Lożban/Zarys gramatyki i podstawowe słownictwo

Morfologia, czyli części mowy

Morfologia jest działem opisu języka i określa reguły wg których budowane są słowa. W poniższych opisach skorzystamy z oznaczeń A - samogłoska, P - spółgłoska.

Ogólne zasady budowy słów

Każde ze słów zaczyna się od spółgłoski lub pauzy i kończy samogłoską lub pauzą. Narzuca to pewien styl budowy słów. Tak by wymawiać je szybko, bez pauz, powinny zaczynać się od spółgłosek i kończyć samogłoskami (np. cukta).

Zawahania

Oznacza to, że pauza w połowie słowa nie jest dozwolona. Zamiast niej stosuje się literę y, tak by zachować ciągłość słowa.

Przykład: mi_ja klama_idę le_{na te} ctuyyyyfau_zajęcia -> idę na te zajęcia

Kategorie słów

W morfologii Lożbanu występują trzy kategorie słów. Są to:

• cmavo - słowo strukturalne, zwykle służą do oznaczania nimi struktury zdania. Pewne cmavo niosą sobą specjalne znaczenie (np. czas, nastawienie)
• cmene - nazwa własna, np. polski "Kraków" -> "krakuv"
• brivla - podstawowe słowo niosące znaczenie. Przykladem jest "cukta" oznacza "x₁ to książka zawierająca pracę x₂ autorstwa x₃ przeznaczona dla x₄ zapisana w medium x₅". Zastępuje polskie rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki i przysłówki.

W sekcjach poniżej opisano reguły zgodnie z którymi można rozpoznawać te słowa w lożbańskich tekstach.

cmavo

Istnieje ich kilkaset. Służą jako wskaźniki struktury bridi, a także pełnią pewne specjalne funkcje. Ich dokładne omówienie znajdziecie w dalszych częściach książki.

Wszystkie cmavo to słowa a formach:

Forma	Przykład
.A	.i
.AA	.ui
.A'A	.i'e
PA	mi
PAA	doi
PA'A	mi'e

Budowa zdania