Historia powszechna/Adolf Hitler

Rozdział
Adolf Hitler

Adolf Hitler urodził się 20 kwietnia 1889 roku w ubogiej, austriackiej rodzinie. Był synem Klary z domu Pölzl i 52-letniego celnika Aloisa. Miejscem jego przyjścia na świat było miasteczko Braunau nad rzeką Inn, nieopodal granicy z Niemcami.

Dzieciństwo i młodość

edytuj

Pomimo że ojciec całe życie marzył o męskim potomku, przez pewien czas nie uznawał dziecka za swoje, prawdopodobnie podejrzewając znacznie młodszą żonę o zdradę. Jego syn wspominał go chłodno. Raz nawet nazwał go sadystą. Powodem wzajemnej niechęci były plany ojca dotyczące przyszłości Adolfa, a mianowicie wychowanie go na swojego sukcesora, celnika. Młody Hitler miał jednak inne plany. Nie należał do dzieci uległych i pokornych, co prowadziło do częstych awantur i rękoczynów. Jeszcze przed ukończeniem sześciu lat Adolf rozpoczął naukę w szkolę podstawowej, jednak dwa lata później wskutek złych wyników w nauce został przeniesiony do benedyktyńskiej szkoły w Lambach. Hitler przejawiał duże zainteresowanie religią. Fascynowała go forma katolickiej liturgii: akustyka świątyń, ścisła hierarchia, porządek, procesje z pochodniami, śpiewy i mistycyzm. Jednakże nauka głoszona przez religię chrześcijańską nie przemawiała do jego wyobraźni. W Lambach także Hitler nauczył się naginać rzeczywistość do własnych potrzeb. Uczył się tego, co chciał, a to, co do niego nie trafiało, sabotował. Braki w nauce uzupełnić musiał już jako dorosły człowiek. W roku 1906 mający szesnaście lat Adolf ukończył szkołę średnią. Nie martwiły go kiepskie wyniki w nauce. Tymczasem chora na raka piersi matka Hitlera z każdym dniem była coraz bliżej śmierci. Hitler, bardzo z nią związany, nie mógł wyobrazić sobie jej odejścia. Opiekunowi kazał, aby ten zaaplikował Klarze nowoczesne, niewypróbowane lekarstwo. Lek przedłużył życie kobiety, jednak wypełnił je cierpieniem. W końcu Klara 21 grudnia 1906 roku zmarła.

Pobyt w Wiedniu

edytuj

Zaraz po śmierci matki Adolf Hitler wyjechał do Wiednia, by dostać się na Akademię Sztuk Pięknych. Jednakże jego akwarelowe pejzaże nie spotkały się z uznaniem grona profesorskiego i został zdany pod opiekę losu. Przyjeżdżając do habsburskiej stolicy, liczył na stypendium, studenckie mieszkanie, a czekało go tułanie się po ulicach Wiednia i dorywcze zajęcia, których się imał, by przeżyć. Pieniądze szybko się skończyły. Hitler przez kolejne lata pomieszkiwał w noclegowniach, czasem spał pod gołym niebem. Jak sam później napisał: Pięć lat nędzy i tułaczki w Wiedniu. [...] Pięć lat, podczas których zarabiałem najpierw jako uczeń, a później jako nieznany malarz. Głód był moim wiernym kompanem. Nie opuszczał mnie ani chwili. W czasie największej biedy Adolf korzystał z pomocy fundacji dobroczynnych. Mimo że już przed przyjazdem do Wiednia zetknął się z antysemityzmem i ideą wielkogermańską, to w wyniku pozytywnych doświadczeń o wyznawcach judaizmu zdarzało mu się wypowiedzieć wręcz pochlebnie. Poglądy Adolfa na temat Żydów i ich roli w rozwoju cywilizacji stopniowo ewoluowały. Z pierwszego cywilizowanego narodu na świecie - jak sam kiedyś powiedział - stali się "antyludźmi", wywodzącymi się jakoby z innego pnia ewolucyjnego aniżeli ludzie homo sapiens sapiens.

Hitler jako żołnierz I wojny światowej

edytuj

W czasie I wojny światowej Hitler walczył jako żołnierz regimentu bawarskiego, należącego do armii niemieckiej. Brał udział w bitwach m.in. pod Ypres i Bapaume. W pierwszej z nich zdobył Krzyż Żelazny za odwagę, w drugiej został oślepiony gazem. Po odzyskaniu wzroku przez pół roku przebywał w szpitalu. Jako żołnierz uważany był za wzór na ochotnika zgłaszającego się do niebezpiecznych zadań. Dosłużył się jednak jedynie stopnia kaprala, a jego przełożeni, co ciekawe, argumentowali to brakiem zdolności przywódczych. Będąc w szpitalu Hitler dowiedział się o zawieszeniu broni. Kapitulację Niemiec uznał za zdradę.

