Zbiór zadań maturalnych/Biologia/Zadania/9
Zadanie 9
Na poniższym schemacie przedstawiono 3 przykładowe kształty kladogramów. Zilustrowane nimi zjawisko nosi nazwę politomii. W ścisłym znaczeniu o politomii mówimy w przypadku węzła na kladogramie, z którego wychodzą co najmniej trzy linie ewolucyjne, stanowiące grupy siostrzane. Węzeł z którego wychodzą jedynie dwaj bezpośredni potomkowie, jest określany jako dychotomia, czyli politomia rozwikłana. Kiedy kladystyk nie jest w stanie ustalić kolejności wydzielania się poszczególnych gatunków ilustruje to w postaci węzła z wieloma odnogami. Wraz z kolejnymi badaniami z politomii wydzielane są kolejne dychotomie, aż do całkowitego rozwikłania.
Zadanie 9.1 (0-1)
Na podstawie powyższego opisu i ilustracji przyporządkuj rodzaje politomii do liter symbolizujących poszczególne schematy.
drzewo gwiezdne, politomia w pełni rozwikłana, politomia częściowo rozwikłana
A. | .......................... |
B. | .......................... |
C. | .......................... |
Klucz odpowiedzi | ||
---|---|---|
Odniesienie do podstawy programowej | Wymagania ogólne Cele kształcenia |
Wymagania szczegółowe Treści nauczania |
|
| |
Zasady oceniania | 1 p. – za prawidłowe przyporządkowanie rodzajów politomii do schematów
0 p. – za nieprawidłowe przyporządkowanie przynajmniej jednego rodzaju politomii do schematu, lub za brak odpowiedzi dla przynajmniej jednego schematu
| |
Przykładowe rozwiązania | A. politomia w pełni rozwikłana B. politomia częściowo rozwikłana C. drzewo gwiezdne | |
Uwagi |
Zadanie 9.2 (0-1)
Podaj przykładową metodę, która umożliwia rozwikłanie politomii, gdy niemożliwe jest to w oparciu o fenotypy badanych gatunków.
Klucz odpowiedzi | ||
---|---|---|
Odniesienie do podstawy programowej | Wymagania ogólne Cele kształcenia |
Wymagania szczegółowe Treści nauczania |
|
| |
Zasady oceniania | 1 p. – za podanie poprawnego merytorycznie przykładu metody rozwikłania politomii
0 p. – za podanie niepoprawnego merytorycznie przykładu metody rozwikłania politomii, lub za brak odpowiedzi
| |
Przykładowe rozwiązania | W wyżej opisanym przypadku można przeprowadzić analizę bioinformatyczną genomów badanych gatunków i ich globalne przyporządkowanie (ang. global alignment), na przykład z użyciem algorytmu BLAST N. | |
Uwagi |