Historia powszechna/Niemcy w okresie międzywojennym

Rozdział Niemcy w okresie międzywojennym Dojście Hitlera do władzy W 1919 r. członkiem partii NSDAP został Adolf Hitler, który wreszcie znalazł się w swoim żywiole, miał misję i coś znaczył. Szybko nabrał pewności siebie i przejął przywództwo w partii nazistowskiej NSDAP, powstałej z partii robotniczej, do której należał. Poznał pierwszych spośród swoich niesławnych późniejszych pomocników: Rudolfa Hessa, Hermanna Göringa i Ernsta Röhma. Z mało znaczącego pisma partyjnego "Völkischer Beobachter", kupionego w grudniu 1920 roku przez NSDAP uczynił w lutym 1923 roku ogólnokrajowy dziennik. Organ ten przez następne 25 lat stanowił filar nazistowskiej propagandy. Hitler był już wówczas liderem niewielkiej partii skupiającej byłych żołnierzy i ludzi niepotrafiących się odnaleźć w powojennej rzeczywistości. Pucz z 8 na 9 listopada 1923 roku, który Hitler zorganizował wyjątkowo nieudolnie, z pomocą marszałka Ericha Ludendorffa, został stłumiony bez trudu przez policję i wojsko. Również próba przejęcia rządów w Bawarii, a w dalszej perspektywie w całych Niemczech skończyła się niepowodzeniem. Hitler stanął przed sądem. Paradoksalnie stało się to dla niego okazją do zaistnienia w polityce - pozytywnie nastawieni do niego sędziowie pozwalali bowiem, by wygłaszał wielogodzinne tyrady, nawołujące do odbudowy potęgi Niemiec i zniszczenia ładu wersalskiego. Przywódca rozwiązanej NSDAP otrzymał łagodny wyrok i na początku 1925 roku był już na wolności, choć zgodnie z niemieckim prawem za próbę obalenia przemocą ustroju państwowego groziło mu dożywocie. Pobyt w więzieniu wykorzystał do napisania "Mein Kampf", w której zawarł swoje poglądy antysemickie i narodowosocjalistyczne. Sprzedaż książki początkowo szła kiepsko - w 1925 roku sprzedano 10 tysięcy egzemplarzy, podczas gdy w 1932 roku wzrosła do 90 tysięcy, by rok później, gdy Hitler doszedł do władzy sięgnąć miliona. Wówczas jako posiadacz praw autorskich stał się milionerem. Jesienią 1929 roku na nowojorskiej giełdzie pękła bańka spekulacyjna. Rozpoczął się największy kryzys gospodarczy wszechczasów. Miliony ludzi straciło majątek i pracę, drastycznie obniżył się poziom życia. Jednym z najbardziej dotkniętych kryzysem państw były Niemcy. Rzesze zrozpaczonych ludzi pytały: kto za to wszystko odpowiada? Hitler miał dla swoich ziomków prostą i zrozumiałą odpowiedź: winni są Żydzi. Kierowany antysemicką obsesją obwiniał Żydów spekulantów i bankierów, ale także Żydów komunistów i socjalistów, którzy organizowali strajki. Wszyscy oni mieli tworzyć wspólnie syjonistyczny spisek wymierzony przeciw Niemcom. Bezsens takiego rozumowania nie zraził ani przywódcy nazistów, ani jego coraz liczniejszych zwolenników. Im sytuacja była trudniejsza, tym bardziej zdolny mówca rósł w siłę, krytykując rządzących. Dzięki wykorzystaniu, wzorem Mussoliniego, partyjnych bojówek do rozbijania robotniczych demonstracji zyskał poparcie przemysłowców. Naiwnie wierzyli oni, że nazistów będzie można się pozbyć, gdy już rozprawią się z lewicą. Kryzys pozwolił Hitlerowi rozwinąć skrzydła. Populistyczne hasła szybko zaprowadziły go na szczyt polityki. Jego partia po wyborach we wrześniu 1930 roku otrzymała 107 mandatów do Reichstagu i stała się najpierw drugą, a potem pierwszą najliczebniejsza frakcją w parlamencie (po utworzeniu w 1931 r. sojuszu z niemieckim ugrupowaniem prawicowym tzw. Frontu Harzburskiego). Po korzystnych dla NSDAP wyborach