Jako lider NSDAP

edytuj

Adolf Hitler pogłębił swoje wiadomości z historii, zaczął pracować w prasie, ukończył kurs propagandy antymarksistowskiej i przyłączył się do Niemieckiej Partii Robotniczej. Stało się to w 1919 roku. Hitler znalazł się w swoim żywiole, miał misję i coś znaczył. Szybko nabrał pewności siebie i przejął przywództwo w partii nazistowskiej NSDAP, powstałej z partii robotniczej, do której należał. Poznał pierwszych spośród swoich niesławnych późniejszych pomocników: Rudolfa Hessa, Hermanna Göringa i Ernsta Röhma. Z mało znaczącego pisma partyjnego "Völkischer Beobachter", kupionego w grudniu 1920 roku przez NSDAP uczynił w lutym 1923 roku ogólnokrajowy dziennik. Organ ten przez następne 25 lat stanowił filar nazistowskiej propagandy. Hitler był już wówczas liderem niewielkiej partii skupiającej byłych żołnierzy i ludzi niepotrafiących się odnaleźć w powojennej rzeczywistości. Pucz z 8 na 9 listopada 1923 roku, który Hitler zorganizowany z pomocą marszałka Ericha Ludendorffa, został stłumiony przez policję i wojsko. Próba przejęcia rządów w Bawarii, a w dalszej perspektywie w całych Niemczech skończyła się niepowodzeniem. Hitler stanął przed sądem. Paradoksalnie stało się to dla niego okazją do zaistnienia w polityce - pozytywnie nastawieni do niego sędziowie pozwalali bowiem, by wygłaszał wielogodzinne tyrady, nawołujące do odbudowy potęgi Niemiec i zniszczenia ładu wersalskiego. Przywódca rozwiązanej NSDAP otrzymał łagodny wyrok i na początku 1925 roku był już na wolności, choć zgodnie z niemieckim prawem za próbę obalenia przemocą ustroju państwowego groziło mu dożywocie. Pobyt w więzieniu wykorzystał do napisania "Mein Kampf", w której zawarł swoje poglądy antysemickie i narodowo-socjalistyczne. W 1925 roku sprzedano 10 tysięcy egzemplarzy, w 1932 roku wzrosła do 90 tysięcy, by rok później, gdy Hitler doszedł do władzy sięgnąć miliona. Wówczas jako posiadacz praw autorskich stał się milionerem. Jesienią 1929 roku na nowojorskiej giełdzie pękła bańka spekulacyjna. Rozpoczął się największy kryzys gospodarczy wszechczasów. Miliony ludzi straciło majątek i pracę, drastycznie obniżył się poziom życia. Jednym z najbardziej dotkniętych kryzysem państw były Niemcy. Rzesze zrozpaczonych ludzi pytały: kto za to wszystko odpowiada? Hitler miał dla swoich obywateli prostą i zrozumiałą odpowiedź: winni są Żydzi. Kierowany antysemicką pasją obwiniał Żydów spekulantów i bankierów, ale także Żydów komunistów i socjalistów, którzy organizowali strajki. Wszyscy oni tworzyli wspólnie syjonistyczny spisek wymierzony przeciw Niemcom. Im sytuacja była trudniejsza, tym bardziej zdolny mówca rósł w siłę, krytykując rządzących. Dzięki wykorzystaniu, wzorem Mussoliniego, partyjnych bojówek do rozbijania robotniczych demonstracji zyskał poparcie przemysłowców. Naiwnie wierzyli oni, że nazistów będzie można się pozbyć, gdy już rozprawią się z lewicą. Kryzys pozwolił Hitlerowi rozwinąć skrzydła. Populistyczne hasła szybko zaprowadziły go na szczyt polityki. Jego partia po wyborach we wrześniu 1930 roku otrzymała 107 mandatów do Reichstagu i stała się najpierw drugą, a potem pierwszą najliczebniejsza frakcją w parlamencie (po utworzeniu w 1931 r. sojuszu z niemieckim ugrupowaniem prawicowym tzw. Frontu Harzburskiego). Po korzystnych dla NSDAP wyborach prezydent Paul von Hindenburg z końcem stycznia 1933 roku powierzył Hitlerowi urząd kanclerza. Wykorzystując podpalenie budynku Reichstagu, Hitler skłonił posłów do przyjęcia ustawy przyznającej mu specjalne pełnomocnictwa. Od tej pory mógł rządzić bez udziału parlamentu, a Niemcy stały się państwem, w którym obowiązywał stan wyjątkowy - oficjalnie pozostały takim państwem do końca nazistowskich rządów. Latem 1933 roku zdelegalizowano wszystkie partie poza NSDAP. Po śmierci von Hindenburga w sierpniu 1934 roku Hitler nie przeprowadził nowych wyborów prezydenckich, uznając, że urząd prezydenta został zawieszony. Na mocy przyjętej dzień wcześniej ustawy połączył urzędy prezydenta i kanclerza, przejmując ich kompetencje jako Führer - wódz i kanclerz Rzeszy.

Führer - wódz III Rzeszy

edytuj

Adolf Hitler został wodzem naczelnym Reichswehry i przejął pełnię władzy w kraju. Wprowadził w życie "Ustawę w celu pomocy narodowi i państwu w potrzebie", zwaną w niemieckiej historiografii ustawą o pełnomocnictwach. Na jej mocy stał się najważniejszą osobą w państwie, przejmując też władzę ustawodawczą, bowiem kierowany przez niego rząd mógł odtąd bez zgody Reichstagu zatwierdzać ustawy. We wrześniu 1935 roku oficjalnie usankcjonował politykę antysemicką poprzez przyjęcie ustaw norymberskich, które sytuowały Żydów poza nawiasem społeczeństwa. Ale już wcześniej rozpoczął krwawą rozprawę z przeciwnikami politycznymi, znienawidzonymi grupami społecznymi czy narodami, tworząc pierwszy obóz koncentracyjny. Powstał on już w marcu 1933 roku w Dachau na północ od Monachium. W marcu 1938 roku hitlerowskie wojska wkroczyły do Austrii. W kwietniu Anschluss nowego terytorium został oficjalnie usankcjonowany poprzez referendum. Poparło go ponad 99 procent głosujących mieszkańców Austrii. Abstrahując od niewątpliwych nadużyć, przyznać trzeba, iż poparcie społeczeństwa austriackiego dla wodza Rzeszy było wówczas rzeczywiście przeważające.