PHP/Instrukcja for

Instrukcja for

Pętle

Wszystkie kolejne struktury kontrolne, jakie poznamy, określa się jednym wspólnym terminem: pętle.

Wiemy już, że pętla powtarza w kółko pewien fragment kodu. Różnice między poszczególnymi rodzajami dotyczą tego, jak i kiedy jest ona przerywana. Na początek zajmiemy się pętlą for. Pokazuje ona pazurki, kiedy zliczamy ilość wywołań pętli i na podstawie tego określamy, czy trzeba ją przerwać, czy nie. W for definiujemy trzy wyrażenia:

Startu - najczęściej inicjuje licznik wywołań
Końca - warunek zakończenia
Iteracji - najczęściej zwiększa licznik wywołań

Oddzielone są one średnikami. Pokażemy to na przykładzie skryptu wyświetlającego liczby od 0 do 9.

<?php
for($i = 0; $i < 10; $i++)
{
	echo $i.'<br/>';	
}

Warunek startu tworzy nową zmienną $i z wartością zero. Następnie określamy, że dopóki $i jest mniejsze od 10, pętla ma się powtarzać. Przy każdym cyklu należy zwiększyć wartość $i o 1.

Proste wyświetlanie tablic

Pętla for jest użyteczna przy wyświetlaniu tablic z indeksami numerycznymi. Mamy plik tekstowy z zawartością:

Litwo, ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie,
Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił, dziś piękność twą w całej ozdobie
Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.

Zastosujemy funkcję file(), aby wczytać go do pamięci z jednoczesnym rozbiciem na poszczególne wiersze zapisane w tablicy. W ten sposób będziemy je mogli wyświetlić jako elementy listy wypunktowanej:

<?php
$plik = file('plik.txt');
 	
echo '<ul>';
for($i = 0, $x = count($plik); $i < $x; $i++)
{
	echo '<li>'.trim($plik[$i]).'</li>';	
}
echo '</ul>';

Do określenia ilości wierszy użyliśmy poznanej już wcześniej funkcji count(). Przy wyświetlaniu stosujemy jeszcze jedną: trim(). Usuwa ona z początku i końca każdego wiersza białe znaki, tj. spacje, zejścia do nowej linii, tabulatory. Wynikiem działania skryptu jest zawartość pliku wyświetlona w liście wypunktowanej.

Zwróć uwagę na specyficzną budowę wyrażenia inicjacji pętli. Pragniemy utworzyć dwie zmienne, dlatego oddzielamy je przecinkami. Podobną sztuczkę możemy zastosować również w wyrażeniu iteracyjnym. Można się zapytać, dlaczego zastosowaliśmy tak rozbudowaną konstrukcję. Przecież dopuszczalne jest także napisanie:

for($i = 0; $i < count($plik); $i++)

W typowych sytuacjach obie konstrukcje zachowają się podobnie, lecz warto pamiętać o pewnym niuansie technicznym. Pierwsza z konstrukcji pobiera ilość elementów tablicy na samym początku. Jeżeli któryś cykl pętli doda jakiś element, nie zostanie on uwzględniony. W drugim przypadku ilość ta jest pobierana po każdym cyklu, zatem pętla dysponuje bieżącymi informacjami o wielkości tablicy i wszelka jej zmiana zostanie uwzględniona w ilości wykonanych cykli. Sposób ten jest jednak mniej wydajny od pierwszego.

Break i Continue

Przy okazji omawiania instrukcji switch poznaliśmy komendę break. Ma ona bardzo duże zastosowanie przy pętlach, które potrafi przerywać. Istnieje także kolejne polecenie: continue. Przerywa ono jedynie aktualny cykl pętli i powoduje rozpoczęcie następnego.

Mamy prosty ciąg tekstowy:

Komenda; Komenda; Komenda; Komenda. To już pomijamy.

Wiemy o nim trzy rzeczy:

Spacje ignorujemy
Kropka oznacza koniec wprowadzania komend
Średnik separuje komendy

Naszym zadaniem jest wprowadzenie komend do tablicy, aby można je było łatwiej przetwarzać. Skrypt ten będziemy pisać kawałek po kawałku. Na początek stwórzmy sobie parę zmiennych:

<?php 
$tekst = 'Komenda; Komenda; Komenda; Komenda. To już pomijamy.';
$tablica = array(0 => '');
$t = 0;

$tekst to tekst do przetworzenia. $tablica jest miejscem docelowym komend z "firmowo" utworzonym pierwszym pustym elementem. $t to licznik mówiący, do którego elementu tablicy wprowadzamy znaki.

Rozpoczynamy pętlę. Do pobrania długości ciągu użyjemy funkcji strlen(). $i to licznik położenia w ciągu tekstowym. Wskazuje na aktualnie przetwarzany znak:

for($i = 0; $i < strlen($tekst); $i++)
{

Implementujemy możliwość pierwszą. Spacje ignorujemy, dlatego przy ich napotkaniu przerywamy aktualny cykl pętli komendą continue i przechodzimy do następnego:

	if($tekst[$i] == ' ')
	{
 		continue;
 	}

Zauważ, jak odwołujemy się do określonego znaku wewnątrz ciągu: $tekst[$i]. Numer znaku (począwszy od zera) podajemy jako indeks w nawiasach kwadratowych, identycznie jak w tablicach.

Druga możliwość - po napotkaniu kropki przerwać pętlę wcześniej:

	if($tekst[$i] == '.')
 	{
 		break;
 	}

Przechodzimy do ewentualności trzeciej. Przy średniku należy przesunąć się na nowy element tablicy wynikowej i zainicjować go pustym ciągiem. Każdy inny znak wprowadzamy do aktualnego elementu tablicy:

	if($tekst[$i] == ';')
 	{
 		$t++;
 		$tablica[$t] = '';
 	}
 	else
 	{
 		$tablica[$t] .= $tekst[$i];
 	}

Teraz dopełnienie formalności, tj. zamknięcie pętli i wyświetlenie zawartości tablicy funkcją var_dump():

}
 
echo '<pre>';
var_dump($tablica);
echo '</pre>';

Zapytajmy się, jak przerwać pętlę, jeżeli jesteśmy aktualnie w instrukcji switch? Wywołanie break i continue będzie się przecież odnosiło do niej, a tego nie chcemy. Rozwiązaniem jest podanie po nich numeru określającego, której instrukcji wzwyż dotyczy wywołanie. Przepiszmy jeszcze raz powyższy kod z wykorzystaniem instrukcji wyboru (notabene nawet bardziej pasującej w tym przypadku):

<?php
$tekst = 'Komenda; Komenda; Komenda; Komenda. To już pomijamy.';
$tablica = array(0 => '');
$t = 0;
 
for($i = 0; $i < strlen($tekst); $i++)
{
	switch($tekst[$i])
	{
		case ' ':
			continue 2;
		case '.':
			break 2;
		case ';':
			$t++;
			$tablica[$t] = '';
			break;
		default:
			$tablica[$t] .= $tekst[$i];		
	}
}
 	
echo '<pre>';
var_dump($tablica);
echo '</pre>';

Przy stanach spacji oraz kropki wywołujemy komendy continue oraz break z parametrem 2, aby podkreślić, że dotyczą one pętli for, a nie instrukcji switch. break w kodzie obsługi średnika nie ma parametru, więc odnosi się do instrukcji switch.