Dwóch dobrych przyjaciół, Carmen i Roberto, spotykają się:
Język hiszpańskiDialogDiálogo – ¡hola!
Carmen: ¡Hola, Roberto! ¿Cómo estás?
Roberto: Yo estoy bien, gracias. Y tú, ¿cómo estás? Carmen: Estoy bien. Roberto: ¿Hay algo nuevo para contar? Carmen: No mucho. Carmen: Adiós, Roberto.
Dzień dobry! (po południu)
Dobry wieczór!
Nazywam się...
Jestem...
Ty (niefor.)
Jak masz na imię? (niefor.)
Ty (for.)
Jak masz na imię? (for.)
miło Cię poznać
W gramatyce hiszpańskiej występuje 6 różnych osób, z których część dodatkowo różni się w zależności od rodzajów. Występują także formy grzecznościowe.
Język hiszpańskiGramatykaGramática – zaimki osobowe liczby pojedynczej
osoba
zaimek
polskie znaczenie
1. osoba liczby pojedynczej:
Yo
ja
2. osoba liczby pojedynczej (nieformalnie):
tú
ty
2. osoba liczby pojedynczej (formalnie):
usted
Pan, Pani
3. osoba liczby pojedynczej (rodzaj męski):
él
on
3. osoba liczby pojedynczej (rodzaj żeński i nijaki):
ella
ona, ono
Proszę zwrócić uwagę na rozróżnianie zwrotów formalnych w drugiej osobie, oraz na używanie tego samego zaimka dla rodzaju żeńskiego i nijakiego trzeciej osoby.
Język hiszpańskiGramatykaGramática – zaimki osobowe liczby mnogiej
osoba
zaimek
polskie znaczenie
1. osoba liczby mnogiej (rodzaj męski):
nosotros
my
1. osoba liczby mnogiej (rodzaj żeński i nijaki):
nosotras
my
2. osoba liczby mnogiej (nieformalnie, rodzaj męski):
vosotros
wy
2. osoba liczby mnogiej (nieformalnie, rodzaj żeński i nijaki):
vosotras
wy
2. osoba liczby mnogiej (formalnie, oba rodzaje):
ustedes
Wy
3. osoba liczby mnogiej (rodzaj męski):
ellos
oni
3. osoba liczby mnogiej (rodzaj żeński i nijaki):
ellas
one
Gramatyka A1-1a: użycie zaimków osobowych liczby mnogiej
W języku hiszpańskim zaimki osobowe liczby mnogiej są używane nieco inaczej, niż w języku polskim. Różnice polegają głównie na rozdzieleniu grup ze względu na rodzaj.
Język hiszpańskiGramatykaGramática – użycie zaimków liczby mnogiej
zaimek
użycie
nosotros
Używa się w odniesieniu do grup, w których znajduje się przynajmniej jeden mężczyzna, niezależnie od ilości kobiet.
nosotras
Używa się w odniesieniu do grup, w których znajdują się same kobiety.
vosotros
Używa się w nieformalnych sytuacjach, w odniesieniu do grup, w których znajduje się przynajmniej jeden mężczyzna, niezależnie od ilości kobiet.
vosotras
Używa się w nieformalnych sytuacjach, w odniesieniu do grup, w których znajdują się same kobiety.
ustedes
Używa się w każdej sytuacji wymagajacej języka formalnego, patrz także kolejny rozdział
ellos
Używa się w odniesieniu do grup, w których znajduje się przynajmniej jeden mężczyzna, niezależnie od ilości kobiet.
ellas
Używa się w odniesieniu do grup, w których znajdują się same kobiety.
Język hiszpańskiGramatykaGramática – vosotros/vosotras i ustedes
Formy drugiej osoby liczby mnogiej, vosotros i vosotras, są używane praktycznie tylko w części Hiszpanii. W niektórych partiach tego kraju, oraz w Ameryce Południowej, używa się zamiast nich formy ustedes, która traci wtedy swój formalny wydźwięk.
Hiszpański ma sześć różnych odmian, które są używane w zależności od zaimka osobowego, który zostałby użyty w danym miejscu. Odmiany te w przybliżeniu odpowiadają osobom, z wyjątkiem formalnych zaimków drugiej osoby obu liczb (usted i ustedes), które należy traktować tak, jakby były zaimkami trzeciej osoby danej liczby.
Język hiszpańskiGramatykaGramática – odmiany czasowników
odmiana
odpowiadające zaimki osobowe
1.
yo.
2.
tú
3.
él, ella, usted
4.
nosotros, nosotras
5.
vosotros, vosotras
6.
ellos, ellas, ustedes
W hiszpańskim występują 3 główne rodzaje czasowników regularnych. Podział ten dokonywany jest w zależności od końcówki (-ar, -er, -ir) bezokolicznika danego czasownika. W zależności od tego, do jakiej grupy należy dany czasownik, używane są trzy różne odmiany (koniugacje). Różnią się one końcówkami, które zostały zebrane i pogrubione w poniższej tabelce. Przedstawia ona końcówki czasowników używane w czasie teraźniejszym prostym.
Język hiszpańskiGramatykaGramática – odmiana czasowników
odmiana
czasowniki -ar
czasowniki -er
czasowniki -ir
przykładowy czasownik
comprar kupować
beber pić
escribir pisać
1.
compro
bebo
escribo
2.
compras
bebes
escribes
3.
compra
bebe
escribe
4.
compramos
bebemos
escribimos
5.
compráis
bebéis
escribís
6.
compran
beben
escriben
Warto pamiętać, że w hiszpańskim nie trzeba używać zaimków osobowych (powiemy raczej Soy una persona, a nie Yo soy una persona). Oczywiście, w szczególnych przypadkach, możemy je użyć. Ma to miejsce szczególnie wtedy, gdy chcemy podkreślić część zdania.
Hiszpański posiada dwa odrębne czasowniki, które znaczą "być".
Ser jest używany przy określaniu stałych własności, charakterystyk ("Soy Luis"), podczas kiedy estar jest używane dla zmieniających się cech ("Estoy bien"). W kolejnych lekcjach powrócimy do tego tematu.
Język hiszpańskiSłownictwoVocabulario – el verbo "ser"
czasownik "być" odnoszący się do stałych cech
yo soy
tú eres
él/... es
nosotros/... somos
vosotros/... sois
ellos/...son
ja jestem
ty jesteś
on, ona, ono jest
my jesteśmy
wy jesteście
oni, one są
Język hiszpańskiSłownictwoVocabulario – el verbo "estar"
czasownik "być" odnoszący się do cech zmiennych
yo estoy
tú estás
él/... está
nosotros/... estamos
vosotros/... estáis
ellos/... están
ja jestem
ty jesteś
on, ona, ono jest
my jesteśmy
wy jesteście
oni, one są
Język hiszpańskiPrzykładEjemplos – czasowniki ser i estar
Yo soy una persona.
Yo estoy en casa.
Tú eres un buen hombre.
Tú estás en el sitio correcto.
Él es mi amigo.
El está jugando muy bien.*
Jestem osobą.
Jestem w domu.
Jesteś dobrym człowiekiem.
Jesteś w dobrym miejscu
On jest moim przyjacielem
On bardzo dobrze gra.
Uwaga: *to użycie estar ma miejsce w czasie teraźniejszym progresywnym, który jest używany dla czynności, które trwają. Więcej informacji na ten temat znajdzie się w lekcji dziesiątej.
