Pomoc:Jak edytować artykuły
Jak edytować artykuły
Spis treści
|
|---|
Metody formatowania tekstu na WikibooksEdytuj
Na stronach Wikibooks możliwe jest wstawianie pewnych fragmentów kodu języka HTML, który służy do tworzenia stron internetowych.
Jeśli nie znasz HTML-a, nie martw się jest też łatwa do nauczenia alternatywna składnia. Jednak trzeba uważać na pewne niuanse:
- większość formatowań specyficznych dla Wikibooks działa obecnie jedynie dla pojedynczego wiersza
- mieszanie formatowań Wiki i HTML może spowodować dziwne objawy - na przykład nie należy robić żadnych wcięć jeśli piszemy w HTML-u listy lub tabele, bo skutkuje to powstawaniem odstępu przed tabelą.
Uwagi wstępneEdytuj
Jeśli zamierzasz utworzyć nowy podręcznik, przeczytaj najpierw generalne uwagi zawarte w Pomoc:Tworzenie podręczników. Pomożesz w ten sposób nam i sobie.
Przejrzyj stronę dyskusji książki, którą chcesz edytować (dostaniesz się tam klikajac na jedną z kart powyżej tytułu książki), oraz stronę dyskusji jej spisu treści (o ile istnieje). Inni Wikipedyści mogli tam zamieścić ważne wytyczne i wymagania, które możesz złamać nawet o tym nie wiedząc.
Ponadto miej pod ręką Indeks zaleceń dla redaktorów, jaki opracowaliśmy na Wikipedii.
Styl pisaniaEdytuj
Nowi użytkownicy mogą na początku mieć problem z przyzwyczajeniem się do kilku zasad, które mogą być nowe dla osób piszących w starym stylu w kodzie HTML.
- Nie używamy paragrafów <p> - są tworzone automatycznie, gdy oddzielimy blok tekstu pustą linią. Oszczędnie używamy też znaku nowej linii <br> - zazwyczaj wystarczy użyć kilku pustych linii.
- Nie zalecamy justowania tekstu: <p align="justify">. Każdy użytkownik może indywidualnie włączyć lub wyłączyć justowanie paragrafów w swoich preferencjach. Jeśli jednak koniecznie chcesz justować tekst możesz to zrobić znacznikiem: <p class=tekst style='text-align:justify'> ... </p>.
- Nie tworzymy "ręcznie" list numerowanych:
1. Raz<br> 2. Dwa<br> 3. Trzy<br>
Zamiast tego używamy wikikodu:
# Raz # Dwa # Trzy
- Nie tworzymy nagłówków paragrafów przez pogrubienie:
'''Nagłówek'''
Zamiast tego używamy specjalnej składni:
==Nagłówek==
- Nie wstawiamy linków przez <a> ani obrazków przez <img>
- Od mało przejrzystych tabelek HTML wolimy nasz styl pisania tabelek
KoloryEdytuj
Na Wikibooks możesz używać kolorów dla zaznaczania tekstu. Więcej na ten temat dowiesz się, ze strony Wikipedii: poświęconej kolorom. Na przykład, żeby zmienić kolor czcionki na czerwony, to należy użyć komendy: <span style="color:red">Jakiś tekst.</span>. Daje to następujący efekt:
Jakiś tekst.
Można również zmienić kolor tła czcionki, używając komendy <span style="background-color: Red;">Jakiś tekst.</span>, co da taki efekt:
Jakiś tekst.
Rozdziały, akapity, listy i linieEdytuj
| Opis | Przykład | Kod do przykładu |
|---|---|---|
|
Nagłówki - od jednego do trzech znaków = obejmujących tekst (między tekstem a znakami = musi być co najmniej jedna spacja) |
CzęśćEdytujRozdziałEdytujPodrozdziałEdytujPod-PodrozdziałEdytujPod-Pod-PodrozdziałEdytuji tak dalej... |
= Część = |
|
Nowe akapity : po prostu dwa razy naciśnij enter. |
Pojedyncze przejście do nowej linii nic nie robi. Ale pusta linijka rozpoczyna nowy akapit. |
Pojedyncze przejście do nowej linii nic nie robi. Ale pusta linijka rozpoczyna nowy akapit. |
| Wymuszenie nowego wiersza - HTML |
Można wymusić przejście do nowej linii |
Można wymusić przejście do nowej linii<br> bez rozpoczynania nowego akapitu. |
| Lista nienumerowana |
|
* Listy są pożyteczne: ** systematyzują tekst ** przejrzyście wyglądają |
| Listy numerowane |
|
# Wyliczenia (listy numerowane) # bardzo systematyzują tekst ## łatwo się je czyta |
| Definicje |
|
; Pojęcie1 : Definicja pierwsza ; Pojęcie2 : Definicja druga |
|
Bardziej złożone listy: |
|
<ul> <li>Lista numerowana : <ol> <li>Pierwszy element <li>Drugi element </ol> <li>więcej elementów </ul> # Lista nienumerowana: #* Pierwszy element #* Drugi element #Więcej elementów |
| Wcięcia w tekście tworzy się przez rozpoczynanie linii od ":". |