prezydent Paul von Hindenburg z końcem stycznia 1933 roku powierzył Hitlerowi urząd kanclerza. Wykorzystując prowokację podpalenia budynku Reichstagu, Hitler skłonił posłów do przyjęcia ustawy przyznającej mu specjalne pełnomocnictwa. Od tej pory mógł rządzić bez udziału parlamentu, a Niemcy stały się państwem, w którym obowiązywał stan wyjątkowy - oficjalnie pozostały takim państwem do końca nazistowskich rządów. Latem 1933 roku zdelegalizowano wszystkie partie poza NSDAP. Po śmierci von Hindenburga w sierpniu 1934 roku Hitler nie przeprowadził nowych wyborów prezydenckich, uznając, że urząd prezydenta został zawieszony. Na mocy przyjętej dzień wcześniej ustawy połączył urzędy prezydenta i kanclerza, przejmując ich kompetencje jako Führer - wódz i kanclerz Rzeszy. Adolf Hitler wodzem III Rzeszy Adolf Hitler został wodzem naczelnym Reichswehry i przejął pełnię władzy w kraju. Wprowadził w życie "Ustawę w celu pomocy narodowi i państwu w potrzebie", zwaną w niemieckiej historiografii ustawą o pełnomocnictwach. Na jej mocy stał się najważniejszą osobą w państwie, przejmując też władzę ustawodawczą, bowiem kierowany przez niego rząd mógł odtąd bez zgody Reichstagu zatwierdzać ustawy. We wrześniu 1935 roku oficjalnie usankcjonował politykę antysemicką poprzez przyjęcie ustaw norymberskich, które sytuowały Żydów poza nawiasem społeczeństwa. Ale już wcześniej rozpoczął krwawą rozprawę z przeciwnikami politycznymi, znienawidzonymi grupami społecznymi czy narodami, tworząc pierwszy obóz koncentracyjny. Powstał on już w marcu 1933 roku w Dachau na północ od Monachium. W marcu 1938 roku hitlerowskie wojska wkroczyły do Austrii. W kwietniu Anschluss nowego terytorium został oficjalnie usankcjonowany poprzez referendum. Poparło go ponad 99 procent głosujących mieszkańców Austrii. Abstrahując od niewątpliwych nadużyć, przyznać trzeba, iż poparcie społeczeństwa austriackiego dla wodza Rzeszy było wówczas rzeczywiście przeważające. Początek cenzury Pierwsze książki na stosie. Ich podpalenie oznacza, iż inny światopogląd niż nazistowski nie istnieje. Wszystkie biblioteki zostają oczyszczone z dzieł takich autorów jak Heinrich Heine, Heinrich i Tomasz Mannowie, Erich Kästner, Zygmunt Freud czy też Erich Maria Remarque. Ten pierwszy (Heine) powiedział kiedyś:,,Gdzie palą się książki, tam wkrótce będą palić się ludzie." Przejęcie Czechosłowacji Kiedy Adolf Hitler wydawał ostatnie rozkazy w sprawie zajęcia Czech, na Słowacji zapanowała wielka euforia. Szef rządu,katolicki duchowny Jozef Tiso proklamował niepodległość państwa. Tym samym stał się najważniejszą osobą na Słowacji. Samemu Hitlerowi ułatwiło to szybki rozbiór państwa czeskiego. Przywódca III Rzeszy darzył ogromną sympatią księdza Tiso i wspierał zapędy niepodległościowe Słowaków. Sam duchowny wiele zawdzięczał Hitlerowi, toteż zaraz po ogłoszeniu niepodległości poprosił go o opiekę nad państwem. Ksiądz Tiso był twórcą ideologii, która łączyła ze sobą ideę narodową i polityczny katolicyzm. Wywołało to ogromny sprzeciw wielu chrześcijan. Watykan jednak nie ekskomunikował duchownego. Słowacki prezydent wspierał Hitlera w polityce antyżydowskiej. W trakcie II wojny światowej w obozach na terenie Słowacji zginęło ok. 70 tysięcy Żydów. Według samego Tisy miał być to ,,boży nakaz". W 1944 roku na rozkaz księdza - prezydenta stłumiono słowackie powstanie narodowe. Po wojnie sąd skazał go na karę śmierci za zdradę i udział w zbrodniach wojennych. Wyrok został wykonany.