Historia dla gimnazjum/Starożytny Egipt

Rozdział Starożytny Egipt Mapa starożytnego Egiptu. Egipt - dar Nilu "Egipt jest darem Nilu" - te słowa wypowiedział grecki historyk Herodot. Istotnie, mieszkańcy Egiptu mogli przetrwać tam jedynie dzięki tejże wielkiej rzece. Rokroczne wylewy nawoziły tereny położone w dolinie Nilu, umożliwiając uprawę roli. W przeciwieństwie do Tygrysu i Eufratu w Mezopotamii Nil wylewał regularnie. Sprzyjające warunki umożliwiły powstanie rozwiniętej cywilizacji. Dolny i Górny Egipt - dwa istniejące tam państwa zjednoczone zostały ok. 3000 r. p.n.e. przez Menesa, który przybrał tytuł króla Egiptu, czyli faraona. Kolejni faraonowie nosili połączone korony obu zjednoczonych państw. Izolacja kraju nad Nilem od reszty świata ograniczyła najazdy sąsiadów, choć nie udało się odeprzeć najazdu Persów w 525 r. p.n.e., kiedy to cały Egipt znalazł się w granicach ich imperium. Odrębność kulturową zachowali Egipcjanie aż do podboju arabskiego w VII w. n.e. Społeczeństwo Faraon Był to władca despotyczny, czyli posiadający nieograniczoną władzę władca Egiptu, który był twórcą prawa i stał ponad nim. Poddani uważali go za bóstwo, syna najwyższego boga Re. Faraon miał na swoje rozkazy tysiące żołnierzy i urzędników, którzy pilnowali, aby w najdalszych zakątkach kraju wypełniano jego wolę. Ziemia w Egipcie należała w całości do niego. Kapłani Mała grupa ludzi, posiadali wiedzę religijną, matematyczną, astronomiczną, mieli wielkie bogactwa w świątyniach. Te same rodziny z pokolenia na pokolenie pełniły służbę w świątyniach. Gromadzili w ten sposób ogromne majątki, między innymi z ofiar składanych przez wiernych. Często zagrażali władzy faraona. Obok faraonów stanowili również istotny czynnik w sprawowaniu władzy. Posiadłszy wiedzę o zjawiskach przyrody, wprowadzili podział roku na 12 miesięcy i 365 dni (zobacz: kalendarz egipski), potrafili przewidzieć zaćmienie Słońca i wylewy Nilu, kierowali pracami nawadniającymi i budowlanymi. Jako jedyni potrafili pisać i czytać. Graficzne przedstawienie drabiny społecznej w starożytnym Egipcie. Urzędnicy Rządzili w imieniu faraona. Pobierali podatki w zbożu, bydle itp. Organizowali i nadzorowali roboty publiczne, np. budowę kanałów nawadniających lub piramid. Wśród egipskich urzędników ważną rolę pełnili pisarze. Byli oni niezbędni w pałacu faraona, w biurach innych urzędników i wszędzie tam gdzie prowadzono jakieś rachunki. Pisali, ile towaru wyprodukowano, dostarczono do magazynów, a ile z nich wydano. Żołnierze Cieszyli się (zwłaszcza dowódcy) szczególnymi łaskami faraona. Żyli z łupów i mogli brać jeńców. Niektórzy dostawali od faraona ziemię i nie płacili podatków ale pełnili służbę w wyjątkowo trudnych warunkach np. na pustyni, gdzie doskwierał im upał, częsty brak wody i pożywienia. Chłopi Najliczniejsza i najbiedniejsza grupa społeczna w starożytnym Egipcie. Uprawiali ziemię faraona, z której połowę plonów musieli oddać w formie podatków na rzecz faraona. Na rozkaz władcy musieli pracować przy budowie kanałów, świątyń i piramid. Niewolnicy Grupa ludzi nie posiadająca żadnych praw. Byli podstawową siłą roboczą. Traktowano ich jako narzędzia pracy lub zwierzęta pociągowe. Najczęściej zostawali nimi jeńcy wojenni. Czekała na nich tylko budowa piramid i kanałów nawadniających, w najlepszym przypadku byli służbą w bogatych domach. Mogli również odzyskać wolność pod pozwoleniem swojego pana. Religia Bogowie Religia starożytnych Egipcjan była politeistyczna - wyznawali oni wielu bogów, spośród których najważniejszy był bóg Słońca - Ra, uważany za króla nieba i ziemi, stwórcę świata. Innymi ważnymi bóstwami byli: Szu - bóg powietrza Geb - bóg ziemi Nut - bogini nieba Ozyrys - król zaświatów, według mitu w czasach pradawnych dobry, sprawiedliwy król Egiptu Izyda - żona, a zarazem siostra Ozyrysa Horus - syn Izydy i Ozyrysa, bóg światła pod postacią sokoła Set- uosobienie chaosu i zła, bóg burzy i wojny Thot - bóg mądrości, mitycznego twórcę pisma. Wiara w życie po śmierci Piramidy w Gizie. Piramidy w Gizie mają ponad 4,5 tys. lat. Największą z nich o wysokości 146 m, wzniesiono jako grobowiec dla faraona Cheopsa, pokazana w centralnej części ilustracji. Zbudowano ją z ponad 2 miliona kamiennych bloków ważących przeciętnie około 2,5 tony każdy, jednak niektóre bloki ważyły nawet 50 ton! Obok piramidy Cheopsa w Gizie znajdują się nieco mniejsze piramidy faraonów Chefrena i Mankaure. Egipcjanie wierzyli, że po śmierci człowieka jego dusza żyje nadal w innym, niewiele różniącym się od ziemskiego, świecie aż do momentu rozkładu ciała. Zasypywane na pustyni ciała ulegały wyschnięciu i spoczywały tam przez długie wieki. Zmarłych faraonów i wyższej rangi dostojników poddawano skomplikowanym i kosztownym zabiegom, mającym zapobiec procesowi rozkładu. Zwłoki faraonów i dworskich dostojników balsamowano. Polegało to na tym, że po wyjęciu wnętrzności i nasączeniu ciała substancjami konserwującymi wypełniano je płótnem i żywicą. W ostatniej fazie balsamowania zwłoki owijano białymi bandażami. W ten sposób powstawała mumia, którą wkładano do trumny, a następnie zamykano w kamiennej skrzyni, nazywanej sarkofagiem. Niektórzy z władców chowani byli we wnętrzach ogromnych budowli w kształcie ostrosłupa - piramid.