończenie wojny. Niemcy. Już w sierpniu 1914 roku potężna, licząca 1,5 mln żołnierzy armia niemiecka wkroczyła przez Belgię do północno-wschodniej Francji, kierując się na Paryż. Francuzi podjęli obronę i rozbili wojska nieprzyjaciela w bitwie nad Marną we wrześniu, nie zdołali jednak wyprzeć Niemców z terenów północnej Francji i Belgii. W taki oto sposób nadzieje obu stron na błyskawiczne zakończenie konfliktu rozwiały się, ani Francuzi, ani Niemcy bowiem nie mogli zdobyć przewagi i do końca 1915 roku front zachodni się ustabilizował, przebiegając od kanału La Manche do granic Szwajcarii. Poczynając od lutego 1916 roku, przez 10 miesięcy pod twierdzą Verdun we Francji trwał zacięty bój Francuzów, dowodzonych przez gen. Philippa Pétaina i Niemców pod wodzą gen. Paula von Hindenburga, późniejszego prezydenta Niemiec. Ostatecznie Pétain zdołał wyprzeć przeciwnika spod twierdzy. Latem 1916 roku ruszyła nowa ofensywa angielsko-francuska nad rzeką Sommą. Walki były niezwykle ciężkie, tylko pierwszego dnia zginęło lub odniosło rany około 60000 żołnierzy. Po kilku miesiącach ostatecznie wojska Ententy odniosły zwycięstwo, jednak było ono okupione gigantycznymi stratami.
Równocześnie wojska niemieckie w 1914 roku przez Prusy Wschodnie zaatakowały wojska rosyjskie. Dzięki licznym sukcesom, m.in. w bitwie pod Tannenbergiem udało im się zająć Królestwo Polskie, jednak w tym czasie oddziały carskie zdołały zająć większość Galicji. W 1915 roku Niemcy, wykorzystując zastój na froncie zachodnim skierowały większość swych sił na wschód, chcąc osłabić Ententę, poprzez pokonane Rosji. Udało im się zepchnąć wroga na linię biegnącą z Zatoki Ryskiej przez rzekę Dźwinę do Łucka i ku Bukowinie. Car w 1916 roku przeprowadził kontratak, udało mu się nawet odbić część utraconych ziem, jednak niebawem jego ofensywa załamała się.
W 1916 roku wojna zaczęła ogarniać coraz większe obszary. W wyniku walk na Dalekim Wschodzie Japończycy, a w Afryce Brytyjczycy zajęli większość kolonii niemieckich.
Równocześnie trwały walki na morach. Niemieckie łodzie podwodne, tzw. U-booty zagrażały amerykańskim dostawom do Anglii, dlatego też okręty handlowe zaczęły chronić statki wojskowe. W maju 1916 roku doszło do wielkiej bitwy morskiej u wybrzeży Jutlandii. Wzięło w niej udział około 250 okrętów, wszystkich marynarzy i oficerów było natomiast ponad 100000. Mimo, że bitwa pozostała nierozstrzygnięta, rola floty niemieckiej znacznie spadła i nie odegrała ona już żadnego większego znaczenie podczas wojny.

Walki I wojny światowej

Walki I wojny światowej rozgrywały się nie tylko na lądzie, ale także w powietrzu i na morzach. Wzrosło znaczenie piechoty uzbrojonej w broń maszynową i osłanianej ostrzałem dział i ciężkiej artylerii, walczące armie były znacznie większe niż w przypadku jakichkolwiek wcześniejszych konfliktów, liczyły miliony żołnierzy, po raz pierwszy zaczęto także używać czołgów (1916) oraz wprowadzono samolotu rozpoznawczo-łącznikowe, później także myśliwce i bombowce. Pod koniec wojny flota powietrzna Wielkiej Brytanii liczyła ponad 20 tys. samolotów. Na lądzie, szczególnie na zachodzie prowadzono tzw. wojnę pozycyjną, wojsko ukryte było w okopach, nieraz głębokich na 3 - 9 metrów i bunkrach, front przesuwał się bardzo wolno. Przedpola okopów, ciągnących się nierzadko na setki kilometrów, zaminowywano i zabezpieczano zasiekami z drutu kolczastego.