|
Podręcznik
Historia powszechna
Kryzys po I wojnie światowej
edytuj
I wojna światowa sprawiła, że Włochy popadły w kryzys ekonomiczny, którego przyczyną były ogromne koszty, przeznaczone na konflikt. Dla wracających z frontu żołnierzy brakowało pracy oraz miejsca w społeczeństwie, ponadto mieszkańcy zaczęli organizować masowe strajki w miastach, na wsiach zaś wybuchały bunty chłopów. Lud uważał wojnę za "kalekie zwycięstwo", bo choć Włosi byli jednymi z wielu zwycięzców wiktoria nie przyniosła wielu korzyści. Co prawda do Włosi otrzymały Tyrol, Triest, Wyspy Egiejskie i Adriatyk, jednak chcieli więcej. Pałano w kraju niechęcią do króla Emanuela III. Zdarzył się nawet pewien incydent, kiedy król pojawił się, by otworzyć pierwszą po I wojnie światowej sesję parlamentu. Wtedy 156 socjalistycznych deputowanych zerwało się z miejsc, krzyknęło "Precz z królem", po czym śpiewając "Bandiera rossa" wyszło z sali.
W tych okolicznościach świetnie się odnalazł wychowany przed portretem Marksa syn kowala i wiejskiej nauczycielki Benito Mussolini, który jeszcze w 1919 r. zaczął skupiać wokół siebie, bez żadnego wyraźnego zarysu doktryny byłych żołnierzy, tworząc pierwsze "związki walki" - fasci di combattimento, które nie cieszyły się zbytnim poparciem społeczeństwa. W powszechnych wyborach Mussolini otrzymał zaledwie 2% głosów. W 1921 r. fasci przekształciły się w Partię Narodowo-Faszystowską (PNF), a Mussolini, będący wyjątkowo zdolnym mówcą zaczął gromadzić wokół siebie coraz większe grupy zwolenników. Powstały faszystowskie bojówki, które na rozkazy Benita coraz częściej dopuszczały się ataków na przeciwne mu zgromadzenia oraz rywali politycznych, ponadto zaś rozbijały robotnicze i chłopskie demonstracje, zapewniając faszystom poparcie ze strony przemysłowców i właścicieli ziemskich. Z powodu bierności władz państwa PNF pozwalała sobie na coraz więcej, zaczynając powoli terroryzować kraj. Brutalność swoich bojówek Mussolini uzasadniał, iż są one jedyną ochroną przed anarchią i możliwością wybuchu komunistycznej rewolucji na wzór rosyjski.
|
