Pszczelarstwo/Hodowla/Odporność na choroby

Odporność na choroby

Odporność na choroby zależy w dużej mierze od odruchów higienicznych pszczół.

Zachowanie higieniczne

Zachowanie higieniczne pszczół jest cechą dziedziczną, polegającą m. in. na usuwaniu chorego, uszkodzonego lub martwego czerwiu z zasklepionych komórek. Zachowania higieniczne dotyczą pszczół robotnic między 15 a 20 dniem życia. Cecha ta jest wykorzystywana w hodowli w celu uzyskania linii pszczół odpornych na choroby, np. na warrozę.

SMR (Suppressed Mite Reproduction)

SMR (Suppressed Mite Reproduction) to kierunek w hodowli bazujący na liniach pszczoły miodnej odznaczających się szczególnie rozwiniętym zachowaniem higienicznym w celu uzyskania linii odpornych na warrozę (VSH - Varroa Sensitive Hygiene). Pszczoły SMR usuwają porażony warrozą czerw z zasklepionych komórek, gdzie Varroa destructor się rozmnaża. Zachowanie to znacznie zwalnia potencjał reprodukcyjny pasożyta.

Testowanie higienicznego zachowania pszczół

Usuwanie zamrożonego czerwiu

Wycinek plastra, na którym po każdej stronie znajduje się ok. 100 komórek z zasklepionym czerwiem (60 x 60 mm) zostaje zamrożony w temperaturze ok. -20°C na ok. 24 godziny. Po tym czasie zamrożony wycinek jest integrowany w centralny plaster gniazdowy rodziny testowanej. Nie jest istotne, czy wycinek pochodzi z plastra tej rodziny, czy też innej. Dwa dni później liczone są komórki z nieusuniętym martwym czerwiem. Dobrym wynikiem jest usunięcie 95% zamrożonego czerwiu.

Test igłowy

Test igłowy polega na ocenie, jaki procent i w jakim czasie czerw nakłuty igłą zostanie przez pszczoły usunięty z komórek. Aby przeprowadzić test igłowy należy na plastrze z czerwiem wyszukać i zaznaczyć rejon (ok. 10x10 cm) zwartego czerwiu w zaawansowanym stadium (oczy larw lekko różowe) i przekłuć znajdujące się tam komórki z larwami aż do dna komórki. Po ok. 8-12 godzinach pszczoły o prawidłowych odruchach higienicznych powinny usunąć co najmniej 80% uszkodzonych larw. Dla lepszej kontroli wyników test igłowy należy przeprowadzić kilkakrotnie w okresie od kwietnia do maja w kilku rodzinach jednocześnie.