Informatyka dla gimnazjum/GNOME
GNOME - GNU Network Object Model Environment, jest środowiskiem graficznym będącym częścią projektu GNU, mającego na celu stworzenie darmowego i przede wszystkim wolnego zarówno oprogramowania użytkowego, jak i systemu operacyjnego. Jest to graficzne środowisko pracy rozwijane dla systemów z rodziny UNIX i oparte na oprogramowaniu z wolnym kodem źródłowym.
Wyglądem i sposobem pracy GNOME przypomina w dużym stopniu środowiska Windows oraz MacOS, czyli dwa najpopularniejsze - choć nie można w żadnym przypadku nazwać tego kopiowaniem czy też plagiatem. Podobieństwo to z faktu, że twórcy postawili sobie za cel napisanie środowiska graficznego, które mogłoby być stosowane w domu i biurze - w miejscach, gdzie ludzie z reguły potrafią posługiwać się albo Windowsami albo MacOSem.
Można wyróżnić kilka podstawowych elementów:
- pulpit - zajmujący większą część ekranu obszar, na którym umieszczamy nasze pliki i ikony uruchamiające programy. GNOME potrafi ustawić też tapetę, czyli wzorek, zdjęcie lub kolor, którym "pokryjemy" pulpit,
- panel - czyli specjalny program umieszczony z reguły przy krawędzi ekranu i stale tam pozostający. Pełni on funkcję przybornika - zawsze dostępnego - z którego można uruchomić inne programy. Umieszczamy na nim rozwijane menu, które w sposób przejrzysty pokazują programy, które możemy uruchomić oraz np.: ikony uruchomieniowe, które uruchamiają bezpośrednio żądany program. W GNOME ważną funkcję pełnią tzw. applety, czyli programy dokujące się na panelu (nie posiadają własnego okna), dodające do niego nowe możliwości - np.: applet panelowy do ściągania plików - wystarczy przeciągnąć na niego plik i ściąganie zaczyna się samo,
- menedżer plików - program zarządzający naszymi plikami. Aktualnie domyślnym programem tego typu jest Nautilus. Jest to nowoczesna aplikacja, która zajmie się naszymi plikami, wyświetli obrazki, pokaże zawartość pliku tekstowego, PDF (czyli elektronicznych książek), PostScript oraz strony internetowej. Może też ściągać nagłówki z wybranych serwisów informacyjnych i ma miejsce na krótkie notatki - odpowiednik żółtych karteczek przyklejanych do np.: monitora. W Nautilusie większość operacji jest wykonywaną za pomocą metody przenieś i upuść lub podręcznych menu za pomocą prawego przycisku myszy.
- menedżer okien - czyli program, który zajmuje się położeniem okna na ekranie, tym czy jest ono zwinięte czy nie. To właśnie menedżer okien rysuje obwódkę wokół okna oraz pasek tytułowy itd.
- wirtualny ekran - jest to ciekawa opcja menedżera okien pozwalająca wyświetlać jednocześnie tylko wybrane programy spośród uruchomionych. Pomiędzy tymi zestawami możemy się przełączać, co tworzy złudzenie, że mamy kilka biurek lub monitorów,
- centrum sterowania - to program, który łączy w sobie wiele programów kontrolujących działanie poszczególnych elementów GNOME - wygaszacza ekranu, szybkości działania myszki i klawiatury, wygląd okienek i paska tytułowego, tapetę pulpitu itd.
GNOME to też potężny zbiór programów stworzonych przy użyciu bibliotek GNOME, a są wśród nich wszystkie typy aplikacji. GNOME ma swój pakiet biurowy - składający się z edytora tekstów AbiWord, arkusza kalkulacyjnego Gnumeric, edytora schematów Dia i innych programów.
GNOME korzysta z biblioteki GTK+ odpowiedzialnej za tworzenie obiektów, takich jak pola tekstowe, przyciski, przełączniki, paski przewijania itd., która to sama korzysta z kolei z bibliotek GDK i GLIB odpowiedzialnych za tworzenie jeszcze prostszych struktur. Ważną cechą bibliotek GNOME jest to, że można z nich korzystać pisząc program w wielu językach programowania.