Wikibooks

IRC/Najbardziej znane publiczne sieci IRC

< IRC

Protokół i architekturę IRC wymyślił w 1988 roku Jarkko Oikarinen z Finlandii, w ramach swojej pracy doktorskiej o możliwości prowadzenia teledyskusji za pomocą Internetu. Oikarinen uważał to tylko za rodzaj niezbyt dopracowanego przykładu jednego z możliwych sposobów prowadzenia takiej dyskusji.

Zabawa spodobała się jednak studentom na Uniwersytecie Oulu, którzy uruchomili pierwszy serwer IRC (tolsun.oulu.fi, dziś już niestety nieczynny). Następnie rozesłali do zaprzyjaźnionych administratorów na całym świecie kod źródłowy serwera i klienta IRC.

Powstała w ten sposób pierwsza sieć IRC.

EFNet

edytuj

Pierwsza sieć IRC pozwalała dołączać się dowolnym serwerom, co po pewnym czasie zaczęło sprawiać kłopoty. W 1990 roku większość administratorów zgodziła się na zmianę zasady otwartości. Pozostała garstka, której przewodził administrator serwera irc:eris.berkeley.edu, została odłączona, a reformatorzy nadali sobie nazwę EFNet (Eris Free Network). Odłączeni nazwali się ANet (Anarchy Net), jednak niedługo potem przestali istnieć. Sieć EFNet ma się dobrze do dziś i jest jedną z czterech największych sieci IRC na świecie. Pierwszy polski serwer IRC został przyłączony w 1993 właśnie do sieci EFNet. Obecnie w Polsce działa jeden serwer EFnetu: irc://irc.efnet.pl

Oficjalna strona sieci: http://www.efnet.org/

IRCnet

edytuj

W 1996 roku operatorzy IRC nie mogli dojść do porozumienia w sprawie kierunku dalszego rozwoju sieci. Na to nałożyły się problemy z łączem Europa-Ameryka oraz prywatne animozje między administratorami. Skończyło się to tzw. "Wielkim Splitem" - większość serwerów europejskich i azjatyckich odłączyła się od EFNetu i argumentując, że kolebka IRC jest właśnie w Europie, przybrali nazwę "sieć IRC", czyli IRCnet. Z IRCnetu obecnie korzysta jednocześnie ok. 100 000 użytkowników - jest jedną z czterech największych sieci IRC na świecie, a także najpopularniejszą siecią IRC w Polsce. W Polsce włączone jest w nią 3 serwerów, z których 2: irc://krakow.irc.pl , oraz irc://lublin.irc.pl.ircnet.net służą bezpośrednio użytkownikom, zaś hub.irc.pl - łączy je wszystkie z resztą IRCnetu.

Undernet

edytuj

To historycznie druga z sieci ogólnoświatowych, powstała w 1993 roku, na początku jako sieć testowa dla programistów zajmujących się pisaniem oprogramowania dla serwerów IRC, potem szybko rozrosła się i jest teraz jedną z czterech największych. Sieć ta na początku była obsługiwana przez te same serwery IRC co serwery EFnetu, tylko na innych "niższych" portach z czego wywodzi się nazwa tej sieci. Później jednak potrzeba testowania pionierskich możliwości takich jak serwis "X" umożliwiający rejestrowanie kanałów wymusiły zmianę całego protokołu IRC i postawienie sieci własnych serwerów. Aktualnie w Polsce nie ma żadnego serwera przyłączonego do sieci Undernet, można jednak próbować łączyć się z dowolnym, losowo wybranym serwerem Undernetu.

Oficjalna strona Undernetu: http://www.undernet.org/

DALnet, USANet i inne

edytuj

Na bazie pomysłu Undernetu zaczęły od 1995 roku powstawać kolejne nie połączone ze sobą sieci, z których największą jest chyba DALnet. Mają one zwykle możliwość rejestrowania pseudonimów i kanałów oraz są odporniejsze na splity i lagi, nie cieszą się jednak takim powodzeniem jak IRCnet czy Undernet. Wiele z nich, jak USANet, ma charakter czysto lokalny. W DALnecie opracowano najbardziej popularny, mniej restrykcyjny od Undernetowego model dodatkowych serwisów, który później rozpowszechnił się w wielu innych sieciach IRC. W DALnecie też po raz pierwszy zastosowano system automatycznego przydzielania użytkowników do aktualnie najmniej obciążonego serwera. Jakkolwiek w DALnecie można się przyłączyć do dowolnego serwera, zalecane jest łączenie się przez główny adres sieci: irc://irc.dal.net, z którego jest się kierowanym do jednego z innych serwerów.

Oficjalna strona DALnetu: http://www.dal.net/

QuakeNet

edytuj

QuakeNet to czwarta i najmłodsza z wielkich sieci IRC. Powstała w 1997 roku jako niewielka sieć dla graczy Quake i QuakeWorld. Charakterystyczny dla QuakeNetu jest bot serwisowy "Q" oraz nastawienie na graczy online. Podobnie jak Undernet i Freenode ma możliwość rejestracji nicków, posiada też stałe kanały służące kojarzeniu graczy i meczy w grach sieciowych.