Tekst bez wcięcia
|
Tekst bez wcięcia :Można robić wcięcia tekstu ::wcięcie tekstu :::kilka poziomów wcięcia |
|
Tekst preformatowany (wcięty, czcionka nieproporcjonalna, wiersze nie będą łamane ani łączone przez przeglądarkę)
można uzyskać przez poprzedzenie każdego wiersza spacją lub
ujęcie w znaczniki HTML: |
Tekst bez wcięcia IF (linię rozpoczyna biały znak) THEN będzie formatowana tak jak jest wpisana; specjalnym rodzajem czcionki; linie nie będą się składać; ENDIF jest to przydatne do: • wklejania sformatowanego tekstu; • opisów algorytmów; • ascii artu; |
Tekst bez wcięcia IF (linię rozpoczyna biały znak) THEN będzie formatowana tak jak jest wpisana; specjalnym rodzajem czcionki; linie nie będą się składać; ENDIF jest to przydatne do: • wklejania sformatowanego tekstu; • opisów algorytmów; • ascii artu; |
| Tekst centrowany - HTML | <center>Tekst można centrować.</center> |
|
|
Poziome linie rozdzielające - co najmniej cztery znaki = lub - w dowolnym miejscu wiersza |
powyżej poniżej i jeszcze niżej |
powyżej ---- poniżej ---- i jeszcze niżej |
Polecenia formatujące, znaki specjalneEdytuj
Dobre omówienie znaków specjalnych i znaczników HTML znajdziesz na Wikipedii. Warto sięgnąć do stron: Znaki specjalne oraz Znaczniki HTML. Uważaj! nie każda przeglądarka potrafi poprawnie wyświetlać wszystkie znaki specjalne!
| Wyróżnienia tekstu |
Tekst pochylony |
''Tekst pochylony''<br> '''Tekst wzmocniony'''<br> '''''Tekst wzmocniony i pochylony'''''<br> Także w równaniach (wzorach): '''F''' = '''''m''''' ''a''. |
|
Zmiany czcionki |
Zmiana koloru i wielkości fontu |
<font size="+2" color=red> Zmiana koloru i wielkości fontu </font> |
| czcionka o równych szerokościach znaków |
Font do technicznych pojęć |
Font do <tt>technicznych pojęć</tt> |
| Przekreślenie i podkreślenie | Można i podkreślać go. Pożyteczne w edycji. |
Można <strike>przekreślać</strike> tekst<br> i <u>podkreślać</u> go. |
| Umlauty i akcenty: (Zobacz W:Znaki specjalne w Wikipedii) |
À Á Â Ã Ä Å Æ |
À Á Â Ã Ä Å Æ Ç È É Ê Ë Ì Í Î Ï Ñ Ò Ó Ô Õ Ö Ø Ù Ú Û Ü ß à á â ã ä å æ ç è é ê ë ì í î ï ñ ò ó ô õ ö ø ù ú û ü ÿ |
| Znaki przestankowe |
¿ ¡ « » § ¶ † ‡ • |
¿ ¡ « » § ¶ † ‡ • |
| Znaki towarowe i walut | ™ © ® ¢ € ¥ £ ¤ | ™ © ® ¢ € ¥ £ ¤ |
| Indeks dolny i górny |
górny: x2
dolny: x2 |
górny: x<sup>2</sup> dolny: x<sub>2</sub> |
| Grecki alfabet | α β γ δ
ε ζ η |
α β γ δ ε ζ η θ ι κ λ μ ν ξ π ρ σ ς τ υ φ χ ψ ω Γ Δ Θ Λ Ξ Π Σ Φ Ψ Ω |
| Matematyka (Zobacz W:Znaki specjalne w Wikipedii, W:Wikipedia:Edycja wzorów) |
∫ ∑ ∏ √ ± ∞ |
∫ ∑ ∏ √ ± ∞ ≈ ∝ ≡ ≠ ≤ ≥ → × · ÷ ∂ ′ ″ ∇ ‰ ° ∴ ℵ ø ∈ ∋ ∩ ∪ ⊂ ⊃ ⊆ ⊇ ¬ ∧ ∨ ∃ ∀ ⇒ ⇔ |
| Większy odstęp niż zwykle, bez przejścia do nowej linii | x2 ≥ 0 is true. Pożyteczne w równaniach. |
x<sup>2</sup> ≥ 0 |
LinkiEdytuj
| Linki wewnętrzne |
Pomoc:Tworzenie podręczników |
[[Pomoc:Tworzenie podręczników]]<br> [[Pomoc:Tworzenie podręczników|Tworzenie podręczników]]<br> [[Pomoc:Tworzenie podręczników|]]<br> [[Gramatyka języka słowackiego/Pisownia]]<br> |- | Linki zewnętrzne | [[w:Perl|Perla]]<br> [[w:Perl|Perl]]a<br> [[w:Perl|Perl]]a<br> [http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl Perla]<br> http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl<br> [http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl] | <pre><nowiki>[[w:Perl|Perla]]<br> [[w:Perl|Perl]]a<br> [[w:Perl|]]a<br> [http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl Perla]<br> http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl<br> [http://pl.wikipedia.org/wiki/Perl] |
| Linki do sekcji | Styl pisania |
[[#Styl pisania|Styl pisania]]<br> [[Pomoc:Tworzenie podręczników#Treść]]<br> [[Pomoc:Tworzenie podręczników#Treść|Treść]] |
| Przekierowanie - strona taka automatycznie przenosi na inną. Automatycznie tworzone przy przenoszeniu artykułów. | zobacz przykład | #REDIRECT [[Nazwa strony]] |
TabeleEdytuj
Zanim zaczniesz wstawiać tabele do podręczników, przeczytaj poradnik na Wikipedii o tabelach. Poniżej przedstawiono kilka wybranych przykładów.
