MediaWiki w obrazkach/Linki i wolne surfowanie

Podstawową zaletą tzw. hipertekstu, na którym oparte są strony WWW, jest możliwość linkowania pomiędzy sobą w prosty sposób wielu tekstów, które mogą znajdować się zarówno w obrębie jednego serwisu, jak i innych serwisów dostępnych przez Internet. Przejście do innego dokumentu następuje po kliknięciu na jeden z linków, które w tekście są wyróżnione innym kolorem słowa lub frazy. MediaWiki w pełni wykorzystuje ten mechanizm. Autorzy tekstów w serwisach pisanych z użyciem oprogramowania MediaWiki mogą w prosty sposób tworzyć tyle linków do innych stron, ile tylko uznają za właściwie.

Jeśli chcesz się dowiedzieć jak tworzyć linki zajrzyj do: rozdziału Linki w części dla początkujących autorów.

Rodzaje i oznakowanie linków

Rys. 4: przykłady linków (artykuł Łódź w Wikipedii)

Oprogramowanie MediaWiki samo rozpoznaje rodzaj linku występującego w tekście i przypisuje mu odpowiedni kolor, i w niektórych przypadkach również specjalną, miniaturową ikonkę. Kolory i ikonki mogą być definiowane przez administratorów każdego serwisu w nieco inny sposób. Opisany poniżej schemat pochodzi z polskojęzycznej Wikipedii i nie odbiega wiele od najczęściej spotykanego standardu w tym zakresie.

Linki zewnętrzne do stron WWW

(1 na rys. 4) to znaczy linki do stron WWW znajdujących się poza aktualnie oglądanym serwisem są oznaczane kolorem niebieskim i dodatkową ikonką w kształcie ukośnej strzałki skierowanej ku górze (przykładowy link zewnętrzny do strony WWW)

Linki zewnętrzne do innych dokumentów

(np. 5 na rys. 4) mają taki sam kolor, ale inne ikonki. Przykładowy link (5) ma ikonkę w kształcie koperty, co oznacza, że jest to link do adresu e-mail. Link do dokumentów tekstowych nie będących stronami WWW (pdfy, dokumenty edytorów tekstu itp) jest oznaczany małą książeczką (przykładowy link do dokumentu pdf). Linki do kanałów IRC i innych form komunikacji on-line jest opatrywany "chmurką" (przykładowy link do kanału IRC #wikimedia.pl)

Linki do „zaprzyjaźnionych” serwisów wiki

(6 na rys 4) mimo że również kierują na zewnątrz nie są oznakowywane dodatkowymi ikonkami i wyglądają tak samo jak linki wewnętrzne, choć w wielu projektach istnieje tradycja „ręcznego” dodawania do nich stosownej ikonki, tak jak to pokazano na powyższym przykładzie.

Linki wewnętrzne

to linki do innych stron w tym samym serwisie. Linki wewnętrzne są oznaczane kolorem niebieskim (2 na rys. 4) lub czerwonym (3 na rys. 4). Kolor niebieski wskazuje, że link kieruje do istniejącej strony, zaś kolor czerwony do nie istniejącej. Występowanie czerwonych linków może być skutkiem literówki lub może wynikać z faktu, że serwis jest w budowie i napisanie strony do której prowadzi jest dopiero planowane. W projektach, które współtworzyć może każdy, takich jak Wikipedia czy Wikibooks po kliknięciu czerwonego linku jest się kierowanym do strony umożliwiającej napisanie owego brakującego dokumentu, co jest formą zachęty do udziału w projekcie.

Linki do przypisów

Oprogramowanie MediaWiki umożliwia tworzenie w tekstach przypisów, których treść jest automatycznie umieszczana u dołu strony. Linki do przypisów (4 na rys. 4) przyjmują formę niebieskich liczb umieszczonych w górnym indeksie w stosunku do zwykłego tekstu. Po kliknięciu na taki link jest się automatycznie kierowanym do odpowiedniego przypisu na dole strony. Przykładowy link.

Linki odwiedzone

Wszystkie linki niebieskie, niezależnie od tego czy zewnętrzne, czy wewnętrzne zmieniają odcień w zależności od tego czy zostały już raz odwiedzone przez danego czytelnika, czy też nie. Linki nieodwiedzone są jasnobłękitne, zaś odwiedzone granatowe. Odbiór różnic tych odcieni niebieskiego może zależeć od typu używanego monitora i jego regulacji. Aby zobaczyć jak to działa, wystarczy kliknąć na któryś z linków w tym rozdziale, a następnie wrócić tu z powrotem.

Surfowanie

Surfowanie na Hawajach

Korzystanie z linków wymaga pewnej wprawy. Jedno proste kliknięcie w link powoduje bowiem nagłe przeniesienie do innego dokumentu. Jeśli zależy nam na spokojnym przeczytaniu całej strony, lepiej nie klikać na żaden zamieszczony w nim link. Z drugiej strony jeśli np. nie znaleźliśmy interesującej nas informacji na aktualnie czytanej stronie możemy wykorzystać jeden z linków w nadziei, że przeniesie on nas w miejsce, gdzie ta informacja być może jest. Linki są też bardzo przydatne do np. zapoznania się z nieznanym nam dotąd fachowym terminem występującym w tekście.

Mechanizm tworzenia linków w MediaWiki umożliwia jednak wprowadzanie czytelnika w błąd. Nie da się do końca przewidzieć, do jakiego dokumentu kieruje nas autor aktualnie czytanej strony, gdyż linki nie muszą kierować do stron o tytułach dokładnie odpowiadających zaznaczonym na niebiesko słowom. Ponadto, czasami się zdarza, że autorzy nie sprawdzają dokładnie dokąd nas kierują. Np: link utworzony ze słowa "Łódź" może kierować równie dobrze do strony o mieście jak i do strony opisującej łodzie wodne. Na ogół jednak linki kierują we właściwe miejsca, tyle że w tych miejscach nadal może nie być informacji, których szukamy. W tym nowym dokumencie mogą jednak być kolejne linki, które skierują nas do kolejnych stron, gdzie będą kolejne linki i tak za dziesiątym kliknięciem być może dotrzemy tam gdzie chcemy, albo... wrócimy do punktu wyjścia.

Tego rodzaju „podróżowanie” przez sieć linków nazywane jest surfowaniem. Surfowanie nie jest zbyt szybkim i pewnym sposobem dotarcia do konkretnych informacji, może mieć jednak walor edukacyjny. Jeśli chcemy się ogólnie zapoznać z jakąś tematyką i nie wiemy pod jakimi słowami kluczowym zacząć szukać, możemy zacząć od czegoś najprostszego, a potem dać się ponieść linkom i naszej własnej ciekawości, ucząc się po drodze wielu rzeczy, o których wcześniej zupełnie nic nie wiedzieliśmy.