FreeNode

edytuj

Freenode powstała w 2002 r. na bazie serwera irc.openprojects.net, istniejącego od 1998 r. FreeNode jest siecią skupiającą użytkowników i programistów wolnego oprogramowania, oraz osób związanych z projektami tworzenia wolnej treści takimi jak Wikipedia. Freenode działa na protokole zbliżonym do DALnetu, dokładniej opisanego.

Oficjalna strona freenode: http://freenode.net

Libera.chat

edytuj

Libera.Chat to sieć IRC, która została założona w 2021 roku. Powstała jako napędzana przez społeczność alternatywa dla popularnej sieci Freenode IRC, po kontrowersjach i zmianach we własności i zarządzaniu Freenode.

Libera.Chat jest obsługiwany przez organizację non-profit i ma na celu zapewnienie bezpiecznego, stabilnego i otwartego środowiska dla użytkowników IRC. Wykorzystuje nowoczesne oprogramowanie IRC i obsługuje szyfrowanie SSL/TLS w celu zapewnienia bezpiecznej komunikacji. Sieć ma wiele serwerów zlokalizowanych w różnych regionach, zapewniając redundancję i niskie opóźnienia.

Libera.Chat oferuje szeroką gamę kanałów obejmujących różne tematy, takie jak tworzenie oprogramowania, gry, muzyka i polityka. Użytkownicy mogą tworzyć własne kanały lub dołączać do istniejących, a także komunikować się z innymi użytkownikami za pomocą wiadomości tekstowych, udostępniania plików oraz połączeń głosowych i wideo.

Oprócz standardowych funkcji IRC, Libera.Chat zapewnia również zaawansowane funkcje, takie jak rejestracja i uwierzytelnianie kanałów, ochrona przed spamem i tryby użytkownika. Obsługuje również wielu klientów i usług IRC, w tym klientów internetowych i aplikacje mobilne.

Ogólnie rzecz biorąc, Libera.Chat to kierowana przez społeczność i skupiona na użytkownikach sieć IRC, która zapewnia niezawodną i bezpieczną platformę do komunikacji w czasie rzeczywistym. Szybko zyskała popularność wśród użytkowników IRC i stała się wiodącą alternatywą dla innych popularnych sieci IRC.

Polskie sieci IRC

edytuj

Pierwsze serwery IRC w Polsce połączone były do sieci EFnet. Po podziale sieci EFnet na EFnet i IRCnet polska część pozostała przy sieci IRCnet. Pierwszy serwer został założony przez Grzegorza Aksamita na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w 1993 roku. Aktualnym koordynatorem polskiej części sieci IRCnet jest Piotr "Beeth" Kucharski.

Drugą pod względem średniej liczby użytkowników siecią IRC w Polsce jest EFnet, posiadający od grudnia 2000 roku uruchomiony przez ATM S.A. polski serwer. Wciąż trudno tam natrafić na kanały polskich społeczności, niemniej sieć ciągle się rozwija. EFnet jest szczególnie popularny w środowiskach uniwersyteckich oraz Polonii z USA i Australii, których serwery po "Wielkim Splicie" pozostały w sieci EFnet. Irc.efnet.pl jest obecnie największym serwerem w kraju pod względem liczby użytkowników. Koordynatorem sieci Efnet w Polsce jest Andrzej Karpiński, były operator sieci IRCnet.

Oprócz tego istnieją rdzennie polskie publiczne sieci IRC nie powiązane z sieciami międzynarodowymi. Zalicza się do nich m.in:

  • IRCX.net.pl - (dawniej pod nazwą i domeną ircx.eu.org) sieć założona na początku 2000 roku, średnio 60 użytkowników, w szczycie 120 - działa na protokole IRCX - 3 serwery. Główny kanał: #Polska
  • PIRC - projekt złączenia małych, polskich sieci IRC, zapoczątkowany przez operatorów sieci NPIRCS i UpNet na początku 2010 roku. Średnia ilość użytkowników to 300. Brak flagowego kanału, jedynie kanał pomocy #help. Posiada własnego klienta (tzw bramkę) pozwalającego na łączenie się z poziomu przeglądarki internetowej.

Następujące polskie sieci IRC już nie funkcjonują:

  • PolNet - dawniej prawdopodobnie największa tego rodzaju sieć, do ok. 3000 użytkowników. Działała na protokole IRCd-hybrid, a następnie InspIRCd, z serwisami Anope.
  • IFNet - sieć założona w 2002 roku przez grupę administratorów i programistów - entuzjastów IRCd - nieznana liczba użytkowników - działała na irc2.11.x - 4 serwery - 1 w Niemczech i 3 w Polsce, flagowy kanał to #Polska. Nie posiadała serwisów, zamiast nich był tzw. indeks kanałów umożliwiający zarejestrowanie kanału.

Ponadto w wielu lokalnych sieciach, działających w krajach, gdzie żyją polskie społeczności, istnieją często polskie kanały, np.: #polska w Undernecie, #polonia w DALnecie i USAnecie.

Oficjalne strony WWW sieci "czysto-polskich"

Źródło: „https://pl.wikibooks.org/w/index.php?title=IRC/Najbardziej_znane_publiczne_sieci_IRC&oldid=489867”