| Pierwszy nagłówek | Drugi nagłówek | Trzeci nagłówek |
|---|---|---|
| górny lewy | górny środkowy | prawa strona |
| dolny lewy | dolny środkowy | |
| dolny rząd | ||
Kod:
{|border=1|
|-
!Pierwszy nagłówek
!Drugi nagłówek
!Trzeci nagłówek
|-
|górny lewy
|górny środkowy
|rowspan=2|prawa strona
|-
|dolny lewy
|dolny środkowy
|-
|colspan=3 align=center|dolny rząd
|}
lub:
<table border="1" style="text-align: center"> <caption>Przykladowa tabelka</caption> <tr> <th>Pierwszy nagłówek</th> <th>Drugi nagłówek</th> <th>Trzeci nagłówek</th> </tr> <tr> <td>górny lewy</td> <td>górny środkowy</td> <td rowspan=2>prawa strona</td> </tr> <tr> <td>dolny lewy</td> <td>dolny środkowy</td> </tr> <tr> <td colspan=3 align=center>dolny rząd</td> </tr> </table>
Zastępując nagłówek tabeli przez
{| class="prettytable" |
otrzymamy ładniejszą tabelkę:
| Pierwszy nagłówek | Drugi nagłówek | Trzeci nagłówek |
|---|---|---|
| górny lewy | górny środkowy | prawa strona |
| dolny lewy | dolny środkowy | |
| dolny rząd | ||
Polskie znakiEdytuj
Zobacz: Pomoc:Problemy z polskimi znakami
GrafikaEdytuj
[[Plik:Book red; question marks.svg]]
[[Book red; question marks.svg|thumb|80px|right|Przykładowa grafika]]
Zobacz też: Ilustrowanie Wikibooks
GaleriaEdytuj
W razie potrzeby możemy tworzyć w podręcznikach galerie. Zaleca się jednak nie nadużywania tego typu rozwiązań.
Galerie wstawiamy za pomocą następującej komendy:
<gallery> Plik: nazwa pliku.jpg | (opis pliku) Plik: nazwa pliku.jpg | (opis pliku) </gallery>
-
Christian Thomasius
-
Christian Wolff
-
Johann Jakob Moser
-
Pomnik J. von Sonnenfelsa w Wiedniu
-
Gotfryd Lengnich
-
Fryderyk Skarbek
a kod tej galerii przedstawia się następująco:
<gallery> Plik:Christian Thomasius.jpg|Christian Thomasius Plik:Christian Wolff.jpg|Christian Wolff Plik:Johann Jakob Moser.jpg|Johann Jakob Moser Plik:Sonnenfels.Rathausplatz.Wien.JPG|Pomnik J. von Sonnenfelsa w Wiedniu Plik:Gotfryd Lengnich.JPG|Gotfryd Lengnich Plik:Fryderyk Skarbek.PNG|Fryderyk Skarbek </gallery>
Kategoria i interwikiEdytuj
Generalnie, na Wikibooks nie używa się powszechnie kategorii i nie ma ścisłych reguł ich stosowania - nie ma jednak formalnych przeszkód ich stosowania.
Zalecane jest natomiast tworzenie, przeglądając serwisy Wikibooks w innych językach, interwiki - czyli linków do podręczników o tej samej tematyce na innych wersjach językowych Wikibooks. Zwyczajowo wstawiamy je na stronie głównej podręcznika, jeden link na język.
[[Kategoria:Meta-strony Wikibooks]] [[en:Help:How to edit a page]]
Sekcję taką wstawiamy na końcu artykułu.
Jeśli strona w innym języku jest wyróżniona (np. jest Książką Miesiąca), istnieje szablon wyróżnienia linku interwiki. Po prostu wpisujemy nad linkami interwiki:
{{Link FA|en}}
Formuły matematyczneEdytuj
Pomoc dotycząca wpisywania formuł matematycznych można znaleźć na stronie Wikipedia:Edycja wzorów i meta:Help:Formula (w języku angielskim).